Najważniejsza niemiecka nagroda teatralna, "Der Faust", dla Łukasza Twarkowskiego za multimedia

W Monachium trwa proces dotyczący Wirecard, spółki, w której „wyparowały” miliardy euro. Jeden z jej szefów był powiązany z rosyjskim wywiadem i prawdopodobnie przebywa w Moskwie. Za brak nadzoru obwinia się obecnego kanclerza Olafa Scholza, który jako minister finansów nie wykazał wystarczającej czujności. Tymczasem było na co zwracać uwagę – bossowie Wirecard swoje pierwsze pieniądze zarobili na obsłudze hazardu i „emocjonalnego kontentu”, jak eufemistycznie określali przemysł pornograficzny.

Po wyczyszczeniu swojego podejrzanego wizerunku stali się symbolami sukcesu w białych kołnierzykach. Porównywano ich do gigantów Doliny Krzemowej, takich jak Apple. Sama Angela Merkel lobbowała za Wirecard podczas wizyty w Chinach. Finał? Utrata pracy przez 5800 pracowników, gigantyczne straty akcjonariuszy, a wartość akcji spółki spadła z 140 euro do zera. Kulminacją oszustwa była „kreatywna księgowość”, która pozwoliła na uzyskanie partnerstwa finansowego z Visa i Mastercard oraz licencji bankowej – mimo że część aktywów w ogóle nie istniała lub była tylko fikcją na papierze.

Czytaj więcej

Teatr

„Word on Wire”. Merkel i Scholz nabrali się na tę bańkę finansową

„Word on Wire” Anki Herbut i Łukasza Twarkowskiego w monachijskim Kammerspiele pokazuje największą aferę w Niemczech po 1945 r. oraz mechanizm powstawania i pękania baniek finansowych.

„Word on Wire" i tajemnicze wypadki

Monachijski spektakl ukazuje aferę Wirecard jako czubek góry lodowej – symbol upadku dawnego świata i triumfu drapieżników w wirtualnym oceanie. Ofiary tego systemu, niczym płotki w starciu z rekinami, mogą jedynie ironizować, że zamiast iść do teatru, stali się uczestnikami „niebezpiecznej przebieranki”, w której hochsztaplerzy odgrywają role finansistów, a politycy i klienci zostają sprowadzeni do roli naiwnych widzów.

Herbut i Twarkowski, prezentując teatralne symulakry (imitacje), stworzyli złożone widowisko inspirowane m.in. powieścią „Simulacron-3” Daniela F. Galouye z 1964 roku. To opowieść o wirtualnym mieście z komputerowo wygenerowanymi mieszkańcami, stworzonymi w celu badań nad zachowaniami społecznymi. Jedynie jedna osoba wie, że świat jest fikcją. Kiedy naukowcy giną w podejrzanych okolicznościach, politycy i firmy próbują przejąć kontrolę nad projektem, wykorzystując go do manipulacji ludzkością.

W spektaklu pojawia się Stiller (Sebastian Brandes), który odkrywa, że sam żyje w wirtualnej rzeczywistości i próbuje przeniknąć do wyższego poziomu rzeczywistości. Postać ta była już bohaterem filmu „Świat na drucie” Rainera Wernera Fassbindera z 1973 roku, który z kolei zainspirował twórców słynnego „Matrixa”. Te wszystkie dzieła wplecione zostały w interaktywną, teatralno-filmową grę w Kammerspiele, tworząc krzywe zwierciadło naszej rzeczywistości.

Waluty bez pokrycia

Herbut i Twarkowski poruszają temat fałszywej wartości – zarówno w sztuce, jak i finansach. Już we wcześniejszym spektaklu „Rohtko” eksplorowali problem pompowania wartości dzieł sztuki. W tej opowieści fałszywa kopia obrazu, której nie potrafią odróżnić nawet eksperci, sprzedana została za miliony dolarów.

Akcje Wirecard również nie miały pokrycia, co wprost przyznaje z ekranu Jan Marsalek (Martin Weigel), jeden z szefów spółki. Zapewnia, że nie ujawni swojego miejsca pobytu, ale jasno daje do zrozumienia, że dla wielu wirtualny świat stał się bardziej realny niż rzeczywistość.

Jak w poprzednich dziełach duetu, spektakl jest multimedialnym show – połączeniem żywej akcji scenicznej i transmisji filmowej. W realizacji pomaga kilkunastoosobowy zespół techniczny. Widzowie mogą obserwować zarówno wydarzenia na scenie, jak i to, co dzieje się za kulisami.

Scenografia Fabiana Lede to labirynt, do którego widzowie mogą wejść podczas przerwy. Prosecco serwowane niczym na korporacyjnej prezentacji usypia czujność, a w centralnym miejscu sceny znajduje się miniaturowa makieta biura – symbol matrioszkowej struktury, zarówno w kontekście ludzi z fałszywymi tożsamościami, jak i finansowych machinacji.