Włókna wszechświata

Naukowcy wyśledzili nieznany dotąd zbiór odległych galaktyk

Publikacja: 04.11.2009 01:20

Struktura powstała 6,7 mld lat temu. Pierwsze zdjęcie sporządzone przez teleskop Subaru. Jest to now

Struktura powstała 6,7 mld lat temu. Pierwsze zdjęcie sporządzone przez teleskop Subaru. Jest to nowo odkryta struktura galaktyk zaznaczona na czerwono

Foto: ESO

Odkrycie, które stało się możliwe dzięki obserwacjom dwóch najpotężniejszych naziemnych teleskopów, dowodzi, że nawet tak wielkie struktury wszechświata jak gromady galaktyk układają się w uporządkowane struktury. Ta właśnie poznana ostatnio jest nie tylko odległa, ale także stara – powstała przed ponad połową życia wszechświata. Pozwoli naukowcom przyjrzeć się powstawaniu wszechświata. Sprawozdanie z badań przynosi magazyn naukowy „Astronomy & Astrophysics Journal”.

– Materia rozłożyła się nieregularnie we wszechświecie – powiedział Masayuki Tanaka z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO).

W naszej kosmicznej bliskości gwiazdy utworzyły galaktyki, te zaś uformowały się w gromady i w bardziej złożone skupiska. Większość teorii kosmologicznych uznaje, że materia układa się w strukturę zwaną „kosmiczną siecią” – włókna, a raczej olbrzymie nici ciągnące się pomiędzy niewyobrażalnie odległymi pustkami.

Ciągną się na przestrzeni milionów lat świetlnych, tworząc szkielet wszechświata. Na te włókna „nanizane” są skupiska gromad i supergromad galaktyk. W niektórych miejscach zagęszczone, wyglądają jak gigantyczne pająki na pajęczynie nasłuchujące zbliżającej się ofiary.

Naukowcy od lat zmagają się z wyjaśnieniem zagadki istnienia tych wielkich nici. Mimo że od jakiegoś czasu te giganty są już obserwowane przez badaczy nawet stosunkowo blisko nas, to nie było dotychczas mocnego dowodu na ich istnienie w odległym wszechświecie. Zespół kierowany przez Masayuki Tanakę odkrył taką gigantyczną strukturę w stosunkowo odległej okolicy wszechświata.

Aby przestudiować szczegóły, naukowcy użyli największych i najnowocześniejszych teleskopów, które obserwują niebo z powierzchni Ziemi. Użyli bardzo dokładnych spektroskopów: urządzenia VIMOS Bardzo Wielkiego Teleskopu ESO na wzgórzu Cerro Paranal na pustyni Atakama w północnej części Chile i urządzenia FOCAS Teleskopu Subaru na Hawajach, zbudowanego przez Narodowe Obserwatorium Astronomiczne Japonii umieszczonego na szczycie wulkanu Mauna Kea.

Dzięki tym najdoskonalszym, dostępnym dzisiaj instrumentom zmierzyli odległość dzielącą nas od supergromady 150 galaktyk i zbudowali trójwymiarowy model tej struktury.

Posłużył do dalszych studiów i opisu poszczególnych grup galaktyk okrążających główne skupisko galaktyk. – Po raz pierwszy udało się nam zaobserwować tak bogatą i znaczącą strukturę w odległym wszechświecie – powiedział Tanaka. – Możemy teraz obserwować, jak budowa galaktyk zależy od otoczenia, w którym się ukształtowały. Dokładne pomiary wskazują, że odkryte przez zespół nici znajdują się od nas w odległości 6,7 miliarda lat świetlnych. Oznacza to, że światło potrzebowało 6,7 miliarda lat, aby do nas dotrzeć, dokładnie tyle czasu dzieli nas od powstania struktur. A rozciągają się one na gigantyczną odległość 60 mln lat świetlnych i prawdopodobnie ciągle się rozszerzają. Aby być tego pewnym, naukowcy planują dalsze obserwacje.

[ramka][b]Więcej informacji na ten temat [link=http://www.eso.org]www.eso.org[/link][/b][/ramka]

Odkrycie, które stało się możliwe dzięki obserwacjom dwóch najpotężniejszych naziemnych teleskopów, dowodzi, że nawet tak wielkie struktury wszechświata jak gromady galaktyk układają się w uporządkowane struktury. Ta właśnie poznana ostatnio jest nie tylko odległa, ale także stara – powstała przed ponad połową życia wszechświata. Pozwoli naukowcom przyjrzeć się powstawaniu wszechświata. Sprawozdanie z badań przynosi magazyn naukowy „Astronomy & Astrophysics Journal”.

Pozostało jeszcze 85% artykułu
Kosmos
SpaceX ostrzega: Nie należy dotykać szczątków rakiety kosmicznej
Kosmos
Kolejny tajemniczy obiekt znaleziony na terytorium Polski. „Zbiornik Falcona 9”
Kosmos
Jak duże jest zagrożenie, że asteroida 2024 YR4 uderzy w Ziemię?
Kosmos
Tajemniczy obiekt spadł na terytorium Polski. Ma związek z rozbłyskami na niebie?
Kosmos
Tajemnicze rozbłyski nad Polską. Jest komentarz szefa MON