Egzamin adwokacki i radcowski - jak zakwestionować wynik

W 2014 r. egzamin adwokacki zdało 82 proc. kandydatów, a radcowski 62 proc. Najtrudniejsze dla zdających egzamin adwokacki okazało się zadanie z prawa gospodarczego, najłatwiejsze – z prawa administracyjnego. Z poszczególnych części egzaminu wystawiono w sumie 479 ocen niedostatecznych. Najwięcej trudności zdającym egzamin radcowski przysporzyło rozwiązanie zadania z prawa cywilnego, najmniej – z prawa karnego. Z egzaminu radcowskiego wystawiono w sumie 1865 ocen niedostatecznych. Wierząc, że w tym roku wynik będzie lepszy, tylko na wszelki wypadek publikujemy wzór odwołania od uchwały komisji egzaminacyjnej w sprawie ustalenia wyniku egzaminu.

W piątek rozpoczynamy publikację tematów, które przysparzają zdającym najwięcej trudności (źródło: wyd. C.H. Beck).

Wzór odwołania od uchwały komisji

Na podstawie art. 78h ust. 1 ustawy z 26 lipca 1982 r. – Prawo o adwokaturze (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 635, dalej: pr. adw.) w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU, poz. 829) oraz w zw. z art. 127 § 1 w zw. z art. 129 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 637 ze zm., dalej: k.p.a.) w imieniu własnym wnoszę Odwołanie od uchwały nr 34/14/2013 z 24 kwietnia 2014 r. (zwanej dalej Uchwałą) Komisji Egzaminacyjnej nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie (zwanej dalej Komisją), powołanej na obszarze właściwości Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie w sprawie ustalenia wyniku egzaminu adwokackiego, doręczonej mi 23 maja 2014 r. i powyższą uchwałę zaskarżam w całości.

Zarzuty

Zaskarżonej uchwale zarzucam naruszenie:

> art. 78d ust. 1 pr. adw. w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829) – poprzez przyjęcie, że Skarżący, rozwiązując zadanie z części drugiej (prawo cywilne) egzaminu adwokackiego, nie wykazał przygotowania do samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata, podczas gdy sporządzona przez niego praca z części drugiej (prawo cywilne), jako merytorycznie trafna i zawierająca prawidłowe rozwiązanie zadań egzaminacyjnych, daje podstawy do twierdzenia, że Skarżący jest przygotowany do należytego i samodzielnego wykonywania zawodu adwokata,

> art. 78e ust. 2 i art. 78d ust. 10 pr. adw. w zw. z art. 30 ust. l ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU, poz. 829) polegające na dokonaniu oceny prac Skarżącego z części drugiej (prawo cywilne) w sposób dowolny i wybiórczy, bez uwzględniania wszystkich kryteriów ocen wymienionych w art. 78e ust. 2 prawa o adwokaturze, w tym przede wszystkim poprzez przyjęcie przez egzaminatorów niewłaściwych i dowolnych kryteriów oceny oraz nadanie tym kryteriom przeważającego znaczenia dla oceny pracy Skarżącego, bez racjonalnej oceny całości pracy pod kątem zawartych w niej pozytywnych elementów, co ostatecznie skutkowało stwierdzeniem, że praca Skarżącego z prawa cywilnego zasługuje na ocenę niedostateczną, w sytuacji gdy zasługiwała co najmniej na ocenę dostateczną.

Trzeba zawrzeć wniosek o zmianę uchwały

Mając na uwadze powyższe, wnoszę o zmianę Uchwały przez Komisję w trybie art. 132 § 1 k.p.a., poprzez uwzględnienie niniejszego odwołania w całości i wydanie przez Komisję Egzaminacyjną nr 14 do przeprowadzenia egzaminu adwokackiego w 2014 r. z siedzibą w Warszawie nowej uchwały, stwierdzającej, że Jan Zbytko uzyskał wynik pozytywny z egzaminu adwokackiego przeprowadzonego od 19 do 21 marca 2014 r.

