Uczestnicy sektora nieruchomości – chcąc nimi pozostać – będą zobligowani do ukształtowania swojej działalności zgodnie z wymogami stawianymi przez ESG. Będzie się to wiązać z obowiązkami w zakresie tzw. raportowania niefinansowego, wymaganego na gruncie prawa polskiego przepisami ustawy o rachunkowości. Katalog podmiotów, których będzie dotyczył obowiązek, będzie ulegał rozszerzeniu. Dodatkowo prawidłowa jego realizacja będzie wymagała pozyskania niezbędnych informacji i danych od uczestników łańcucha dostaw, w tym nieobjętych jeszcze indywidualnie obowiązkiem raportowania ESG.
Ustawa o rachunkowości wymaga od określonego kręgu podmiotów ujęcia w swoim raportowaniu niefinansowym opisu stosowanych przez jednostkę polityk odnoszących się m.in. do kwestii społecznych, pracowniczych czy środowiska naturalnego. Każdy z tych aspektów pojawiać się będzie w procesach inwestycyjnych związanych z nieruchomościami. Aspekty odnoszące się do przestrzegania przepisów BHP, prawidłowości spełnienia określonych norm spotkamy chociażby w trakcie realizacji inwestycji budowlanych. Natomiast najszerszy potencjalny wpływ ESG w sektorze nieruchomości znajdzie odzwierciedlenie w aspektach odnoszących się do prezentacji założeń i zrealizowanych celów polityk dotyczących środowiska naturalnego. Istotą raportowania w ramach przedmiotowej polityki jest przedstawienie faktycznego wpływu raportującego podmiotu na środowisko naturalne, a także możliwego wpływu jego działalności na środowisko w przyszłości. Zwraca się uwagę na konieczność uwzględnienia w tym obszarze aspektów odnoszących się do energii (jej zużycia, wykorzystywania odnawialnych źródeł energii), racjonalności wykorzystywania zasobów naturalnych, uwzględnienia aspektów odnoszących się do gospodarowania odpadami czy emisji substancji do środowiska (ze szczególnym uwzględnieniem ich poziomów). W ww. kwestiach kluczowe dla jednostki objętej obowiązkiem raportowania jest przewidzenie w strukturze prowadzonej działalności takich mechanizmów, które doprowadzą do pozyskania informacji objętych obowiązkiem raportowania. Kluczowe jest także wdrożenie stosownych procedur, które doprowadzą do realizacji celów określonych w poszczególnych politykach.
Uczestnicy branży nieruchomości stoją przed koniecznością wprowadzenia zmian w swoich strukturach prowadzonej działalności celem sprostania powyższym wymogom. Instrumentami prawnymi służącymi powyższemu są m.in. odpowiednie klauzule umowne wprowadzające zobowiązania do realizacji danego kontraktu zgodnie z szeroko rozumianymi wymogami ESG. We wskazanym zakresie najczęściej spotykanymi postanowieniami są klauzule odnoszące się do konieczności uwzględnienia określonych aspektów środowiskowych. W tym zakresie umowy będą wymagały chociażby nałożenia na kontrahentów obowiązków w zakresie stosowania materiałów, urządzeń nie tylko w ramach dopuszczonych przepisami prawa norm, ale wręcz w wyższym i konkretnym zakresie.
Istotą klauzul ESG będzie konieczność sprostania wymogom wyższej staranności, np. poprzez stosowanie w procesie inwestycyjnym materiałów o lepszej wydajności energetycznej czy uwzględniających w procesie produkcji ponadstandardowe rozwiązania powodujące zmniejszenie emisji szkodliwych substancji do środowiska. Klauzule te nie powinny nosić jedynie wymiaru ogólnych deklaracji czy oświadczeń. Celem efektywnego doprowadzenia do zgodności prowadzonej działalności z wymogami ESG niezbędnym jest już teraz wprowadzenie konkretnych zobowiązań z jednoczesnym zabezpieczeniem co do efektywności wykonania takiego obowiązku przez kontrahenta.
Niezależnie od powyższego odpowiednie postanowienia umowne powinny zapewniać jednostkom raportującym pozyskanie informacji, które będą częścią składową przyszłego raportowania niefinansowego, obejmującego m.in. aspekty ESG. Brak wprowadzenia odpowiednich mechanizmów w tym zakresie w stosunkach umownych lub brak efektywnego ich zabezpieczenia, chociażby poprzez zastrzeżenie spełnienia określonych obowiązków odpowiednimi karami umownymi z jednoczesnym zabezpieczeniem ich zapłaty, może rodzić finansowe ryzyka dla uczestników rynku. Należy bowiem dodać, że spełnienie wymogów ESG jest i będzie w przyszłości warunkiem pozyskiwania różnego rodzaju dofinansowań czy zapewnienia finansowania dla inwestycji. Niespełnienie wymogów ESG może doprowadzić do niepozyskania finansowania lub jego utraty.
