Zwolnienie z długu jak darowizna

Zgodnie z art. 508 kodeksu cywilnego (DzU z 1964 r. nr 16, poz. 93 ze zm.) zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Jest to umowa, ponieważ dochodzi do skutku w wyniku zgodnych oświadczeń stron. Kontrakt ten może być odpłatny lub nieodpłatny, nie jest też z góry przyporządkowany do jednego z nazwanych typów umów.

Czy może przybrać formę darowizny? Definicji tej czynności nie znajdziemy w ustawie o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. DzU z 2009 r. nr 93, poz. 768). Można się jednak posłużyć unormowaniami cywilistycznymi.

Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku – tak darowiznę opisuje art. 888 kodeksu cywilnego.

Jeśli więc umowa zwolnienia z długu jest nieodpłatna, to można mówić o darowiźnie. Przykładem takiego stanowiska jest m.in. interpretacja wydana przez ministra finansów w odpowiedzi na pytanie osoby, którą pożyczkodawca chciał uwolnić z obowiązku spłaty zadłużenia (nr PL/ LM/834/38/CHI/2010/146). Pierwotnie dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał, że czynność taka nie jest objęta zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Minister finansów natomiast zmienił z urzędu interpretację jako nieprawidłową.

Otrzymujących przysporzenie w formie nieodpłatnego umorzenia długu obowiązują takie same kwoty wolne i zwolnienia od podatku jak w przypadku innych darowizn.

Obdarowany może również skorzystać ze zwolnienia z podatku przysługującego członkom najbliższej rodziny. Wystarczy w ciągu sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zawiadomienie o darowiźnie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Zwolnienie to nie jest ograniczone żadnym limitem kwotowym, a w gronie osób, które mogą z niego skorzystać, są: małżonek, zstępni (dzieci, wnuki itd.), wstępni (rodzice, dziadkowie itd.), pasierb, rodzeństwo, ojczym i macocha darczyńcy.

Czytaj też:

Kiedy fiskus skorzysta na przekazanej darowiźnie