Listopad przed ekranem. Festiwale przenoszą się do sieci

Wrocławskie Nowe Horyzonty zostały przeniesione z lipca na jesień i razem z American Film Festival (AFF) miały się zacząć 5 listopada. Tylko online.

– To kwestia odpowiedzialności za widzów. Nasze imprezy są bardzo popularne – mówi Marcin Pieńkowski, dyrektor artystyczny Nowych Horyzontów. – Boimy się, że nawet przy 25 procentach miejsc, jakie mogą być zajęte w salach projekcyjnych, nie uniknęlibyśmy w kinie tłoku. Wiele osób przyjechałoby też pewnie z Polski. Mieliśmy sporo nadziei na tradycyjną wersję imprezy, zwłaszcza po udanym festiwalu w Wenecji, ale dzisiaj wszystko się zawaliło. Sytuacja pandemiczna jest dramatyczna. Zostawiamy tylko kilka małych pokazów na żywo, choć nie wiadomo, czy do czasu rozpoczęcia festiwalu kina nie będą całkiem zamknięte – dodaje.

Cieszyńskie Kino na Granicy, które dwa razy zmieniało swoje terminy, też odbędzie się tylko w sieci, między 23 a 29 listopada.

– Nie ma wyjścia. Płaczemy i robimy swoje – mówi dyrektor artystyczny Łukasz Maciejewski. – Płaczemy i wierzymy, że to nie będzie trwało latami. Ale teraz bezpieczeństwo jest priorytetem.

Nad wersją hybrydową pracuje jeszcze ekipa EnergaCamerimage Marka Żydowicza. Na festiwal od lat zjeżdżają wielcy twórcy ze świata. Nawet w tym pandemicznym roku potwierdzili swoją obecność m.in. Viggo Mortensen, który chce przyjechać do Torunia samochodem, by promować swój nowy film, czy wierny przyjaciel festiwalu, wspaniały operator Vittorio Storaro.

– Od początku wiedzieliśmy, że tegoroczny EnergaCamerimage będzie hybrydowy, choć wciąż jeszcze zakładamy, że może on się odbyć wyłącznie online – mówi Marek Żydowicz.

Ciekawe programy artystyczne

Siłą festiwali są rozmowy o filmach przy kawie, atmosfera święta. Tego już w tym roku nie będzie na pewno. Ale programy artystyczne jesiennych imprez wciąż są ciekawe. Nowe Horyzonty i AFF w sieci proponują ok. 170 tytułów. W Kinie na Granicy Maciejewski zapowiada 50 filmów – polskich, czeskich i słowackich. EnergaCamerimage to kilka znakomitych konkursów, od wideoklipów przez dokument do najgłośniejszych i najciekawszych fabuł roku. Już na otwarcie zwycięzca weneckiej Mostry „Nomadland” Chloe Zhao i właśnie „Jeszcze jest czas” Mortensena.

Pozyskanie prawa do pokazu filmu online też nie jest łatwe, choć czuje się ogromną solidarność branży. A wszyscy potwierdzają: najgorzej idą negocjacje z polskimi dystrybutorami, którzy często są takim rozwiązaniom niechętni i żądają za jednorazowy pokaz w sieci wysokich sum. Trudne są też rozmowy w sprawie wielkich tytułów amerykańskich, jakie często trafiają na przykład do konkursu głównego EnergaCamerimage. Jednak już dziś z 12 walczących o Złotą Żabę filmów połowa uzyskała zgodę na projekcję w internecie.

Warunkiem podstawowym jest bezpieczeństwo. A więc platforma najwyższej jakości. I tu okazuje się, że paradoksalnie festiwal online – choć nie trzeba płacić za hotele i podróże gości – generuje koszty wyższe niż stacjonarny.

– Technologie, do których dotąd sięgaliśmy tylko incydentalnie, teraz muszą zostać zmodyfikowane w wielu elementach. Pierwszy to stworzenie w pełni bezpiecznej platformy VOD, a niewiele jest na świecie firm, które takie bezpieczeństwo gwarantują – mówi Żydowicz.

Szersza widownia

Korzyść oczywista: festiwalowe wersje online pozwalają poszerzyć widownię, docierają do widzów z całej Polski, a nawet ze świata. Przekonali się już o tym organizatorzy Krakowskiego Festiwalu Filmowego czy Millennium Docs Against Gravity. Dostęp do filmów jest płatny, ale już bardzo ciekawe spotkania z twórcami czy debaty – darmowe. A biorą w nich udział twórcy z całego świata.