Sieci kin poszły za ciosem. Przestają płacić tantiemy od zagranicznych filmów

Są pierwsze skutki głośnego wyroku Sądu Najwyższego z września 2024 r. w sporze między Cinema City Poland a organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi Stowarzyszenie Filmowców Polskich – ZAPA.

Po wyroku sądu Helios i Cinema City wypowiadają umowy dotyczące tantiem 

Sieci kin wielosalowych zaczęły wypowiadać organizacjom zbiorowego zarządzania (OZZ) umowy, na mocy których płaciły tantiemy od wyświetlanych filmów zagranicznych. Jak wynika z informacji „Rzeczpospolitej”, na taki ruch zdecydowały się Helios (Grupa Agory) w stosunku do SFP–ZAPA oraz Cinema City Poland w stosunku do ZAIKS-u.

– Mogę potwierdzić, że z końcem stycznia wypowiedzieliśmy umowę ZAPA z trzymiesięcznym terminem wypowiedzenia. Jednocześnie zasygnalizowaliśmy chęć podpisania umowy na nowych zasadach. Nie otrzymaliśmy jak do tej pory odpowiedzi w tej sprawie – mówi Tomasz Jagiełło, prezes sieci kin Helios. – Nie ukrywam, że istotnym powodem naszej decyzji był ubiegłoroczny wyrok sądu w sporze Cinema City Poland z ZAPA – dodaje Jagiełło.

Czytaj więcej

Media

Filmowcy zdobyli tantiemy za internet. Sejm przyjął poprawki prawa autorskiego

Walka trwała 1145 dni, ale filmowcy doczekali się ustawy gwarantującej im tantiemy za filmy wyświetlane w internecie.

– Jeśli do końca kwietnia nie dojdziemy do porozumienia, od maja będziemy regulować płatności, pytając ZAPA każdorazowo o wskazanie filmów, których twórcom zamierza przekazać tantiemy – wyjaśnia. – Sąd Najwyższy, rozstrzygając spór ZAPA z Cinema City w 2024 r., jednoznacznie wskazał, że tantiemy nie należą się, gdy OZZ nie zamierza przekazywać ich twórcom – uważa prezes sieci kin Helios.

Amerykańskie filmy kością niezgody. ZAPA: nic się nie zmieniło 

Chodzi tu o tantiemy pobierane przez OZZ od filmów amerykańskich, które stanowią gros repertuaru w Polsce. Według kin OZZ-y żądały tantiem, choć Amerykanie ich nie otrzymują, ponieważ w Stanach Zjednoczonych nie istnieje instytucja tantiemizacji.

W tym tygodniu, już po tym, jak Helios złożył wypowiedzenie, ZAPA opublikowała komunikat, w którym prezentuje własną interpretację ubiegłorocznego wyroku. – Wyrok Sądu Najwyższego zapadł 19 września ub.r., ale jego pisemne, kilkudziesięciostronicowe uzasadnienie zostało opublikowane w połowie stycznia br. Przedstawienie płynących z niego wniosków wymagało uprzedniej spokojnej i wnikliwej analizy – tłumaczy Anna Robak-Przewłoka, odpowiadająca za komunikację z SFP–ZAPA.

Czytaj więcej

Biznes

Filmowcy kontra Cinema City. Jest decyzja sądu

Sieć multipleksów ma dostarczyć organizacji SFP-ZAPA spis filmów, które wyświetliła w latach 2018–2020 – zdecydował sąd. Filmowcy triumfują, bo dowiedzą się, jak dużych pieniędzy mogą dochodzić. Operator uważa wyrok za mało istotny.

– Tak jak wskazaliśmy w komunikacie – wyrok Sądu Najwyższego i jego uzasadnienie nie przyniosły twierdzeń przełomowych – dodała. Według niej z wyroku nie wynika, aby SFP musiało zmieniać wieloletnią praktykę inkasowania tantiem. Robak-Przewłoka potwierdza przy tym, że jedno z kin wypowiedziało SFP umowę, ale dodaje od razu, że kilku użytkowników zwróciło się do organizacji o zawarcie umowy.

