Polski pomnik w Berlinie. Czy jest szansa, że powstanie w najbliższym czasie?

Na razie jest niewielki postęp w realizacji przedsięwzięcia upamiętniającego polskie ofiary Trzeciej Rzeszy. Nie znaczy to, że powstanie zgodnie z obecnymi założeniami.

Aktualizacja: 31.01.2025 06:19 Publikacja: 31.01.2025 04:30

Początkowo jako miejsce upamiętnienia polskich ofiar wojny proponowano teren w pobliżu ruin dworca A

Początkowo jako miejsce upamiętnienia polskich ofiar wojny proponowano teren w pobliżu ruin dworca Anhalter Bahnhof (na zdjęciu)

Foto: EPA/HAYOUNG JEON

Od lat trwają w tej sprawie dyskusje, powstają koncepcje i projekty, lecz nadal nie zapadła ostateczna decyzja dotycząca lokalizacji przedsięwzięcia w centrum stolicy Niemiec, jak i jego finansowania.

Nieokreślony pomysł na tymczasową instalację w centrum Berlina 

Coś się jednak obecnie dzieje i jest nadzieja, że na przypadającą w maju tego roku 80. rocznicę zakończenia drugiej wojny światowej, w bezpośrednim sąsiedztwie Urzędu Kanclerskiego, powstanie nieokreślona jeszcze architektonicznie, tymczasowa instalacja upamiętniająca polskie ofiary wojny wywołanej przez nazistowskie Niemcy. W tym miejscu stała kiedyś Opera Krolla i to tam 1 września 1939 roku Adolf Hitler uzasadniał publicznie konieczność napaści Trzeciej Rzeszy na Polskę.

Czytaj więcej

Bliżej decyzji w sprawie polskiego pomnika w Berlinie. Brakuje jednak lokalizacji

Wybór tego miejsca na tymczasową strukturę pozwala mieć uzasadnione nadzieje, że tam właśnie powstanie w przyszłości właściwy pomnik. Jego kształt ustalony zostanie po rozpisaniu konkursu architektonicznego. Nie wiadomo, kiedy to może nastąpić. 

Według zaaprobowanej już przez ustępujący rząd Olafa Scholza koncepcji pomnik jest jedną z części składowych całości przedsięwzięcia. Nosi obecnie nazwę Dom Niemiecko-Polski (DN-P) i obejmuje zarówno sam pomnik, jak i obszerny budynek z dużą stałą wystawą oraz miejscem spotkań edukacyjnych. Cały budynek miałby zająć obszar 7,5 tys. mkw. 

W miejscu dawnej Opery Krolla tyle miejsca nie ma. Taki teren zwolnił się jednak w pobliżu ruin dworca Anhalter Bahnhof. W rejonie tym miało powstać wielkie muzeum emigracji (Exilmuseum), z którego to projektu zrezygnowano ze względu na koszty. To miejsce proponowano początkowo jako miejsce upamiętnienia polskich ofiar wojny, więc można obecnie do tego wrócić.  

Czy Niemcy znajdą pieniądze na Dom Niemiecko-Polski?

Istnieją jednak poważne obawy, że kłopoty budżetowe doprowadzić mogą także do skreślenia projektu DN-P. Koszt całego przedsięwzięcia ocenia się obecnie na co najmniej 80 mln euro plus prawie 6 mln miesięcznie na bieżącą działalność.  

Czytaj więcej

Jerzy Haszczyński: Rząd Olafa Scholza nie ma wyobraźni w sprawie zadośćuczynienia dla Polaków

Ostateczna decyzja w tej sprawie należy do Bundestagu. Miał się zająć tą sprawą w grudniu ubiegłego roku, lecz po upadku rządu Scholza debata na ten temat została odłożona. Sprawą zajmie się więc nowy parlament wyłoniony w lutowych wyborach. Wszystko wskazuje na to, że CDU/CSU będzie miała w nim większość, a kanclerzem zostanie Friedrich Merz.

W niedawnym wystąpieniu opowiedział się za podpisaniem nowego traktatu polsko-niemieckiego. Miałby to być traktat przyjaźni, który, jak się wyraził, podniósłby stosunki dwustronne na nowy poziom. – Kierowany przeze mnie rząd już pierwszego dnia skończy z milczeniem pomiędzy Berlinem a Warszawą – zapewnił. 

– Należy mieć nadzieję, że te słowa prawdopodobnego kanclerza stworzą polityczną atmosferę sprzyjającą realizacji całego projektu DP-N – mówi anonimowo „Rzeczpospolitej” rozmówca z kręgu niemieckiego MSZ. 

Zapewnia, że w środowisku CDU znajdują się politycy dobrze rozumiejący polskie sprawy. Są wśród nich ubiegający się obecnie o mandaty tacy politycy, jak Knut Abraham, znający nasz kraj z działalności w niemieckiej ambasadzie w Warszawie, czy Markus Reichel z Drezna, mówiący świetnie po polsku. 

Od lat trwają w tej sprawie dyskusje, powstają koncepcje i projekty, lecz nadal nie zapadła ostateczna decyzja dotycząca lokalizacji przedsięwzięcia w centrum stolicy Niemiec, jak i jego finansowania.

Nieokreślony pomysł na tymczasową instalację w centrum Berlina 

Pozostało jeszcze 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Polityka
Trump Drive i inne. Rozwija się kult Donalda J. Trumpa
Materiał Promocyjny
Gospodarka natychmiastowości to wyzwanie i szansa
Polityka
Państwo w Ameryce zmienia konstytucję. Cała władza w rękach prezydenta i jego żony
Polityka
Angela Merkel krytykuje przyszłego kanclerza Niemiec. "To był błąd"
Polityka
Donald Trump zawiesza pomoc dla Ukrainy. „Nie możemy wypłacić wynagrodzeń”
Polityka
Rosja chce za wszelką cenę pozostać w Syrii. Czy Putin poświęci Baszara Asada?
Materiał Promocyjny
Wystartowały tegoroczne ferie zimowe