W 2014 r. na egzaminie adwokackim najlepiej wypadli kandydaci w Rzeszowie – zdało 95 proc.

W razie nieuwzględnienia powyższego wniosku i przesłania odwołania wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu, wnoszę na podstawie art. 78h ust. 9 i 12 prawa o adwokaturze w zw. z art. 30 ust. 1 ustawy z 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów (DzU poz. 829) w zw. z art. 138 § 1 pkt 2 k.p.a. o:

> uchylenie zaskarżonej uchwały w całości,

> ponowną ocenę pracy Skarżącego z zakresu prawa cywilnego,

> podjęcie uchwały stwierdzającej, że Skarżący uzyskał pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego, a co za tym idzie, wynik pozytywny z egzaminu adwokackiego przeprowadzonego od 19 do 21 marca 2014 r.

Uzasadnienie

Zaskarżoną uchwałą komisja egzaminacyjna stwierdziła, że Skarżący uzyskał negatywny wynik z egzaminu adwokackiego. Skarżący z poszczególnych części egzaminu adwokackiego otrzymał następujące oceny:

(1) z części pierwszej (prawo karne) – ocenę dostateczną,

(2) z części drugiej (prawo cywilne) – ocenę niedostateczną,

(3) z części trzeciej (prawo gospodarcze) – ocenę dobrą,

(4) z części czwartej (prawo administracyjne) – ocenę celującą.

W uzasadnieniu zaskarżonej uchwały komisja I stopnia wskazała, że zgodnie z treścią art. 78f ust. 1 pr. adw., pozytywny wynik z egzaminu adwokackiego otrzymuje zdający, który z każdej części egzaminu adwokackiego otrzymał ocenę pozytywną. Mając na uwadze uzyskane przez zdającego oceny komisja ustaliła, że zdający uzyskał negatywny wynik z egzaminu adwokackiego. Zaskarżona uchwała jest nieprawidłowa.

Skarżący kwestionuje rozstrzygnięcie w zakresie wystawienia oceny niedostatecznej z części drugiej (prawo cywilne) egzaminu adwokackiego. Narusza ono jego słuszny interes indywidualny, polegający na niemożliwości świadczenia pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich oraz w kształtowaniu i stosowaniu prawa jako adwokat.

W ocenie Skarżącego uzyskana przez niego ocena z prawa cywilnego jest niezasadna i nie uwzględnia prawidłowego sposobu rozwiązania zadania egzaminacyjnego. W szczególności ocena pracy egzaminacyjnych Skarżącego z zakresu prawa cywilnego nie uwzględnia wszelkich kryteriów wymienionych w art. 78e ust. 2 pr. adw. oraz skali ocen wskazanych w art. 78d ust. 10 pr. adw.

Zgodnie z art. 78e ust. 2 prawa o adwokaturze ocena pracy z egzaminu adwokackiego jest dokonywana „biorąc pod uwagę w szczególności zachowanie wymogów formalnych, właściwość zastosowanych przepisów prawa i umiejętność ich interpretacji, poprawność zaproponowanego przez zdającego sposobu rozstrzygnięcia problemu z uwzględnieniem interesu strony, którą zgodnie z zadaniem reprezentuje". Jednocześnie, z art. 78d ust. 10 pr. adw. wynika, że skala ocen możliwych do uzyskania z egzaminu adwokackiego wynosi od oceny niedostatecznej do oceny celującej.

W oparciu o powyższe przepisy, interpretowane z uwzględnieniem celu przeprowadzenia egzaminu adwokackiego, którym – zgodnie z art. 78d ust. 1 pr. adw. – jest sprawdzenie przygotowania zdającego do „samodzielnego i należytego wykonywania zawodu adwokata", należy stwierdzić, iż wystawienie oceny niedostatecznej jest uzasadnione w przypadku stwierdzenia takich uchybień pracy, które świadczyłyby o dyskwalifikacji zdającego jako osoby należycie przygotowanej do samodzielnego świadczenia pomocy prawnej i wykonywania zawodu adwokata.

