– W 1993 r. w ponurym, zapyziałym budynku obok kominów fabrycznych siedziałam w Katowicach wśród polskich wspinaczy – mówi Kanadyjka Bernadette McDonald. – Salkę wypełniała energia jak na rockowym koncercie. Wiedziałam, że te dwadzieścia parę osób to są najlepsi himalaiści na świecie. Zastanawiałam się: dlaczego?
McDonald – organizatorka Festiwalu Filmów Górskich w Banff, gdzie spotykała naszych wspinaczy, autorka literatury górskiej, otrzymała wsparcie Instytutu Adama Mickiewicza. Przyjeżdżała do Polski, rozmawiała, otwierano przed nią rodzinne archiwa. Książkę z odpowiedzią na to pytanie napisała. Zrozumiała, że kluczem do dzielności i niezwykłych dokonań Polaków jest poznanie historii ich ojczyzny, że pokonywanie trudności, biedy, beznadziei komunizmu hartowało ich, wyzwalało niezwykłą kreatywność, solidarny upór w dążeniu do celu – wypraw w góry, gdzie mogli być wolni do wielkich czynów, do sukcesów.