Kultura w USA. Jeden dolar przyciąga osiem kolejnych

Stany Zjednoczone są podawane jako przykład finansowania sztuki wyłącznie z prywatnych źródeł. Jednak 10 proc. środków na wydarzenia non profit pochodzi z budżetów publicznych.

Aktualizacja: 02.08.2021 21:04 Publikacja: 02.08.2021 21:00

Wystawa „Van Gogh: The Immersive Experience” w Atlancie

Wystawa „Van Gogh: The Immersive Experience” w Atlancie

Foto: PAP/ EPA/ERIK S. LESSER

Struktura publicznych dotacji jest następująca: 6 proc. to źródła lokalne, po 2 proc. zaś – stanowe i federalne.

Od 1965 r. działa federalna agencja The National Endowment for the Arts (NEA). W 2020 r. jej budżet wynosił 162 mln dolarów. Ważny jest jednak prestiż związany z przyznaniem grantu od niej. Bywa, że 1 dolar publicznej dotacji przyciąga wówczas 8 dolarów z innych źródeł.

Tylko przez pierwszych pięć dekad działalności agencja firmowała ok. 150 tys. grantów na kwotę powyżej 5 mld dolarów. Działalność agencji jest krytykowana przez zwolenników wolnego rynku, ale i przez grupy konserwatywne, które piętnują wspieranie tzw. kontrowersyjnych artystów. Na pewien czas konserwatystom udało się ograniczyć fundusz do 99 mln dolarów rocznie.

Jeszcze większym publicznym źródłem są stanowe agencje sztuki – z budżetem 572,3 mln dolarów w 2020 roku. Blisko 70 proc. środków pochodziło z podatków, 7,5 proc. zaś z NEA.

Generalnie wartość produkcji artystycznej i kulturalnej w Ameryce w 2019 r. wyniosła 919,7 mld dolarów, co stanowi 4,3 proc. produktu krajowego brutto. W latach 1998–2019 udział sektora kultury i sztuki w PKB wzrósł o 76,9 proc. W 2017 r. w USA było 5,2 mln miejsc pracy w sektorze kultury i sztuki – co stanowiło 3,3 proc. zatrudnienia.

Sztuka wnosi więcej do gospodarki narodowej niż każdy z sektorów: budownictwo, transport, podróże i turystyka, górnictwo, usługi komunalne i rolnictwo. W 2019 r. USA miały 33 mld dolarów nadwyżki w handlu związanym ze sferą artystyczną i kulturalną. Wartość eksportu kultury wynosiła 78,1 mld dolarów, import zaś – 45,3 mld dolarów.

Amerykański przemysł artystyczny non profit generuje co roku 166,3 mld dolarów działalności gospodarczej, co daje 27,5 mld dolarów federalnych, stanowych i lokalnych dochodów podatkowych.

Kultura
Złote Lwy i nagrody Biennale Architektury w Wenecji
Kultura
Muzeum Polin: Powojenne traumy i dylematy ocalałych z Zagłady
Kultura
Jeff Koons, Niki de Saint Phalle, Modigliani na TOP CHARITY Art w Wilanowie
Kultura
Łazienki Królewskie w Warszawie: długa majówka
Kultura
Perły architektury przejdą modernizację
Materiał Promocyjny
Między elastycznością a bezpieczeństwem