Rozpoczęło się ostatnie pożegnanie Mariana Turskiego. „Miał wielką umiejętność zjednywania sobie ludzi”

Pogrzeb Mariana Turskiego rozpoczął się o godzinie 12:00 na Cmentarzu Żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie. Po ceremonii pogrzebowej w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN odbędzie się natomiast spotkanie wspomnieniowe poświęcone zmarłemu.

W pogrzebie Mariana Turskiego uczestniczą między innymi prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska, prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski, ministra kultury i dziedzictwa narodowego Hanna Wróblewska, minister sprawiedliwości Adam Bodnar. 

Pogrzeb Mariana Turskiego. Historyk zmarł w wieku 98 lat

O szczegółach pogrzebu Mariana Turskiego poinformowało wcześniej Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. 

„Uroczystości pogrzebowe Mariana Turskiego rozpoczną się w niedzielę, 23 lutego o godz. 12.00 na Cmentarzu Żydowskim. (...) Następnie w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN odbędzie się spotkanie wspomnieniowe poświęcone Zmarłemu. Na koniec wydarzenia pokażemy film dokumentalny ’11. Nie bądź obojętny’ w reżyserii Andrzeja Wolfa” – czytamy. "Wspólnie z Rodziną Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce powołuje Fundusz Nieobojętnych im. Mariana Turskiego, którego celem będzie walka z wszelką formą dyskryminacji" — przekazano. Zaapelowano także, by zamiast kwiatów, żałobnicy przekazali darowizny na rzecz funduszu.

Czytaj więcej

Społeczeństwo

Zmarł Marian Turski, wybitny historyk i dziennikarz. Miał 98 lat

Piętnował zło wynikające z obojętności, a także zaniechania, konformizmu, bezrefleksyjności, braku empatii i współczucia. Marian Turski zmarł w wieku 98 lat.

O śmierci historyka, dziennikarza i byłego więźnia obozu koncentracyjnego Auschwitz poinformował we wtorek tygodnik "Polityka", z którym Marian Turski był przez lata związany. „Z ogromnym smutkiem żegnamy Mariana Turskiego, wieloletniego redaktora »Polityki«, naszego skromnego i serdecznego kolegę, a przy tym wyjątkowego strażnika pamięci, wybitnego człowieka, którego głos był słyszalny na całym świecie” — wskazano. „Świadek epok, dziennikarz, historyk, oświęcimiak. Przyjaciel, przenikliwy obserwator, wybitny mówca i słuchacz, człowiek niezwykłej wrażliwości, życzliwości, ciepła. Nasz Marian” – podkreślono w serwisie X.

„Mam szczęście, że Marian Turski to mój dziadziuś” 

Jako pierwsza pierwsza głos podczas uroczystości pogrzebowych zabrała wnuczka zmarłego, Klaudia Siczek.

- Dzielił nas ocean, ale zawsze był obecny. Kiedy wiedział, że czymś można sprawić przyjemność, zrobiłby wszystko, żeby właśnie to zrobić. (…) Mam niesamowite szczęście, że Marian Turski to mój dziadziuś – powiedziała. 

Trzaskowski: Marian Turski był wybitnym autorytetem w czasach autorytetów lichych

Głos zabrał także prezydent stolicy Rafał Trzaskowski. - Żegnamy dziś Mariana Turskiego – wyjątkowego świadka historii, rzecznika porozumienia polsko-żydowskiego, ale przede wszystkim przyjaciela - powiedział polityk. - Był wybitnym autorytetem w czasach, gdy świat niepewny, autorytety liche i potrzeba nam autorytetów prawdziwych, nienachalnych. Pan profesor był nieśmiały, mówił cicho i powoli, ale każde słowo miało siłę nieprawdopodobną. Każde słowo brzmiało jak dzwon. Był historykiem, publicystą, autorytetem dla wielu pokoleń. Dzięki jego wysiłkom powstało muzeum Polin - podkreślił. 

Trzaskowski zauważył także, że Marian Turski pochodził z pokolenia, które wskazywało, co jest najważniejsze i uczył, jak być dobrym człowiekiem. - Mówił o potrzebie wrażliwości, życzliwości, solidarności. Nie chciał rozmawiać o bohaterstwie - mówił. „Nawet w piekle solidarność może pomóc człowiekowi przetrwać” – Trzaskowski przypomniał słowa zmarłego, a także 11. przykazanie „Nie bądź obojętny”.

Pogrzeb Mariana Turskiego na Cmentarzu Żydowskim w Warszawie.

Foto: PAP/Piotr Nowak

Kim był Marian Turski? Zmarł wybitny historyk, dziennikarz i były więzień obozu Auschwitz

Marian Turski urodził się w 1926 roku w Druskiennikach jako Mosze Turbowicz. Miał czternaście lat, kiedy trafił do łódzkiego getta, gdzie działał w podziemnej organizacji Lewica Związkowa. Jednym z ostatnich transportów w 1944 roku został wywieziony do obozu Auschwitz-Birkenau. Tam Niemcy zamordowali jego ojca i brata.

W 1945 roku przeżył dwa marsze śmierci: w styczniu – z Auschwitz do Buchenwaldu, w kwietniu – z Buchenwaldu do Theresienstadt, gdzie 8 maja w stanie bliskim agonii doczekał wyzwolenia przez Armię Czerwoną.

Po zakończeniu II wojny światowej zamieszkał na Dolnym Śląsku, w 1949 roku przeniósł się do Warszawy. Był historykiem i dziennikarzem. Od 1958 roku kierował działem historycznym tygodnika „Polityka”. Napisał, opracował i zredagował kilkanaście książek, między innymi: „Lumumba i jego kraj” (Warszawa 1962), „Byli wówczas dziećmi” (Warszawa 1975), „Ruch Pokoju. Ludzie, fakty” (Warszawa 1975), „Co ofiary wiedziały o swoim losie” (Kraków 2020) oraz „XI Nie bądź obojętny” (Wołowiec 2021).

Czytaj więcej

Historia

80. rocznica wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau. Świat słucha świadectwa ocalonych

Z udziałem m.in. króla Wielkiej Brytanii Karola III, kanclerza Niemiec Olafa Scholza, prezydenta Francji Emmanuela Macrona, prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego odbywają się w Polsce uroczyste obchody 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau.

Marian Turski otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta stołecznego Warszawy, między innymi za wieloletni wysiłek prowadzący do powstania na Muranowie Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. Od początku pełnił także funkcję przewodniczącego Rady Muzeum. Zasiadał we władzach: Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, Stowarzyszenia Żydów Kombatantów i Poszkodowanych w II Wojnie Światowej, Rady Domu Konferencji w Wannsee – Miejsca Pamięci i Edukacji Historycznej w Berlinie. Przez wiele lat pełnił funkcję Wiceprezydenta Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego, a 11 czerwca został wybrany Prezydentem.

W marcu 2022 r. został wyróżniony przez Senat UMCS tytułem doktora honoris causa „za szlachetne wypełnianie misji strażnika pamięci wspólnej, polsko-żydowskiej historii, przywracanie wiary w sprawczą siłę wolnego słowa oraz głęboki moralny wymiar przykazania »Nie bądź obojętny«, które staje się uniwersalnym ludzkim zobowiązaniem wobec bliźnich i świata”.