Odmowa przyznania świadczenia rodzicielskiego ojcu, jeśli nie przysługuje ono matce, która nie ma prawa pobytu w naszym kraju, narusza konstytucyjne zasady równości i sprawiedliwości społecznej oraz nakaz ochrony i opieki nad rodziną. Tak wynika z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który rozpatrywał skargę dotyczącą świadczenia rodzicielskiego, tzw. kosiniakowego. Wynosi ono 1 tys. zł miesięcznie i jest wypłacane przez rok matkom, które po urodzeniu dziecka nie mają prawa do zasiłku macierzyńskiego, np. studentkom lub bezrobotnym.
Zgodnie z ustawą o świadczeniach rodzinnych ojciec dziecka może otrzymać świadczenie rodzicielskie wyjątkowo, tylko w trzech przypadkach: śmierci matki, porzucenia przez nią dziecka lub skrócenia na jej wniosek okresu pobierania kosiniakowego albo zasiłku macierzyńskiego – pod warunkiem że korzystała z nich przez 14 tygodni od urodzenia dziecka. WSA rozszerzył jednak listę tych przypadków.
Sprawa dotyczyła mężczyzny, który złożył wniosek o przyznanie świadczenia rodzicielskiego, bo matka dziecka była cudzoziemką i dopiero starała się o uzyskanie zezwolenia na pobyt stały w Polsce. Nie mogła więc prosić o świadczenie. Gmina odmówiła jednak świadczenia także ojcu.
Sąd uchylił decyzję odmowną i uzasadnił, że cel ustawy o świadczeniach rodzinnych jest jasny: świadczenie ma przysługiwać jednemu z rodziców. Jeżeli więc nie przysługuje ono matce i nie zachodzi żadna z przesłanek negatywnych (np. dziecko nie zostało umieszczone w pieczy zastępczej), to powinno zostać przyznane ojcu.
Sąd zastosował wykładnię prokonstytucyjną. Orzeczenie jest nieprawomocne.
