Koniec z lichwą - Sejm na finiszu prac nad ustawą

Pozaodsetkowe koszty pożyczek i kredytów mają zostać ustawowo ograniczone. Będą je musieli respektować pożyczkodawcy, notariusze i sądy.

Publikacja: 14.09.2022 19:48

Koniec z lichwą - Sejm na finiszu prac nad ustawą

Foto: PAP/Radek Pietruszka

W środę w Sejmie odbyło się drugie czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie, która w założeniu autorów ma ograniczyć proceder lichwiarskiego pożyczania pieniędzy. Wiele zastrzeżeń do projektu zgłosiła jednak opozycja oraz organizacje społeczne.

Narzędziem do ograniczenia lichwy ma być szereg rozwiązań prawa cywilnego.

Ochrona pożyczającego

Przede wszystkim jednak w definicji pożyczki po art. 720 kodeksu cywilnego dodano przepis, że nie wyłącza on prawa dającego pożyczkę pieniężną do żądania od biorącego pożyczkę odsetek oraz pozaodsetkowych kosztów, z zachowaniem nowych ograniczeń.

A stanowią one, że przez pozaodsetkowe koszty związane z zawarciem umowy pożyczki pieniężnej należy rozumieć wynikające z niej marże, prowizje, opłaty związane z przygotowaniem umowy, jej obsługą, koszty ubezpieczeń, ustanowienia zabezpieczenia spłaty, pozyskiwania informacji dotyczących biorącego pożyczkę.

I te pozaodsetkowe koszty w całym okresie spłaty pożyczki nie mogą być wyższe od 25 proc. całkowitej kwoty pożyczki. A w przypadku tzw. chwilówek, zawieranych z bankiem lub firmą pożyczkową na okres do 30 dni, nie mogą przekraczać 5 proc. pożyczki. Koszty ponad te ograniczenie będą nienależne.

Z kolei biorący pożyczkę zobowiązuje się zabezpieczyć zwrot pożyczki. To zobowiązanie należy określić w umowie, a suma zabezpieczenia nie może być wyższa od pożyczki powiększonej o odsetki maksymalne za okres, na który została udzielona, oraz od pozaodsetkowych kosztów.

Czytaj więcej

Skuteczna skarga Prokuratora Generalnego ws. lichwiarskiej pożyczki

Dający pożyczkę ma nadto informować biorącego pożyczkę w sposób jasny, jeszcze przed zawarciem umowy, o łącznej wysokości pozaodsetkowych kosztów oraz odsetek. Wreszcie w przypadku spłaty pożyczki przed terminem nie można żądać odsetek za okres pozostały do zakończenia umowy, a poniesione koszty ulegają obniżeniu o te, które dotyczą okresu, o który skrócono czas obowiązywania umowy.

Zmiany w kodeksie postępowania cywilnego stanowią zaś, że jeśli osoba fizyczna składa przed notariuszem oświadczenie o poddaniu się egzekucji w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z zawarcia umowy pożyczki niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową, nie może ona przekraczać kwoty pożyczki powiększonej o odsetki z uwzględnieniem tej ustawy. Z kolei do wniosku do sądu o nadanie klauzuli wykonalności notarialnemu tytułowi egzekucyjnemu należy dołączyć dokument potwierdzający wydanie pożyczki biorącemu pożyczkę lub wskazanej przez niego osobie.

Nadzieje i obawy

Marcin Warchoł, wiceminister sprawiedliwości, zapowiada, że ta ustawa ma kompleksowo ograniczać patologie udzielania lichwiarskich pożyczek, które stanowią cały czas poważny problem społeczny.

Z kolei posłanka KO Izabela Leszczyna zarzuciła, że projekt ten nie zlikwiduje lichwy, przeciwnie – wykluczać będzie klientów z rynku regulowanego i wypchnie ich w sektor lichwiarki.

Działalność instytucji pożyczkowych ma monitorować i kontrolować Komisja Nadzoru Finansowego. Ustawa przewiduje także zwiększoną kontrolę firm pożyczkowych przez Komisję Nadzoru Finansowego.

Ustawa ma wejść w życie po upływie sześciu miesięcy od dnia ogłoszenia, a część przepisów po upływie 30 dni.

Etap legislacyjny: przed trzecim czytaniem w Sejmie

Prawo w Polsce
Sprawa dotacji dla PiS. Czy PKW wybrnie z impasu?
Praca, Emerytury i renty
Nowe wnioski o 800 plus w 2025 r. Zbliża się ważny termin dla rodziców
Konsumenci
Obniżka opłat za abonament RTV na 2025 rok. Trzeba zdążyć przed tym terminem
Nieruchomości
Dom zostawiony rodzinie w kraju nie przechodzi na własność. Sąd Najwyższy o zasiedzeniu
W sądzie i w urzędzie
Duże zmiany dla wędkarzy od 1 stycznia. Ile trzeba zapłacić w 2025 na łowiskach Wód Polskich?
Materiał Promocyjny
Najlepszy program księgowy dla biura rachunkowego