Pomysł jest kuriozalny. Pierwsze kuriozum zawiera się już w tym, że gdyby projekt ten został przegłosowany, Polska byłaby pierwszym krajem na świecie z zakazem spowiadania dzieci. Kwestia zakazu spowiedzi dla małoletnich nigdzie nie była dotychczas przedmiotem debaty publicznej ani procesów legislacyjnych, także w krajach, gdzie katolicyzm, a nawet chrześcijaństwo nie jest religią praktykowaną przez większość obywateli. To już jest znaczące. Co prawda jest kilka regionów w Chinach, gdzie wprowadzono zakaz uczestnictwa dzieci w praktykach religijnych, ale nie przypuszczam, by akurat ten przykład był inspiracją dla twórców petycji.

Pierwsza wizyta u dentysty gorsza niż pierwsza spowiedź

Ale przejdźmy do meritum sprawy. Według inicjatorów pomysłu spowiedź jest źródłem wielu dziecięcych traum, czego dowodem mają być świadectwa dorosłych opowiadających o swej pierwszej, bolesnej przygodzie ze spowiedzią. Nie podważam ani nie lekceważę wagi tych świadectw. Rozumiem, że takie zdarzenia mogły mieć miejsce, również z powodu niewłaściwego przygotowania spowiedników, ale to nie może być argumentem za wprowadzeniem zakazu spowiadania dzieci w ogóle. Na tej samej zasadzie należałoby wprowadzić zakaz wizyt dzieci u dentysty, bo tam przeżywają prawdziwy ból i poważną traumę.

Czytaj więcej

Plus Minus

Kataryna: Gdy nastolatka może mieć aborcję, ale nie wolno się jej spowiadać

Magdalena Środa: „Z oświeceniowym zadowoleniem obserwuję akcję zbierania podpisów pod propozycją zakazu spowiedzi dla osób, które nie przekroczyły 16. roku życia. W ogóle uważam, że członkostwo w różnych religiach powinno być sprawą decyzji dorosłych ludzi”.

Odwołam się do moich osobistych doświadczeń, skoro do takich odwołują się tak często autorzy projektu. Do dzisiaj pamiętam moją pierwszą spowiedź i pierwszą wizytę u dentysty. Ta druga była nieskończenie trudniejsza, ale moim rodzicom, którzy byli świadkami tamtego dramatu, ani przez moment nie przyszło do głowy, by zaprzestać prowadzenia mnie do dentysty i odłożyć tę kwestię, dopóki nie będę miał 18 lat. I jestem im dziś za to bardzo wdzięczny. Nie wystraszyli się też mojego płaczu, gdy rozbeczałem się w pierwszym dniu szkoły. Nie pomogła wówczas nawet „tyta”, jak nazywaliśmy na Śląsku róg obfitości, obficie wypełniony słodyczami. Mimo mojego płaczu i głębokiego niezadowolenia rodzice zaprowadzili mnie do szkoły także drugiego i trzeciego dnia, i w dni następne.

Ksiądz nie może u dziecka wzbudzać poczucia strachu

Moja pierwsza spowiedź była bardzo spokojna. Traktowałem ją bardzo poważnie. Wiedziałem, o co w niej chodzi; że są rzeczy dobre i złe. Nie byłem zdolny do abstrakcyjnego myślenia o dobru i złu, ale to, że są rzeczy dobre i złe, dobre i złe uczynki, już wiedziałem. Wiedziałem także, że dobrze jest robić te dobre rzeczy, a źle – złe. Cieszyłem się, że złe mnie nie przekreślają, że mogę zaczynać od nowa i na nowo. Do dzisiaj nic się nie zmieniło. I tamta pierwsza spowiedź sprzed lat, i ta ostatnia sprzed kilku dni tak samo mnie umocniły, dodały otuchy i nadziei, a także mobilizowały do życia bardziej poprawnego.

Oczywiście, że także podczas spowiedzi dzieci może dojść do nadużyć ze strony spowiednika. Może niewłaściwie poprowadzić rozmowę, być zbyt dociekliwy, choć zdarza się to chyba rzadko. Każdy jeden taki przypadek to o jeden za dużo i powinien być natychmiast zgłaszany, by takie sytuacje od razu eliminować. I tu rola rodziców, by nie tylko „przyprowadzać” dziecko do konfesjonału, ale i z niego „odprowadzać”, dając mu możliwość podzielenia się, jeśli postępowanie spowiednika byłoby niewłaściwe.

Seminarzyści są bardzo dokładnie edukowani, zanim jako księża zaczną spowiadać. Pomagają im w tym nie tylko teolodzy, ale także pedagodzy, psycholodzy i bardzo doświadczeni spowiednicy, którzy dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem zdobytym dzięki godzinom spędzonym w konfesjonałach. Podnoszenie kwalifikacji spowiedniczych jest także jednym z najczęstszych tematów podczas rozmaitych kursów formacji stałej, w której zobowiązani są uczestniczyć już wyświęceni księża. Kościół tę sprawę traktuje niezwykle poważnie i uczciwie.

