Elastyczna stolica, elastyczne regiony

Drugie biuro w Polsce otworzył Mindspace – globalny operator elastycznych powierzchni do pracy. Na trzech kondygnacjach 42-piętrowego biurowca Skyliner przy rondzie Daszyńskiego w Warszawie Mindspace ma do dyspozycji 4,4 tys. mkw. powierzchni. Jednym z pierwszych podmiotów, które wynajęły od operatora elastyczne biura w Skylinerze, jest firma z branży IT, która wprowadziła tam 70-osobowy zespół.

Rosnący popyt

– Mindspace Skyliner otwieramy sześć lat po otwarciu naszego pierwszego oddziału przy Hali Koszyki – mówi Michał Kwinta, szef Mindspace w Polsce. – To czas, który pozwolił nam na weryfikację rynku oraz przygotowanie oferty biurowej odpowiadającej aktualnemu zapotrzebowaniu najemców. Zaobserwowaliśmy rosnące zainteresowanie firm szukających biur dla więcej niż dziesięciu osób. Dlatego oferujemy większe moduły, często wyposażone w prywatne sale konferencyjne. Podczas gdy Mindspace Koszyki to propozycja butikowa i lifestyle’owa, Mindspace Skyliner uważany jest za lokalizację zorientowaną na biznes. Ale oba nasze oddziały w Warszawie cieszą się zainteresowaniem firm z branży IT i fintech.

Na wzrost zainteresowania biurami, także elastycznymi, wskazuje Lisa Zettlin, dyrektor zarządzająca CitySpace, sieci biur flex, mającej duży wkład w „uelastycznianie” regionalnych rynków. – W 2022 r. popyt na tradycyjne biura wyniósł 860 tys. mkw., co jest wynikiem zbliżonym do rekordowych czasów przedpandemicznych – mówi Lisa Zettlin. – Trend jest bardzo widoczny także na rynku biur flex. „Elastyczne” stają się rynki regionalne – podkreśla.

CitySpace biura flex oferuje w Katowicach i we Wrocławiu (odpowiednio 50 i 30 proc. udziału w rynku). Jest też w Łodzi (CitySpace Fuzja).

– Mimo niełatwej sytuacji ekonomicznej branża wciąż rośnie ok. 10 proc. rocznie – zaznacza Lisa Zettlin. Zauważa, że 57 proc. oddanej przestrzeni flex znajduje się w Warszawie, a 50 proc. biurowców w centrum stolicy ma operatora flexspace. – Praca hybrydowa i rosnące koszty działalności potęgują zainteresowanie ofertą operatorów elastycznych biur – mówi dyrektor CitySpace.

Z kolei na sieć Business Link składa się sześć lokalizacji: Warszawa (Astoria), Wrocław (Green2Day i Centrum Południe), Kraków (dwie lokalizacje w High5ive) i Poznań (Maraton). Jak mówi Ewelina Kałużna, dyrektor zarządzająca Business Link i szefowa zespołu ds. strategicznego doradztwa w zakresie miejsc pracy w spółce biurowej Skanska, kolejne otwarcie nowej lokalizacji w Polsce firma planuje na początek 2024 r. – Zgodnie z naszą strategią takie biura pojawią się w budynku firmy Skanska – wyjaśnia.

W ocenie dyr. Kałużnej popyt na elastyczne biura jest duży. – Nasze biura są regularnie wypełnione w ponad 90 proc. – wskazuje. – Wielu pracowników nie jest zadowolonych z systemu pracy opartej wyłącznie na trybie zdalnym. Firmy szukają argumentów, które mogą skłonić pracowników do przychodzenia do biura. Coraz więcej z nich oferuje pracę w modelu łączącym pracę w domu i w biurze. Nie widzimy przy tym zmniejszenia popularności biur tradycyjnych. Ich pozycja jest bardzo silna. Biura elastyczne stanowią równoległą, komplementarną ofertę, a nie alternatywę dla klasycznego modelu biura – podkreśla Ewelina Kałużna.

Zauważa, że elastyczne biuro w niektórych firmach to oferta dla pracowników, którzy na dojazd do głównej siedziby muszą przeznaczać zbyt dużo czasu. – Klienci zaczęli inaczej postrzegać biura serwisowane. Zdecydowanie więcej firm oczekuje większego komfortu, różnych funkcji przestrzeni – mówi dyrektor. – Chodzi nie tylko o realizację obowiązków służbowych, ale i regenerację, integrację, budowanie związku z firmą. Elastyczne biuro staje się narzędziem budowy kultury organizacyjnej firmy.

