Zaprzeczenie ojcostwa. Pełnomocnicy zyskali nową okazję do zarobku?

Niedawny wyrok Trybunału Konstytucyjnego otwiera nowe możliwości zarobku dla pełnomocników. TK uznał, że zakaz wnoszenia powództwa o zaprzeczenie ojcostwa pełnoletniego dziecka jest niezgodny z ustawą zasadniczą.

Publikacja: 25.03.2025 04:32

Zaprzeczenie ojcostwa. Pełnomocnicy zyskali nową okazję do zarobku?

Foto: Adobe Stock

Jak pisaliśmy na łamach „Rz” 12 marca, Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując skargę obywatela, uznał, iż ostatnia część art. 63 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego narusza konstytucyjne prawo do ochrony życia prywatnego i rodzinnego. Wspomniany przepis przewiduje, że „Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności”. Właśnie to ograniczenie czasu na zaprzeczenie ojcostwa tylko do momentu, w którym dziecko skończy 18 lat, TK uznał za sprzeczne z ustawą zasadniczą.

Wyrok pozwala więc wnosić powództwo nie tylko osobom w podobnej sytuacji jak skarżący (w rozpatrywanej przed TK sprawie doszło do ostrego zatargu między 70-letnim domniemanym ojcem i 35-letnim rzekomym synem), ale otwiera też pole do wznowienia postępowań w sprawach, gdy powództwo zostało odrzucone ze względu na to, że dziecko było już pełnoletnie.

Czy adwokaci i radcowie prawni mogą liczyć na nowe zlecenia po wyroku Trybunału Konstytucyjnego?

– Wyrok ten jest sensowny i nie ma wątków politycznych, dlatego moim zdaniem powinien być on opublikowany i mam nadzieję, ze kiedyś zostanie. Otwiera to nowe możliwości działania dla adwokatów, w tym zleceń przy zaprzeczaniu ojcostwa czy wznowieniu postępowań w sprawach, w których powództwo zostało oddalone, gdyż minął termin na jego wniesienie. Różne są życiowe sytuacje i zapewne niejednokrotnie zdarza się próba zaprzeczenia ojcostwa nawet bardzo dorosłego dziecka – mówi adwokat Robert Pogorzelski.

– Na pewno nie będzie to masowe zjawisko. 18 lat to jednak długi czas, by rozwiać wątpliwości w sprawie pochodzenia dziecka – wskazuje adwokat dr Karol Pachnik. – Natomiast działają firmy oferujące prywatne badania genetyczne, także te „ukryte” (np. na podstawie materiału z łyżki czy szklanki, z której ktoś pił). I to pozwala wykluczyć ojcostwo danej osoby. Więc pewne zapotrzebowanie na takie wnioski się pojawi. Także ze strony osób, które kiedyś już je złożyły, ale zostały oddalone ze względu na osiągnięcie przez dziecko pełnoletniości. Wyrok TK jest bowiem podstawą do wznowienia postępowania – dodaje.

Czytaj więcej

Jak zmienić akt urodzenia po zaprzeczeniu ojcostwa

Zaprzeczenie ojcostwa pełnoletniego dziecka – jakie mogą być powody wniesienia powództwa w tej sprawie?

Z kolei radca prawny Dominika Mróz-Kryska wskazuje, że wyrok może spowodować wzrost ilości omawianych powództw, ale wcale nie musi.

– Część osób ze względów rodzinnych czy prywatnych może się bowiem nie decydować na takie powództwo mimo uzyskania takiej możliwości. Otwiera się więc do tego droga, ale nie ma pewności, że te liczby wzrosną – twierdzi prawniczka.

Czym zaś mogą kierować się osoby, które będą takie powództwo chciały wnieść? – Nawet dziecko pełnoletnie jest uprawnione do alimentacji, dopóki nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Może więc zdarzyć się sytuacja, że ktoś użyje argumentu dopuszczalnego zaprzeczenia ojcostwa w sprawie alimentacyjnej. Rolę mogą grać też kwestie spadkowe – ktoś nie będzie chciał, by dziecko dotychczas uważane za własne było spadkobiercą ustawowym – tłumaczy ekspertka.

Czytaj więcej

SN: Spór o ojcostwo rozstrzygnie materiał genetyczny DNA

O zaprzeczaniu ojcostwa mogą przesądzić kwestie majątkowe, w tym spadkowe

Podobnego zdania jest adwokat Piotr Sałagan, wskazując że powodem wystąpienia z takim powództwem będzie przede wszystkim aspekt majątkowy. Wskazuje, że wskutek zaprzeczenia ojcostwa przez sąd dorosłe „dziecko” straci także prawo do zachowku po domniemanym „ojcu”. 

– Podstawą faktyczną powództwa jest zatem przeświadczenie mężczyzny (np. na podstawie uzyskanej informacji lub dowodu), iż dziecko biologicznie od niego nie pochodzi, zaś jego ojcostwo w sensie prawnym jest niezgodne z prawdą biologiczną. Myślę, że bez względu na to, ile będzie takich spraw, wyrok TK otworzył możliwość dochodzenia do prawdy biologicznej przez mężczyzn, którzy dopiero po pełnoletności dzieci dowiedzieli się, iż nie są ich ojcami – tłumaczy Piotr Sałagan. – Takie sytuacje – jak pokazuje przedmiotowa sprawa przed TK – nie są czymś odosobnionym. Spraw może być jednak bardzo dużo, biorąc pod uwagę, iż bardzo wiele osób, które uzyskały taką odkrywczą wiadomość, nie mogło do tej pory wystąpić z powództwem ze względów formalnych (pełnoletność dziecka) – dodaje mec. Sałagan. 

Jak pisaliśmy na łamach „Rz” 12 marca, Trybunał Konstytucyjny, rozpatrując skargę obywatela, uznał, iż ostatnia część art. 63 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego narusza konstytucyjne prawo do ochrony życia prywatnego i rodzinnego. Wspomniany przepis przewiduje, że „Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu roku od dnia, w którym dowiedział się, że dziecko od niego nie pochodzi, nie później jednak niż do dnia osiągnięcia przez dziecko pełnoletności”. Właśnie to ograniczenie czasu na zaprzeczenie ojcostwa tylko do momentu, w którym dziecko skończy 18 lat, TK uznał za sprzeczne z ustawą zasadniczą.

Pozostało jeszcze 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Praca, Emerytury i renty
Czy liceum i studia wliczają się do emerytury?
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Spadki i darowizny
Kto dziedziczy po bracie kawalerze lub niezamężnej siostrze?
Nieruchomości
Ważny wyrok Sądu Najwyższego w sprawie służebności przesyłu
Nieruchomości
Jak blisko granicy działki sąsiada można sadzić drzewa? Oto co mówi prawo
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Oświata i nauczyciele
Nauczyciele nie będą tracić wynagrodzenia przez wycieczki
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście