Sztuka, która budzi i wstrząsa

Przewodni motyw jubileuszowej dziesiątej edycji festiwalu Transatlantyk, który w tym roku przeniósł się do Katowic, to „Transformacja – przebudzenie czy tylko wstrząs".

Impreza odbędzie się w formie hybrydowej.

Jaka przyszłość

– Myśląc o haśle każdej edycji, szukamy zawsze tematów aktualnych, niejednoznacznych i otwierających szeroką debatę. W marcu cały świat wcisnął przycisk „pauza" – mówi twórca i dyrektor festiwalu Transatlantyk Jan A.P. Kaczmarek. – To pierwsze tak intensywne, globalne doświadczenie w historii ludzkości, a jego skali jeszcze nie znamy. Jesteśmy przekonani, że hasło „Transformacja – przebudzenie czy tylko wstrząs" uruchomi wyobraźnię widzów i pozwoli nam szukać odpowiedzi na pytania o to, jak chcemy dalej żyć, podróżować i tworzyć.

– Mamy teraz bezprecedensową szansę zastanowić się, w jakim świecie chcemy żyć i jakie inne światy są możliwe. To ostatnie, jak zawsze, podpowiada nam kino – dodaje dyrektor programowa festiwalu Joanna Łapińska.

Otwarcie festiwalu 1 października połączy dwie dziedziny sztuki, którym impreza ta jest poświęcona. W katowickiej sali NOSPR odbędzie się koncert „The Best of Jan A.P. Kaczmarek". Orkiestrę poprowadzi dyrygentka Monika Wolińska, a gwiazdą wieczoru będzie światowej sławy sopranistka Iwona Sobotka.

Podczas gali odbędzie się też wręczenie Kenowi Loachowi dorocznej nagrody Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyków Filmowych – Fipresci Platinum Award. Brytyjski mistrz kina – dwukrotny laureat Złotej Palmy canneńskiej za filmy „Wiatr buszujący w jęczmieniu" i „Ja, Daniel Blake", artysta uhonorowany za całokształt twórczości przez festiwale w Wenecji i Berlinie – będzie w Katowicach gościł wirtualnie. 6 października, również na Zoomie, widzowie będą mogli śledzić rozmowę z Kenem Loachem, a całemu wydarzeniu będzie towarzyszył przegląd jego twórczości.

Poza Loachem festiwal będzie gościł fizycznie lub wirtualnie wielu innych artystów, m.in. Williama Friedkina, Šar?nasa Bartasa, Yakina Boaza, Lecha Majewskiego, Agnieszkę Smoczyńską, Zbigniewa Zamachowskiego.

Filmem zaś, który otworzy festiwal, jest „Lato 85" Francois Ozona. To polska premiera tej produkcji, w której Francuz mierzy się z tym, co zawsze interesowało go najbardziej: namiętnościami i śmiercią. „Lato 85" powstało na podstawie brytyjskiej powieści „Dance on My Grave" Aidana Chambersa. Ozon przeniósł akcję do Normandii. To tutaj 16-letni Alex w czasie kąpieli morskiej omal nie traci życia. Ratuje go nieco starszy David, który od razu wciąga go w swój świat. Chłopcy pochodzą z różnych środowisk, mają inne doświadczenia, ale ich przyjaźń szybko zamienia się w coś więcej – zauroczenie, dla Alexa w pierwszą, wielką miłość. Jednak widz od początku wie, że David, silniejszy w tym związku i rozdający karty, nie żyje.

Społeczne podziały

Francois Ozon zrobił film, zmysłowy, tętniący uczuciami – od euforycznego szczęścia do rozpaczy, rozgrzany słońcem, ale kryjący w sobie tajemnicę i niejednoznaczny.

„Lato 85" znalazło się w tym roku w oficjalnym programie odwołanego festiwalu w Cannes. „Cannes Label" ma również debiut Daniego Rosenberga – opowieść o odchodzeniu „Kino umiera, mój ojciec też". W Wenecji miały premiery „Dzieci słońca" Majida Majidiego o irańskich 12-latkach, którzy próbują przeżyć, łącząc naukę z pracą, czy „Panna Marx" Susanny Nicchiarelli o najmłodszej córce Karola Marksa, walczącej o prawa kobiet, a jednocześnie żyjącej w nieszczęśliwym związku.

Łącznie w sekcji Nowe Kino można będzie obejrzeć 28 pozycji. M.in. społeczny dramat „Nasze dzieci" Daga Johana Haugeruda o podziałach społecznych, które wchodzą do świata dzieci, „Gagarine" Fanny Liatard i Jérémy'ego Trouilha o wyburzaniu osiedla na przedmieściach Paryża czy „One in a Thousand" Clarisy Navas, portret innego osiedla i młodzieży bez perspektyw w Argentynie.