Ciało postrzegane jako kapitał

W polskiej tradycji sarmackiej istnieją pewne zasoby rubaszności i otwartości na seks. To nie z niej jednak, lecz ze współczesnej kultury konsumpcyjnej polska młodzież czerpie wzorce zachowań - mówi Andrzej Radomski, kulturoznawca z UMCS w Lublinie

Publikacja: 06.08.2008 06:32

Ciało postrzegane jako kapitał

Foto: Rzeczpospolita

Rz: Nad Wisłę dotarła moda na opalanie się topless. Co jest atrakcyjnego w manifestowaniu swojej nagości?

Andrzej Radomski: We współczesnym świecie zachodzą przemiany kulturowe zmierzające w kierunku przełamywania obyczajowych tabu. Nagość i seksualność długo były takimi tabu, szczególnie w kręgu kultury katolickiej, do którego Polska należy. Obecnie występuje trend do wyzwalania się z ograniczeń, które nakłada na nas tradycja. Ponadto popularność feminizmu sprawia, że zwłaszcza kobiety coraz częściej postrzegają nagość jako sposób manifestacji swojej niezależności od zdominowanej przez mężczyzn kultury. Feministki postrzegają bowiem mężczyzn jako grupę sprawującą represyjną kontrolę nad sferą obyczajowości.

Czy to skutek wewnętrznych przemian polskiej kultury, czy raczej importu wzorców zachodnich?

Staliśmy się po 1989 roku ponownie częścią Zachodu. Dotykają nas więc przemiany wewnątrz cywilizacji zachodniej. Jedną z nich jest popularność etosu biznesowego opartego na autokreacji, oryginalności i liberalizmie obyczajowym. W tym systemie wartości ciało jest postrzegane jako kapitał. Pokazywanie nagiego ciała może być więc probierzem sukcesu. Upowszechnianie się tego etosu jest stymulowane przez media, przemysł rozrywkowy i sektor finansowy, które czerpią z tego bardzo wymierne korzyści. To tendencja uniwersalna dla całego świata zachodniego.

Czy zatem tradycyjna polska wstydliwość odchodzi do lamusa?

Prawdopodobnie tak. Młodzi ludzie są zupełnie inaczej nastawieni do problemów seksu i cielesności niż ich rodzice. Ulegają współczesnym tendencjom do ich afirmowania i otwartego mówienia o nich. Wstydliwość, do niedawna powszechnie obowiązująca, jest teraz postrzegana jako relikt. Zastanawiające, że w polskiej tradycji – mówię o tradycji sarmackiej – istnieją pewne zasoby rubaszności i otwartości na seks. To nie z niej jednak, lecz ze współczesnej kultury konsumpcyjnej polska młodzież czerpie wzorce zachowań.

Czy za zmianami obyczajowymi pójdą zmiany prawne?

Zapewne tak. Najczęściej jest tak, że zmiany kulturowe poprzedzają modyfikacje prawa. Biorąc pod uwagę silną tendencję do liberalizacji podejścia do seksu oraz zmianę pokoleniową, trudno oczekiwać, żeby rządzący długo utrzymywali obecne restrykcje prawne.

Rz: Nad Wisłę dotarła moda na opalanie się topless. Co jest atrakcyjnego w manifestowaniu swojej nagości?

Andrzej Radomski: We współczesnym świecie zachodzą przemiany kulturowe zmierzające w kierunku przełamywania obyczajowych tabu. Nagość i seksualność długo były takimi tabu, szczególnie w kręgu kultury katolickiej, do którego Polska należy. Obecnie występuje trend do wyzwalania się z ograniczeń, które nakłada na nas tradycja. Ponadto popularność feminizmu sprawia, że zwłaszcza kobiety coraz częściej postrzegają nagość jako sposób manifestacji swojej niezależności od zdominowanej przez mężczyzn kultury. Feministki postrzegają bowiem mężczyzn jako grupę sprawującą represyjną kontrolę nad sferą obyczajowości.

Sondaż
Polacy nie wierzą, że Trump doprowadzi do sprawiedliwego pokoju na Ukrainie
Społeczeństwo
Państwo w państwie. Zainstalował monitoring i donosi na sąsiadów
Społeczeństwo
Sondaż: Czy Elon Musk powinien przeprosić Radosława Sikorskiego? Polacy odpowiedzieli
Społeczeństwo
Dr Janina Petelczyc: To migracja na najbardziej korzystnych dla Polski warunkach
Materiał Promocyjny
Współpraca na Bałtyku kluczem do bezpieczeństwa energetycznego
Społeczeństwo
Polska to nie jest kraj dla osób LGBT. Tak przynajmniej wynika z unijnych badań
Materiał Promocyjny
Sezon motocyklowy wkrótce się rozpocznie, a Suzuki rusza z 19. edycją szkoleń