Bezpłatna pomoc prawna: w czasie pandemii też można liczyć na pomoc

Osoby, które potrzebują pomocy prawnej, także w czasie pandemii mogą liczyć na bezpłatne porady adwokata lub radcy prawnego. Prawnicy udzielają ich w bezpłatnych punktach pomocy prawnej – w każdym powiecie działają co najmniej dwa. Najwięcej punktów jest w dużych miastach, nawet kilkanaście, np. w Lublinie – 14 , w Warszawie – 35.

Zasady tego rodzaju wsparcia reguluje ustawa z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnym poradnictwie obywatelskim oraz edukacji prawnej (dalej: ustawa).

Telefon lub e-mail

Z powodu pandemii punkty zmieniły zasady funkcjonowania. Po poradę nie przychodzi się już osobiście, tylko można zadzwonić lub wysyłać e-mail razem z kopiami dokumentów. Dzwonić można w godzinach funkcjonowania punktu.

Ich adresy z niezbędnymi danymi kontaktowymi oraz zasadami korzystania z nich obecnie można znaleźć na stronach internetowych urzędów miast na prawach powiatu oraz starostw w zakładce „Bezpłatna pomoc prawna".

W niektórych wypadkach prawnik może przyjechać do osoby potrzebującej wsparcia (np. gdy jest niepełnosprawna). W czasie pandemii nie jest to jednak praktykowane.

Większość punktów prowadzi powiat, ale niektórymi opiekują się organizacje pozarządowe. Gdzie są? Żeby to sprawdzić, wystarczy wejść na stronę Ministerstwa Sprawiedliwości (https://darmowapomocprawna.ms.gov.pl/) lub urzędu miasta czy starostwa.

Nie ma także rejonizacji tego rodzaju wsparcia. Mieszkaniec Warszawy może kontaktować się z punktem w Szczecinie czy we Wrocławiu.

Dla kogo

Z pomocy punktów mogą skorzystać osoby fizyczne.

Uwaga!

Dzięki ostatniej zmianie przepisów ustawy od 16 maja 2020 r. z porad punktów mogą korzystać także prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą niezatrudniający innych osób w ciągu ostatniego roku. To dobra wiadomość dla samozatrudnionionych i małych przedsiębiorców, którzy ucierpieli z powodu pandemii, a nie mają środków, by zasięgnąć fachowej porady radcy prawnego czy adwokata.

Warunki otrzymania pomocy prawnej nie są wygórowane. Jedynym wymogiem jest dochód. Nie może być on zbyt wysoki. Ustawa nie zawiera jednak kryteriów dochodowych. Przewiduje tylko, że po wsparcie może przyjść każda osoba, która chce skorzystać z pomocy i złoży proste pisemne oświadczenie, że nie stać jej na płatną poradę. Oświadczenia nie podlegają weryfikacji.

Uwaga!

Nowelizacja ustawy obowiązująca od 16 maja zniosła obowiązek składania oświadczeń w czasie trwania pandemii. Nie są one więc teraz wymagane.

Jaki rodzaj

Pomoc prawna obejmuje takie dziedziny jak: prawo rodzinne, sprawy z zakresu rozpoczęcia działalności gospodarczej, prawo cywilne, ubezpieczeń społecznych, do opieki zdrowotnej, prawo administracyjne (z wyjątkiem prawa podatkowego) i karne.

Zwracając się o tego rodzaju pomoc, można liczyć między innymi na:

- informację o obowiązującym stanie prawnym oraz przysługujących uprawnieniach lub obowiązkach, w tym w związku z toczącym się postępowaniem przygotowawczym, administracyjnym, sądowym lub sądowoadministracyjnym,

- wskazanie sposobu rozwiązania problemu prawnego,

- sporządzenie projektu pisma w sprawach, z wyłączeniem pism procesowych w toczącym się postępowaniu przygotowawczym lub sądowym i pism w toczącym się postępowaniu sądowoadministracyjnym,

- nieodpłatną mediację, np. w sprawach rodzinnych, mających na celu dobro dziecka lub pogodzenie się małżonków,

- sporządzenie projektu pisma o zwolnienie od kosztów sądowych lub ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu sądowym, lub też ustanowienie adwokata, radcy prawnego, doradcy podatkowego albo rzecznika patentowego w postępowaniu sądowoadministracyjnym oraz na poinformowanie o kosztach postępowania i ryzyku finansowym związanym ze skierowaniem sprawy do sądu.

Ustawa przewiduje także, że nieodpłatna mediacja może dotyczyć:

- poinformowania uprawnionego o możliwościach skorzystania z polubownych metod rozwiązywania sporów,

- przygotowania projektu umowy o mediację lub wniosku o przeprowadzenie mediacji;