W sprawach cywilnych dotyczących naruszenia praw pacjenta Rzecznik Praw Pacjenta może z urzędu lub na wniosek strony żądać wszczęcia postępowania lub brać udział w już toczącym się postępowaniu. Działa wówczas na prawach przysługujących prokuratorowi. Z uprawnienia tego Rzecznik korzysta wtedy, gdy strona sama nie jest w stanie skutecznie dochodzić przysługujących jej roszczeń, gdy istnieje konieczność rozstrzygnięcia istotnego zagadnienia prawnego albo gdy sprawa ma charakter precedensowy, a jej wynik może mieć duże znaczenie dla praw i interesów ogółu pacjentów.
Czytaj także: Zdolność sądowa rzecznika praw pacjenta
Błąd medyczny: 800 tys. zł za niewykrycie czerniaka
Prawa pacjentów: w czasie porodu 54,3% kobiet doświadczyło przemocy lub nadużyć
W jednej ze spraw Rzecznik stwierdził w oparciu o przeprowadzone postępowanie wyjaśniające nieprawidłowości po stronie podmiotu leczniczego związane z przebiegiem porodu. W jego toku doszło do zaburzeń w czynności serca płodu, co było wskazaniem do szybkiego zakończenia porodu. W opinii konsultanta w dziedzinie położnictwa i ginekologii decyzje personelu leczniczego nie były adekwatne do sytuacji klinicznej, która wymagała pilnego wykonania cesarskiego cięcia. Noworodek, pomimo podjętych działań, niestety zmarł. Jak podniosła pacjentka, przez długi czas, mimo wielokrotnych próśb, nie uzyskała informacji o stanie zdrowia swoim i dziecka.