Zachodnia kultura stała się w tym momencie więźniem pewnego filmu, który zaciągając się przemyconą do zakładu karnego metamfetaminą, wzdychał z rozkoszą – „przynajmniej głowa jest gdzie indziej”. Jeśli już nasze ciała są „osadzone”, jeżeli przyjście na świat równa się odsiadce dożywotniego wyroku w więzieniu rzeczywistości, to uwolnijmy chociaż myśli. Napełnijmy głowę złudzeniem prawdziwszym od prawdy. Twórzmy obrazy, które nie będą potrzebowały pierwowzorów. I czcijmy je. Oddajmy im hołdy należne bóstwom rzek i lasów. Sztuczne światy siłą rzeczy przechodzić muszą w sztuczne raje, granica między nimi zaciera się na każdym kroku. Są przecież ponad, wyżej niż rzeczywistość, w której uwięziono ich twórców. Sztuka totalna, całkowicie sztuczna – taka, która obywa się bez świata, który mogłaby odbijać i celebrować. Taka, która nie dodaje, nie rozwija dzieła stworzenia, ale zaczyna je od początku. To pierwszy i ostatni krok w przepaść, na dnie której znajduje się sztuczna inteligencja. Proces tworzenia obywający się już nie tylko bez świata, ale i twórcy. Całkowicie wsobny, „uwewnętrzniony”; absolutnie sztuczny.

Czytaj więcej

Plus Minus

Jan Maciejewski: Powaga życia

„Pośród uroków indolencji i ignorancji zjawia się budzący grozę przekaz filozofii, że ze wszystki...

Sztuczny świat skazany jest na wieczną nowość

Ale też proces fabrykacji, wymyślania świata na nowo, kreowania go ex nihilo, nigdy nie może się zatrzymać. Sztuczność jest jak wdech, sensacja – wydech. Kwiaty zła są zawsze cięte. I jako takie – szybko usychają. Gleba, korzeń, słońce, deszcz, rytm natury – to wszystko jest takie nienowoczesne. Modernizm goni za nowością, a każda kolejna musi być bardziej ekscytująca od poprzedniej. Nic nie starzeje się równie szybko jak awangarda. Nic nie jest nudniejsze niż wczorajsza sensacja. „Et puis? Et puis encore” („Co dalej? Co następne?”) – powtarza jeden z bohaterów Baudelaire’a. I jest to jedno z tych pobrzmiewających w tle każdego algorytmu zawołań. Dajcie mi tego więcej. Dajcie mi to mocniejsze. I sekundę później: tego już nie chcę. Dajcie mi coś nowego.

Sztuczny świat skazany jest na wieczną nowość. I co się z tym wiąże – pogłębiającą się sztuczność. Coś, co w świecie starych pojęć moglibyśmy nazwać „kolejnymi piętrami kłamstwa”. Ale jeśli ktoś za to odpowiada, to nie Elon Musk czy Mark Zuckerberg. Skoro mamy już koniecznie bawić się we wskazywanie winnego, to prędzej szukałbym go między Charles’em Baudelaire’em a Jamesem Joyce’em. Tymi, którzy wydali rozkaz i w naszym imieniu wzięli rozwód z rzeczywistością.