Czas reform. 29 lat niepodległości Kazachstanu

Materiał Partnera: Ambasada Republiki Kazachstanu

16 grudnia w Kazachstanie obchodzony jest Dzień Niepodległości, najważniejsze święto narodowe. 29 lat temu, w 1991 roku, pierwszy prezydent kraju Nursułtan Nazarbajew podpisał konstytucję, która położyła podwaliny pod budowę nowej, suwerennej państwowości.

Od tego czasu kraj przeszedł głębokie przemiany gospodarcze. W globalnym rankingu Doing Business Kazachstan zajmuje dziś 25. miejsce na 190 krajów. Co ważne, w ciągu ostatnich dwóch lat kraj awansował aż o 11 miejsc. Z kolei w światowym rankingu najbardziej konkurencyjnych krajów Kazachstan zajmuje 55. miejsce na 140 państw.

Bezpieczeństwo i dialog

Na arenie międzynarodowej Kazachstan postrzegany jest jako gwarant stabilności, a także synonim dynamicznie rozwijającego się i dobrze prosperującego państwa.Jest również równoprawnym partnerem w rozwiązywaniu lokalnych, regionalnych i globalnych problemów.

Kazachstan to lider w dziedzinie rozbrojenia nuklearnego. Tuż po odzyskaniu niepodległości prezydent Nazarbajew zdecydował o zamknięciu poligonu jądrowego w Semipałatyńsku, a następnie o likwidacji 4. największego arsenału nuklearnego na świecie. Co więcej, z inicjatywy Kazachstanu ONZ ogłosiła 29 sierpnia Międzynarodowym Dniem Działań Przeciwko Próbom Jądrowym.

Kazachstan wspiera międzykulturowy i międzyreligijny dialog. Regularne organizowanie Kongresu Przywódców Religii Światowych i Tradycyjnych w Nur-Sultanie stało się swoistą „wizytówką" kraju w zakresie zbliżenia międzywyznaniowego.

Dzisiaj Kazachstan przekształcił się z „konsumenta bezpieczeństwa" z początku lat 90. w jego skutecznego „dawcę". Prowadzona pokojowa polityka kraju przyczyniła się do wyboru Kazachstanu na przewodniczącego Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, Szanghajskiej Organizacji Współpracy, Organizacji Współpracy Islamskiej, pełniła także funkcję niestałego członka Rady Bezpieczeństwa ONZ. We wrześniu 2020 roku Kazachstan został przewodniczącym Konferencji na temat współdziałania i budowy środków zaufania w Azji (CICA) na lata 2020-2022.

Kazachstan prowadzi wielowiektorową, pragmatyczną i proaktywną politykę zaganiczną, kładąc główny nacisk na wszechstronną i niezachwianą obronę interesów narodowych. Utrzymywane są wzajemnie korzystne stosunki ze wszystkimi państwami - członkami społeczności międzynarodwej.

Ważnym i perspektywicznym partnerem Kazachstanu jest również Polska. Współpraca obu państw rozwija się dynamicznie we wszystkich obszarach wspólnego zainteresowania. Wizyta prezydenta Kazachstanu - Elbasy Nursułtana Nazarbajewa w Warszawie w 2016 roku oraz prezydenta Andrzeja Dudy w stolicy Kazachstanu w 2017 roku dały silny impuls do rozwoju wzajemnych stosunków.

Obecnie w Kazachstanie żyje 32 tys. Polaków, którzy biorą czynny udział w życiu społecznym i politycznym kraju. Kwestia stosunków międzyetnicznych zajmuje szczególne miejsce w polityce wewnętrznej republiki. Dzisiejszy Kazachstan to państwo wielonarodowe, w którym w pokoju i harmonii żyją przedstawiciele 130 grup etnicznych.

Polska i Kazachstan wspierają się także w trudnych czasach pandemii. Efektywna współpraca rządów pozwoliła zorganizować ewakuację obywateli obu krajów do ich ojczyzn. Od marca do czerwca odbywały się loty czarterowe obsługiwane przez kazachskich i polskich przewoźników.

Szczególna wdzięczność należy się Rządowi RP za wysłanie w listopadzie 2020 roku pomocy humanitarnej do Kazachstanu i Uzbekistanu, co jest postrzegane jako gest dobrej woli i odpowiedzialnej polityki wobec partnerów międzynarodowych z regionu Azji Centralnej.

Kryzys wywołany pandemią wpłynął na zahamowanie rozwoju gospodarczego wszystkich krajów. Rząd Kazachstanu podjął bezprecedensowe działania, które miały ustabilizować gospodarkę i wesprzeć obywateli. Państwo przeznaczyło prawie 14 mld dolarów na wsparcie słabszych grup społecznych, w tym na zapewnienie niezbędnych leków i żywności, zawieszenie spłat kredytów bankowych oraz odroczenie podatków i innych płatności. Przedsiębiorcy uzyskali dostęp m.in. do kredytów preferencyjnych. Rząd zatwierdził również Mapę Drogową Zatrudnienia. Dzięki realizacji projektów infrastrukturalnych powstanie ok. 240 tys. nowych miejsc pracy. Co ważne, podjęte przez rząd działania pozytywnie ocenia Międzynarodowy Fundusz Walutowy.

Różne opinie, jeden naród

Kraj konsekwentnie przeprowadza również reformy polityczne. Kolejny ich etap zapoczątkował prezydent Kassym-Jomart Tokajew w 2019 roku. Ogłoszono wówczas nowe paradygmaty polityczne, m.in. „Państwo słyszące" , „Różne opinie – jeden naród", „Udane reformy gospodarcze są niemożliwe bez modernizacji życia społeczno-politycznego kraju" czy „Silny Prezydent – wspływowy parlament –odpowiedzialny rząd".

Obywatele uzyskali prawo organizacji pokojowych zgromadzeń i wieców. Chcąc zarejestrować partię wystarczy zebrać 20 tys. podpisów, o połowę mniej niż dotychczas. Rząd przyjął też poprawki do Kodeksu karnego dotyczące dekryminalizacji art. 130 (zniesławienie) i humanizacji kar z art. 174 (podżeganie do nienawiści społecznej, narodowej, plemiennej, rasowej, klasowej lub religijnej).

27 sierpnia 2020 roku prezydent Tokajew zatwierdził, konsultowaną przez dwa lata z różnymi grupami społecznymi, „Koncepcję rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w Republice Kazachstanu do 2025 roku". Jej celem jest stworzenie korzystnych warunków dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz zapewnienie efektywnej i opartej na partnerskich zasadach współpracy obywateli z państwem.