Wystawienie zdającemu oceny niedostatecznej powinno mieć więc miejsce wyjątkowo, gdy kompleksowa ocena jego pracy wskazuje na to, że dany kandydat nie posiadł wiedzy i doświadczenia wystarczających do świadczenia pomocy prawnej w interesie klienta. Bez wątpienia natomiast ocena niedostateczna nie może być wystawiona z powodu drugorzędnych dla prawidłowego rozwiązania uchybień.

Egzamin radcowski najlepiej poszedł kandydatom z komisji nr 1 w Warszawie – zdało 85 proc.

Biorąc pod uwagę powyższe, niezrozumiałe i bezpodstawne jest uznanie przez Komisję 1 stopnia, iż praca z prawa cywilnego zasługuje na ocenę niedostateczną. Praca zawiera w sobie zdecydowaną większość istotnych zagadnień występujących w otrzymanych zadaniach, co świadczy o opanowaniu przez Skarżącego materiału z zakresu prawa cywilnego w stopniu pozwalającym na wykonanie zadań w ustalonych ramach czasowych.

Praca egzaminacyjna z prawa cywilnego, którą Odwołujący sporządził ma formę apelacji zgodnie z opisem istotnym zagadnień. Apelacja spełnia wszelkie wymogi formalne i zostałaby przyjęta do rozpoznania. Została sporządzona w terminie, wniesiona do właściwego sądu za pośrednictwem sądu I instancji, z oznaczeniem sygnatury sprawy, stron, zaskarżono wyrok w części oddalającej powództwo, podniesiono skuteczne zarzuty i ich uzasadnienie zgodnie z opisem istotnych zagadnień, zawarto wnioski w apelacji, praca zawiera właściwy podpis i załączniki. W ocenie Skarżącego przygotowana przez niego praca z prawa cywilnego stanowi projekt apelacji prawidłowo umocowanego pełnomocnika powódki, który odpowiada przepisom prawa i w sposób dostateczny uwzględnia interes strony, którą zgodnie z zadaniem miał reprezentować, a zatem mógłby funkcjonować w obrocie prawnym jako środek skuteczny.

W apelacji Skarżący przyjął korzystną dla reprezentowanej strony wartość przedmiotu zaskarżenia, oczywiście Skarżący miał w świadomości, że według wyliczeń i opinii biegłego wartość zachowku była mniejsza aniżeli żądana w powództwie, ale należy wziąć pod uwagę, że niniejsze rozwiązanie też jest prawidłowe i zgodne z wniesionym powództwem Ewy Parys.

W ocenie Skarżącego zakres zaskarżenia wskazany w apelacji jest prawidłowy, zaproponowany zaś sposób rozstrzygnięcia problemu zmierza do uwzględniania interesu klienta w jak największym możliwie stopniu.

W tym miejscu odwołania należy przytoczyć pełną argumentację zaskarżenia.

Liczy się dobre uzasadnienie

Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe argumenty, należy stwierdzić, że Skarżący wskazał w pracy wszystkie rzeczywiście istotne kwestie do rozstrzygnięcia zadania egzaminacyjnego, wskazując dodatkowo na problemy prawne niedostrzeżone przez zespół przygotowujący kazus egzaminacyjny oraz samych egzaminatorów.

W świetle powyższego zasadne jest przyznanie pracy Skarżącego z zakresu prawa cywilnego oceny pozytywnej, nawet przy uwzględnieniu uchybień w pracy, których Skarżący nie kwestionuje.

Ponadto warto zaznaczyć, że w niektórych przypadkach komisja wystawiała oceny pozytywne zdającym, którzy wskazali wartość przedmiotu zaskarżenia taką samą jak Skarżący. Nadto niektórzy zdający, mimo że pisali opinię, otrzymywali oceną pozytywną. Istnieje zatem pewien luz decyzyjny w ocenianiu przez Komisje. Rozwiązanie to jest bowiem także rozwiązaniem prawidłowym i uwzględniającym w należytym stopniu interes klienta.