Czy da się zablokować nowelizację Kodeksu wyborczego?

Sejm uchwalił w czwartek wieczorem nowelizację kodeksu wyborczego. Opozycja zarzuca, że ma ona ułatwić PiS zwycięstwo wyborcze. Pojawiają się głosy, że opozycja może te zmiany zablokować, wykorzystując w pełni 30 dni na procedowanie ustawy w Senacie. Miałoby to spowodować, że zmiany w kodeksie wyborczym zostałyby opublikowane już w trakcie półrocznej tzw. ciszy wyborczej.

Zły czas na zmiany

„Takich zmian nie robi się w roku wyborczym. Ale spokojnie, teraz PiS poczeka do 30 dni na decyzję Senatu, a ma to kluczowe znaczenie, czy zdąży z tymi zmianami przed tegorocznymi wyborami” – napisał na Twitterze senator Krzysztof Kwiatkowski.

Czytaj więcej

Prawo dla Ciebie

Posłowie za zmianami w Kodeksie wyborczym

W czwartek wieczorem Sejm przegłosował projekt zmian w Kodeksie wyborczym. Nowelizacja, która m.i...

Senator i jego prawni konsultanci powołują się na art. 98 konstytucji, który mówi, że wybory do Sejmu i Senatu zarządza prezydent RP nie później niż na 90 dni przed upływem czterech lat od rozpoczęcia poprzedniej kadencji, a ten termin upływa 20 sierpnia br. Z orzecznictwa TK wynika zaś owa półroczna cisza legislacyjna, kiedy nie należy dokonywać istotnych zmian w prawie wyborczym, którą liczy się od ostatniego dnia na zarządzenie wyborów, a więc zaczyna się 20 lutego. Tę datę Senat zamierza przekroczyć, a wtedy wprowadzenie noweli naruszyłoby ciszę legislacyjną.

– Jeżeli zmiany w prawie wyborczym ograniczałyby prawa wyborcy, to są one istotne, a więc niedopuszczalne – komentuje prof. Ryszard Piotrowski, konstytucjonalista z UW.

Pytanie, kto miałby to wiążąco stwierdzić?

Wojciech Hermeliński, były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej i sędzia TK w stanie spoczynku, wskazuje, że zdarzały się przypadki zmian prawa wyborczego w czasie ciszy legislacyjnej i nikt ich kwestionował. Kluczowe jest uznanie ich istotności. – Nie przypuszczam jednak, aby obecne zmiany miały wpływ na ważność wyborów – dodaje.

Podobnego zdania jest sędzia SN Wiesław Kozielewicz, były przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. – Nawet gdyby prezydent podpisał nowele tydzień czy dwa po przekroczeniu ciszy, nie wstrzymywałoby to ustawy, a zastrzeżenia mogłyby ewentualnie być podnoszone przy stwierdzeniu przez SN ważności wyborów, ale tam trzeba wykazać, że naruszenie miało wpływ na wynik wyborów – wskazuje sędzia Kozielewicz.

Czytaj więcej

Plus Minus

Wojciech Hermeliński: Nie widzę możliwości sfałszowania wyborów

Wszystkie wybory po 1989 r. można uznać za uczciwe, choć nie każda kampania wyborcza cechowała si...

Nigdy dość nadzoru

W dyskusji nad nowelą pojawia się też kwesta, czy prawo dostatecznie chroni przed fałszerstwami wyborczymi. Nasi rozmówcy nie mają co do twego wątpliwości.

– Mogą, owszem, znaleźć się oszuści, którzy np. kupią kilka kart do głosowania, ale nie zmienia to faktu, że mamy jeden z najlepszych systemów wyborczych na świecie, choć nie ma idealnych. To, co jest potrzebne, to proponowany Centralny Rejestr Wyborców. Chodzi o to, aby nie zdarzały się np. przypadki, że osoby nieżyjące są w spisie wyborców. Nidy zaś za dużo monitoringu procesu wyborczego, gdyż wpływa on dyscyplinująco na członków komisji – wskazuje sędzia Hermeliński.