Także przygotowanie dziecka do pierwszej spowiedzi jest bardzo przemyślane. Można zobaczyć, jak wyglądają podręczniki do religii przeznaczone dla dzieci w tym wieku. Także one są przygotowywane nie przez amatorów, tylko przez wysokiej klasy specjalistów, i to z różnych dziedzin. Dzieci do pierwszej spowiedzi przygotowywane są zawsze za zgodą i wolą rodziców oraz przy asyście katechetów.

Czytaj więcej

Świat

Ks. Jacek Prusak: Z nieprzestrzegania obostrzeń trzeba się spowiadać

Jak powiedział w programie "Onet Rano" jezuita ks. Jacek Prusak, „nieprzestrzeganie obostrzeń to grzech przeciw piątemu przykazaniu”.

Raz jeszcze odwołam się do swoich doświadczeń: nigdy nie byłem wypytywany przez żadnego spowiednika o grzechy, których nie wyznałem. Byłem nauczony – podobnie jak chyba każde dziecko w ramach przygotowań do pierwszej spowiedzi – że to moim zadaniem jest zrobić tzw. rachunek sumienia i nikt tego za mnie nie zrobi. Także jako ksiądz, a spowiadam już ponad 30 lat, nigdy nie tropiłem grzechów swoich penitentów, nie wypytywałem ich i nie sugerowałem niczego, nie wzbudzałem w nich poczucia strachu. Przeciwnie: starałem się ich podczas spowiedzi wzmocnić, pocieszyć i podnieść na duchu, tak by od konfesjonału odeszli radośniejsi i pełni ufności wobec Boga, który ich kocha. Dotyczyło to tak dorosłych, jak i dzieci.

Dobra spowiedź jest lekarstwem na lęk

A lęk? Tak, on jest. Już w dzieciach rodzi się lęk, poczucie winy, odpowiedzialność za popełnione czyny i coś, co nie tylko w religii katolickiej nazywamy wyrzutami sumienia. Tylko to nie jest lęk przed spowiedzią, lecz lęk wynikający ze świadomości popełnionego zła. On nie jest skutkiem przemocowej, katolickiej indoktrynacji, jak chcą twórcy tego dziwnego pomysłu, ale prawidłowym owocem rozwoju osobowości, gdy dziecko wychwytuje już różnicę między dobrem i złem oraz między pragnieniem podążania za dobrem i odrzucania zła.

Dobrze przeżyta spowiedź jest doskonałym lekarstwem na ten lęk. Jest dobrym sposobem na chore poczucie winy, na samooskarżanie się czy samopotępianie, na poradzenie sobie z lękiem i traumą z powodu popełnionego zła i błędów, który to lęk i trauma nie rodzą się w człowieku dopiero wraz z jego 18. urodzinami.

Kardynał Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI, jako arcybiskup Monachium i Fryzyngii napisał w 1977 roku list do diecezjan na temat przygotowania dzieci do ich pierwszej spowiedzi. W świadomości dzieci – pisał – „powinna zostać ukształtowana, w okresie przed wystąpieniem ciężkich niebezpieczeństw, zdolność przystąpienia do Bożego przebaczenia w wolności od lęku związanego z grzechem. Jednocześnie należy rozwijać czujność sumienia, które może pozwolić się oczyścić, ponieważ poznało łaskę”. Kardynał Ratzinger apelował, żeby przygotowywać dzieci do przeżywania sakramentu pokuty bez lęku.

Petycja o spowiedzi nigdy nie powinna zmienić się w ustawę i trafić na biurko prezydenta

Spowiedź to spotkanie wierzącego dziecka z miłosiernym Bogiem, który grzech przebacza i pokazuje drogę do odrzucenia zła. Lęk jest zastąpiony przez doświadczenie przebaczenia i uwolnienia. Dla ludzi wierzących nie ma skuteczniejszego niż spowiedź doświadczenia, w którym zmierzy się on w łagodny i bezpieczny sposób z odpowiedzialnością za złe wybory. Taką odpowiedzialność odczuwają już dzieci.

Czytaj więcej

Kościół

Tomasz Krzyżak: Abp Adrian Galbas do Warszawy to dobry ruch, ale widać przy okazji słabość polskiego Kościoła

Kardynała Kazimierza Nycza zastąpi w stolicy abp Adrian Galbas. To dobry wybór papieża Franciszka. Ale "przerzucenie" hierarchy do Warszawy pokazuje, jak krótką ławkę ma Kościół w Polsce.