Dyr. Kałużna jest przekonana, że popyt na takie miejsca pracy będzie duży, a spadać będzie zainteresowanie archaicznymi powierzchniami, które nie przystają do dzisiejszych oczekiwań rynku.

Nowe otwarcia

W Polsce powstaje nowa sieć elastycznych biur – The Shire. Decyzja o pierwszych lokalizacjach zostanie ogłoszona w trzecim kwartale.

Z kolei W Platinium Business Park V, w siedzibie spółki Bene-Warszawa, przy ul. Wołoskiej, otwarto pierwsze w Europie i drugie na świecie Hybrid Workplace Experience Centre. – To miejsce, gdzie menedżerowie IT, działów HR, architekci, projektanci biur czy właściciele firm mogą w praktyce sprawdzić, jak wygląda nowoczesne, dostosowane do nowej normalności, ergonomiczne środowisko pracy hybrydowej, łączące funkcjonalne, nowoczesne przestrzenie, technologie audio i wideo oraz usługi ułatwiające produktywną współpracę w erze pracy hybrydowej. Mogą się też spotkać z ekspertami, którzy doradzą, jak stworzyć miejsce pracy, które pozwoli zatrzymać talenty i sprosta oczekiwaniom współczesnych pracowników – wyjaśniają twórcy centrum.

Thomas Jodar, dyrektor w dziale powierzchni biurowych w firmie doradczej Savills, lider projektu Workthere w Polsce, wskazuje, że całkowite zasoby powierzchni elastycznej oferowanej przez międzynarodowych i polskich operatorów w nowoczesnych biurowcach w Polsce to niemal 325 tys. mkw., z czego ponad połowa znajduje się w Warszawie (180,2 tys. mkw.). – Drugim co do wielkości rynkiem powierzchni flex jest Kraków (47,1 tys. mkw.), a trzecim – Wrocław (36,8 tys. mkw.). Kolejne miasta to Łódź i Trójmiasto (dysponujące ok. 16,7 tys. mkw.) – podaje. – Dalej uplasowały się Katowice (13,3 tys. mkw.), Poznań (7,9 tys. mkw.), Lublin (2,9 tys. mkw.) i Szczecin (ponad 1,8 tys. mkw.).

Warszawa na radarach

Thomas Jodar podaje, że największy udział elastycznych biur w całkowitych zasobach nowoczesnej powierzchni biurowej ma Warszawa (2,9 proc.). Na drugim miejscu jest Wrocław (2,8 proc.). – Trzeci jest Kraków (2,7 proc.). Na uwagę zasługuje także Łódź, która mimo mniejszej wielkości rynku biurowego dysponuje wysokim udziałem biur elastycznych (2,6 proc.) – mówi. – Katowice i Trójmiasto oferują zbliżone zasoby powierzchni flex, jednak przy niższym udziale w rynku biurowym (1,8 i 1,6 proc., odpowiednio). Udział powierzchni coworkingowych w pozostałych miastach regionalnych waha się od 1 do 1,3 proc.

Dyrektor z Savillsa przewiduje, że do końca roku możemy spodziewać się otwarć 12 nowych biur elastycznych, które łącznie dostarczą ponad 33,5 tys. mkw. powierzchni. – Nowe placówki pojawią się w Warszawie, Wrocławiu, Krakowie, Katowicach i Łodzi – mówi Thomas Jodar. – W najbliższych latach spodziewamy się dalszego wzrostu zasobów elastycznej powierzchni biurowej w Polsce, co odzwierciedla trendy panujące w Europie Zachodniej.

Według szacunków Savillsa w ciągu dziesięciu lat udział powierzchni elastycznej w całkowitych zasobach powierzchni biurowej na głównych rynkach europejskich wzrośnie do ok. 20 proc.

– Międzynarodowi operatorzy wciąż najchętniej wybierają Londyn, Paryż, Madryt, Berlin jako cel dalszych ekspansji, jednak Warszawa coraz częściej znajduje się na ich radarach – mówi Thomas Jodar. – Kilku globalnych i lokalnych operatorów prowadzi rozmowy z właścicielami biurowców w Polsce – dodaje.

Nieruchomości