Sondaż: Polacy mniej chętni, by pomagać Ukrainie

Przeciwni przedłużaniu pomocy dla uchodźców z Ukrainy są w większości wyborcy partii opozycyjnych, a nie PiS - wynika z sondażu IBRiS dla "Rzeczpospolitej".

Aktualizacja: 06.10.2023 06:19 Publikacja: 06.10.2023 03:00

Polacy wspierają Ukraińców i sprzeciwają się rosyjskiej agresji (na zdjęciu: manifestacja poparcia dla Ukrainy podczas wizyty Wołodymyra Zełenskiego w Polsce, 5 kwietnia 2023 r.)

Foto: Paweł Supernak/pap

Izabela Kacprzak

4 marca przyszłego roku wygasa termin obowiązywania specustawy gwarantującej ochronę dla ukraińskich uchodźców wojennych w Polsce. Rząd Mateusza Morawieckiego nie wystąpił na razie do Sejmu o jej przedłużenie. Bez tego Ukraińcy w Polsce, którzy otrzymali dzięki niej prawo pobytu (a także dostęp do rynku pracy, służby zdrowia, edukacji i pomocy socjalnej na równi z obywatelami RP), stracą swój status. O losach ustawy zdecyduje już nowy rząd i Sejm po wyborach 15 października.

Jakie zdanie mają Polacy? Blisko połowa chce utrzymania pomocy, ale już prawie 40 proc. chce ją zlikwidować – wynika z sondażu IBRiS dla „Rz” i RMF.

Rząd PiS na razie nie zdecydował się na przedłużenie obowiązywania specustawy

W ubiegłym tygodniu Rada UE na wniosek Komisji Europejskiej przedłużyła tymczasową ochronę osób uciekających przed agresją Rosji z Ukrainy do 3 marca 2025 r. Korzysta z niej w całej UE 4 mln osób – najwięcej w Niemczech (ponad milion) i Polsce (obecnie poniżej miliona). Polskie władze chciały odsunąć tę decyzję w czasie i – jak ujawnił RMF – wypracować stworzenie specjalnej rezerwy finansowej, z której opłacane byłyby potrzeby uchodźców. Teraz jej nie ma – Polska otrzymała zaledwie 700 mln euro w ubiegłym roku, choć koszty pomocy w kraju wyniosły 30 mld zł.

Czytaj więcej

Gospodarka

Szwajcaria zapłaci uchodźcom z Ukrainy za dobrowolny powrót do domu

Ukraińcy, który uciekli z ojczyzny do Szwajcarii przed rosyjską agresją, otrzymają „pomoc motywac...

Rząd PiS zaczął ostatnio mówić o ograniczeniu pomocy dla uchodźców. Chodzi o gwarancje wyżywienia i zakwaterowania, finansowane przez państwo przez 120 dni, świadczenie 500+ na dziecko, jednorazową pomoc w wysokości 300 zł oraz 12 tys. zł na dziecko do lat trzech w ramach rodzinnego kapitału opiekuńczego.

Jak pokazują badania, przychylność dla bezwarunkowej pomocy Ukraińcom spada od lutego tego roku. Polacy są zmęczeni wojną na Wschodzie i kosztowną pomocą w kraju, co jest efektem m.in. wysokiej inflacji.

Sondaże: Trend spadku pomocy wobec Ukraińców utrzymuje się od lutego 2023 r.

IBRiS zapytał respondentów, czy Polska powinna wydłużyć czas obowiązywania przepisów o pomocy dla uchodźców z Ukrainy. Chodzi o prawo pobytu, pracy, dostępu do służby zdrowia, edukacji i świadczeń socjalnych. „Zdecydowanie tak” wskazało 21,8 proc. respondentów (co ciekawe, więcej wyborców PiS niż opozycji: 30 proc. do 21 proc.), a „raczej tak” – 27,3 proc. (tu głosy rozłożyły się po równo: po 32 proc. z obu grup wyborców). Przeciwni przedłużaniu pomocy są w większości wyborcy partii opozycyjnych (aż 38 proc.) – „zdecydowanie nie” i „raczej nie” zakreśliło w sumie 39,9 proc. badanych, z czego głosujących na partię rządzącą – 26 proc.

Foto: Rzeczpospolita

Spadkowy trend wsparcia dla bezwarunkowego pomagania Ukraińcom widać w badaniach, jakie od początku wojny prowadzi dr Robert Staniszewski z Uniwersytetu Warszawskiego. Naukowiec zbadał ostatnio również powody, jakie za tym stoją. 39,4 proc. badanych wskazało, że zmieniło nastawienie do Ukraińców, a najczęstszym powodem była „postawa roszczeniowa” uchodźców. Kolejne 14,5 proc. wskazało, że „Ukraińcy mają większe prawa niż Polacy”.

Spadek przychylności potwierdza najnowszy, wrześniowy sondaż CBOS, z którego wynika, że za przyjmowaniem uchodźców z Ukrainy opowiada się 69 proc. respondentów (spadek o 7 proc.), przeciwko jest 25 proc. badanych (wzrost o 6 proc.). To najniższe poparcie od początku wojny. W porównaniu z lipcem zmniejszył się również odsetek badanych deklarujących udzielanie nieodpłatnej pomocy uchodźcom z Ukrainy – z 43 proc. do 38 proc. obecnie.