– Niezależnie od powyższego, nawet pomimo ewentualnego rozwiązania umowy z organizacją zbiorowego zarządzania, każdy podmiot wyświetlający filmy w kinach, zgodnie z przepisami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zobowiązany jest do uiszczania tantiem na rzecz współtwórców za pośrednictwem właściwej organizacji zbiorowego zarządzania, jaką jest SFP-ZAPA – zaznacza.

Oldrich Kubista, członek zarządu Cinema City Poland, uważa materiał opublikowany przez SFP-ZAPA za „osobliwy”. – Artykuł stanowi próbę kwestionowania rzeczywistości. Osobliwe jest stwierdzenie, że uwzględnienie przez SN skargi kasacyjnej CCP i uchylenie w całości korzystnego dla SFP wyroku nie oznacza wygranej CCP, podobnie jak stwierdzenie, że SN nie podzielił żadnego z zarzutów kasacyjnych CCP, skoro właśnie na ich podstawie SN uchylił wyrok. SFP za wszelką cenę usiłuje przekonać odbiorców do tego, że ma prawo jednostronnie narzucać zasady poboru tantiem – komentuje Kubista.

Multipleksy będą płacić tylko za polskie produkcje. To 20–30 proc. rynku 

Jednak z naszych informacji wynika, że Helios zamierza płacić od maja tantiemy tylko od polskich filmów. Według naszych informacji robi tak już także Cinema City Poland, które w ub.r. wypowiedziało częściowo umowę dotyczącą tantiem ZAIKS-owi. Od tamtej pory wnosi opłaty tylko od polskich produkcji i produkcji dubbingowanych.

Czytaj więcej

Media

Netflix: „ponad standardy”. Filmowcy: „to szantaż”

„Rzeczpospolita” dotarła do projektu umowy Netflixa z twórcami filmowymi w sprawie wypłaty tantiem. Branża mówi o dyskryminacji i szantażu, platforma odpowiada, że „to ponad standardy”. Tymczasem licznik kary za niewdrożenie unijnej dyrektywy o prawach autorskich wskazuje kwotę 12 mln euro.

Anna Klimczak, rzeczniczka ZAIKS-u, na nasze pytania o sprawę nie odpowiedziała, zasłaniając się klauzulami o poufności. Zapewniła jednak, że OZZ posiada umowę dot. rozliczeń z twórcami amerykańskimi.

Paweł Świst, prezes Multikina, liczy na to, że spory z OZZ-ami zakończą się pokojowo. – Multikino analizuje sytuację w kontekście ostatnich wydarzeń na rynku związanych z wyrokiem w sprawie Cinema City. Niezmiennie uważamy, że istnieje możliwość doprowadzenia do zakończenia wieloletniego stanu niepewności na polskim rynku w zakresie ponoszonych przez kina obciążeń w sposób, który nie spowoduje nadmiernego i niewspółmiernego do innych krajów europejskich poziomu obciążenia kin, a jednocześnie zapewni polskim twórcom godne wynagrodzenie za tworzone dzieła – mówi.

O jakie pieniądze chodzi w sporze kin z OZZ-ami? 

W skali całego polskiego rynku tantiemy od kin dla organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi i pokrewnymi można szacować na kilkadziesiąt milionów złotych rocznie. Rzeczniczka ZAIKS-u pytana o rozliczenia z kinami podała, że multipleksy wpłacają do ZAiKS-u tantiemy w wysokości od kilku do kilkunastu milionów złotych. A bardziej konkretnie – w ubiegłym roku Helios miał przekazać na rzecz SFP-ZAPA około 2,6 mln zł (1 proc. łącznych przychodów ze sprzedaży biletów do kin). W tym roku może być to o kilkadziesiąt procent mniej.