Gdzie podziały się nadwyżki finansowe Polaków

Statystycy wskazują, że po boomie konsumpcyjnym w III kwartale nie było już śladu. GUS wyliczył, że spożycie gospodarstw domowych było wtedy tylko o 0,3 proc. większe niż rok temu, podczas gdy w pierwszej połowie roku rosło o ponad 4 proc. Można więc powiedzieć, że Polacy w trakcie tego roku znacząco ograniczyli swoje wydatki na bieżącą konsumpcję. A skoro tak, to przyjrzeliśmy się, gdzie w takim razie zaczęli lokować swoje pieniądze.

Czytaj więcej

Handel

Jeszcze nie ma co grzebać polskiego konsumenta

Czy po deszczu pieniędzy dla pracowników wystrzeli nam konsumpcja prywatna – to był jeden z zakładów ekonomistów na 2024 r. Trzeci kwartał przyniósł rozczarowanie, ale jest za wcześnie, by załamywać ręce. A może być wręcz odwrotnie...

Ile depozytów Polacy mają w bankach

Przy założeniu, że dochody gospodarstw domowych wciąż dynamicznie rosną (a tak jest), teoretycznie należałoby się spodziewać skokowego wzrostu ich oszczędności. Nasza analiza pokazuje jednak, że takie intuicyjne oczekiwania nie do końca się sprawdzają.

Foto: Paweł Krupecki

I tak, jeśli chodzi o depozyty ludności w bankach, to faktycznie są one coraz większe. Na koniec października br. gospodarstwa domowe miały tam zgromadzone około 1,3 bln zł, czyli o 9,7 proc. więcej niż rok wcześniej. Ale na początku roku taki roczny wzrost wynosił blisko 11 proc., więc mowa raczej o delikatnym spowolnieniu przyrostu depozytów niż o gwałtownym przyspieszeniu.

Ciekawe przy tym, że dynamika depozytów terminowych, czyli takich, które przynoszą jakieś zyski z oszczędzania, spada dosyć istotnie w tym roku. Natomiast wzrost wartości pieniędzy na nieoprocentowanych rachunkach bieżących jest wyraźnie wyższy i dodatkowo nieco przyspiesza. To trochę tak, jakby Polakom nie zależało na odsetkach od lokat.

Czytaj więcej

Finanse osobiste

Polacy kumulują oszczędności w oczekiwaniu na ciężkie czasy

Depozyty gospodarstw domowych rosną, ale przede wszystkim tam, gdzie jest do nich łatwy dostęp: na rachunkach osobistych i kontach oszczędnościowych.

Ile obligacji Skarbu Państwa kupiły gospodarstwa domowe 

Szybko natomiast przybywa gotówki w obiegu. Na koniec października Polacy trzymali w swoich portfelach i w przysłowiowej skarpecie ok. 393 mld zł. To o 8,5 proc. więcej niż rok wcześniej, choć jeszcze w styczniu roczny wzrost wynosił 3,1 proc. (a w 2023 r. gotówki w ogóle ubywało). Marta Petka-Zagajewska, dyrektorka Biura Analiz Makroekonomicznych PKO BP, ocenia, że nie jest to niepokojący objaw paniki (tak jak to miało miejsce w czasie pandemii czy po wybuchu wojny). Udział gotówki w podaży pieniądza trzyma się bowiem mniej więcej na tym samym poziomie.

Dosyć dynamicznie w tym roku rośnie zainteresowanie gospodarstw domowych obligacjami detalicznymi Skarbu Państwa, a także ofertą funduszy inwestycyjnych. Polacy zainwestowali już 140 mld zł w dług rządowy, i jest to wartość aż 32 proc. większa niż rok wcześniej. Notobene polskie gospodarstwa domowe mają już prawie tyle krajowych obligacji skarbowych, ile inwestorzy zagraniczni. Natomiast aktywa funduszy inwestycyjnych wzrosły w ciągu ostatniego roku o ok. 20 proc., do niemal 370 mld zł, choć nie są to aktywa tylko gospodarstw domowych.

Czytaj więcej

Finanse

Obligacje detaliczne z rekordem sprzedaży

Sprzedaż obligacji oszczędnościowych w sierpniu wyniosła blisko 11 mld zł, niemal najwięcej w historii. Już pobity został rekord rocznej sprzedaży.

Czy więcej inwestujemy?

W sumie, jak wynika z naszej analizy na koniec października tego roku, łączna wartość oszczędności Polaków (czyli depozyty, gotówka, aktywa TFI, obligacje SP) była dosyć imponująca. Wynosiła 2,22 bln zł. To aż 12,3 proc. więcej niż rok wcześniej. A jednak taka dynamika wzrostu utrzymuje się w tym roku na mniej więcej stałym poziomie.

Gdzie zatem podziały się te pieniądze Polaków, które teoretycznie zaoszczędzili na konsumpcji? Skoro na bieżące wydatki wydajemy wyraźnie mniej, to na co przeznaczamy znacząco więcej? – Nie mamy na to dobrej, jednej i prostej odpowiedzi – przyznaje Piotr Bielski, ekonomista Santander BP.

Wskazuje, że rzeczywiście obiecująco wygląda zaangażowanie gospodarstw domowych w obligacje SP czy rynek funduszy inwestycyjnych. Być może jesteśmy zniechęceni nisko oprocentowanymi depozytami bankowymi i szukamy alternatywnych form lokowania nadwyżek finansowych.

To jednak nie tłumaczy wszystkiego. Dlatego ekonomiści mają jeszcze inne hipotezy. – Skoro mniej konsumujemy, to może więcej inwestujemy? – zastanawia się Piotr Bielski. – W tym obszarze dla Polaków Świętym Graalem był rynek nieruchomości. Może obecnie popyt tu przysiadł, ale przez ostatnie półtora roku sporo się w tej dziedzinie działo – zaznacza.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Najnowsze dane o PKB Polski zaskoczyły. Konsumpcja słabnie, zapasy rosną

PKB Polski urósł w trzecim kwartale o 2,7 proc. rok do roku, obniżył się natomiast o 0,1 proc. względem drugiego kwartału br. – podał w czwartek GUS. Zaskoczyła struktura PKB – słabość eksportu, inwestycji i konsumpcji oraz duży wzrost zapasów.

Co się dzieje z wydatkami Polaków

Jako inwestycje Polaków, które jednak w ogóle trudniej śledzić w bieżących danych, można też traktować modny ostatnio trend zakupu nieruchomości za granicą, a także zakup samochodów, których sprzedaż akurat bardzo dynamicznie rośnie.

– Sami zastanawiamy się, co się dzieje z wydatkami Polaków – mówi Marta Petka-Zagajewska. – Dotychczasowa historyczna zależność między tym, jak kształtują się dochody i wydatki gospodarstw domowych, zupełnie się w ostatnio rozjechała – dodaje.