Testamenty szczególne przewidziane zostały na wypadek zaistnienia nadzwyczajnych okoliczności uniemożliwiających sporządzenie testamentu w zwykłej formie. Okoliczności te każdorazowo muszą wystąpić, aby testament sporządzony w formie szczególnej był ważny.
Co więcej, testamenty szczególne automatycznie tracą moc z upływem szczęściu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego. Termin ten nie biegnie (ulega zawieszeniu) na czas, gdy spadkodawca nie ma obiektywnie ocenianej możliwości sporządzenia testamentu zwykłego. Oczywiście rozrządzenia testamentowe zawarte w testamencie szczególnym nie tracą mocy, jeżeli spadkodawca zmarł przed upływem wspomnianego terminu.