Piotr Szymaniak: Tortur nie było, można się rozejść?

Uff. Rzecznik praw obywatelskich ogłosił tuż przed świętami raport z kontroli traktowania tymczasowo aresztowanych w związku ze śledztwem w sprawie nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości – księdza Michała Olszewskiego i dwóch urzędniczek resortu sprawiedliwości. Okazało się, że wszyscy możemy odetchnąć z ulgą, bo jak to powiedział minister sprawiedliwości Adam Bodnar w rozmowie z Jackiem Nizinkiewiczem w magazynie „Rzecz o Polityce”, RPO stwierdził, że nie było żadnych tortur.

Sprawa traktowania księdza Olszewskiego. Reakcja Adama Bodnara

Słuchając ministra Bodnara można było odnieść wrażenie, że to on był torturowany. – Proszę zauważyć, że ja żyłem pod jakimś pręgierzem, że wykonywane są jakieś niestworzone techniki w stosunku do pana księdza Olszewskiego. Rzecznik dopatrzył się iluś tam naruszeń dotyczących warunków i traktowania, ale uznał na przykład, że jeżeli chodzi o kontakty z obrońcą, to było wszystko w porządku – powiedział minister Bodnar.

- A poza tym to nie prawda, że nad łóżkami dach przeciekał, szczególnie, że prawie wcale nie padało – chciałoby się dodać za Stanisławem Bareją.

Czytaj więcej

Prawo karne

Jest raport RPO ws. ks. Michała O. Tortur nie było, ale niehumanitarne traktowanie

W poniedziałek rzecznik praw obywatelskich opublikował komunikat w sprawie prawidłowości traktowania ks. Michała O. - zatrzymanego i aresztowanego w sprawie afery Funduszu Sprawiedliwości.

Bo spójrzmy, co wynika z raportu rzecznika. Owszem, jak stwierdził RPO, nie można uznać, że ksiądz Michał Olszewski, Karolina K. i Urszula D. byli poddawani torturom w rozumieniu Konstytucji RP i na gruncie prawa międzynarodowego. Zaznaczył przy tym, że części zarzutów nie dało się zbadać, bo nie zabezpieczono zapisów z monitoringu (inna sprawa, że powinni o to zadbać obrońcy, którzy tego nie zrobili).

Tak czy inaczej niestosowanie tortur w XXI w. przez organy demokratycznego państwa będącego członkiem UE czy Rady Europy nie stanowi jakiegoś szczególnego powodu do dumy. Zwłaszcza, jeśli weźmiemy pod uwagę listę poważnych uchybień w tej sprawie. RPO w odniesieniu do aresztowanego księdza stwierdził, że doszło do niehumanitarnego traktowania oraz innych naruszeń praw i wolności. I wbrew temu, co można usłyszeć i przeczytać w niby odzyskanych, ale wciąż prorządowych mediach, pozbawienie księdza czajnika wcale nie było najpoważniejszym problemem (choć ci, którzy pracują z osadzanymi wiedzą, jak wielkie znaczenie za kratami ma tak banalna rzecz, jak czajnik).

Wcale nie chodzi o czajnik. Jakie naruszenia w sprawie księdza Michała O. stwierdził RPO?

Przykłady: długotrwałe – trwające 15 godzin, bez zapewnienia odpoczynku i posiłku, za to nieprzerwanie w kajdankach – prowadzenie przez funkcjonariuszy ABW czynności procesowych. Nadmierne stosowanie środków przymusu bezpośredniego w areszcie śledczym i poza nim (kajdanki zakładane na ręce przy każdym opuszczeniu celi mieszkalnej, kajdanki na nogach podczas konwoju), naruszenie prawa do niekrępującego korzystania z urządzeń sanitarnych w celi etc.

Jeśli chodzi o urzędniczki, to kontrola wykazała m.in., że wbrew przepisom przeszukania dwukrotnie dokonywał mężczyzna. Kobiety przebywały też przez wiele godzin w uciążliwym hałasie (z uwagi na awarię głośnika radiowęzła), a w kąciku sanitarnym nie miały światła.

Minister Adam Bodnar przyznał, że komunikat RPO przeczytał tuż przed rozmową w Rzeczpospolita TV. Pozostaje mi wierzyć, że zrobił to pobieżnie, bez należytej refleksji i analizy. Bo Adam Bodnar, jakiego znam, nie narażałby na szwank swojego wizerunku, na jaki przez lata pracował w Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka czy jako rzecznik praw obywatelskich.

Naruszanie praw człowieka w odniesieniu do osadzonych to problem systemowy. I znany od lat

Adam Bodnar, któremu leży na sercu ochrona praw człowieka, wypowiedziałby się w tej sprawie w sposób o wiele bardziej zdecydowany, a nie po raz kolejny zasłaniał się listem, jaki na odchodnym napisał ksiądz do strażników więziennych, dziękując im za profesjonalne zachowanie. Bo jedno nie przeczy drugiemu – przecież to nie strażnicy więzienni podejmowali decyzję np. o 15-godzinnym przesłuchaniu i nie ich decyzją było to, czy mają być stosowane kajdanki, czy nie.

Czytaj więcej

Prawo karne

Resort Bodnara reaguje na komunikaty RPO. Chodzi o ks. Michała O.

Ministerstwo Sprawiedliwości odniosło się do komunikatów rzecznika praw obywatelskich w sprawie traktowania trzech osób zatrzymanych i aresztowanych w sprawie Afery Funduszu Sprawiedliwości. Chodzi o ks. Michała O. oraz dwie były urzędniczki MS Karolinę K. i Urszulę D.