Szybszy wzrost cen w pierwszych miesiącach tego roku nie przekreśli tego, że inflacja znalazła się na płaskowyżu. I od marca zacznie z niego schodzić” – mówił na początku stycznia prezes NBP Adam Glapiński. I dodał, że na tym płaskowyżu mogą być górki i dołki. W lutym trafiliśmy na górkę, i to rekordową: 18,4-proc. inflacja, licząc rok do roku, jest ponad siedem razy wyższa od celu NBP. Ostatni raz była tak wysoka w grudniu 1996 r., kiedy prezydentem Polski od roku był Aleksander Kwaśniewski, nie było jeszcze PKN Orlen (miał powstać dopiero za półtora roku), a papież Jan Paweł II miał przed sobą jeszcze ponad osiem lat życia.
Trwający od 2022 r. skok inflacji jest zjawiskiem pokoleniowym, zdefiniuje na lata całe zachowania generacji młodych Polaków – jako konsumentów i pracowników, kredytobiorców i oszczędzających. Najmocniej w ciągu ostatnich 12 miesięcy urosły ceny żywności i napojów (aż o 24 proc.), użytkowania mieszkań i energii (22,7 proc.) oraz transportu (23,7 proc.). To najsilniej bije w konsumentów o niskich dochodach. Ale każdy z nas odczuwa inflację inaczej. GUS mierzy ją według uśrednionego koszyka zakupów – właśnie go skorygował, zwiększając udział żywności, energii i kosztów użytkowania mieszkań.
Jednak np. w rodziny ogrzewające domy węglem inflacja najmocniej uderzyła w sierpniu i wrześniu 2022 r., kierowcy dostali po kieszeni, kiedy w ubiegłym roku ceny paliw przekraczały 8 zł. Teraz najmocniej inflację odczuwają mieszkańcy budynków ogrzewanych przez ciepłownie, bo ich rachunki idą właśnie w górę – jak to ujął jeden z decydentów – „tylko o 40 proc.”. Kto zaś hołduje kuchni wege, z przerażeniem obserwuje bijące rekordy ceny świeżych warzyw.
Stawki za gaz i prąd, które już spustoszyły kasy firm, uderzą zaś konsumentów po kieszeni dopiero po wyborach, gdy wygaśnie okres „zamrożenia” taryf. Wielu z nas czekają więc jeszcze górki na tym „płaskowyżu”, zanim (i o ile) inflacja znów wróci do cywilizowanego poziomu 2,5 proc., obiecywanego przez bank centralny.
Czytaj więcej
Lutowy szczyt inflacji był sporo niższy, niż można się było obawiać, natomiast jej hamowanie w kolejnych miesiącach będzie wolniejsze, niż oczekiwali dotąd ekonomiści. Obniżka stóp procentowych w 2023 r. jest mało prawdopodobna.
