Orbán wciąż może ograć Brukselę. „UE nie będzie rygorystycznie egzekwować praworządności na Węgrzech”

Wizyta węgierskiego premiera w Berlinie na początku zeszłego tygodnia nie poszła dobrze. Przyznał to sam Viktor Orbán. – Zawsze warto rozmawiać, ale niczego nie uzyskałem – powiedział w rozmowie z „Berliner Zeitung”.

Niemcy, biorąc na poważnie raport Parlamentu Europejskiego, w którym Węgry zostały uznane za „wyborczą autokrację”, przyłączyły się do Holandii, Belgii i Luksemburga, domagając się od władz w Budapeszcie radykalnych kroków w obronie praworządności w zamian za odblokowanie unijnych środków.

Groźba bankructwa

Chodzi zarówno o wart 5,8 mld euro Fundusz Odbudowy, jak i 7,5 mld euro subwencji z funduszy strukturalnych należących do regularnego budżetu Unii. Na utratę tak dużych środków Orbán pozwolić sobie nie może z powodu katastrofalnej sytuacji gospodarczej kraju. W ciągu roku forint stracił 17 proc. wartości wobec euro, znacznie więcej niż złoty (5 proc.). Rentowność dziesięcioletnich węgierskich obligacji poszybowała do 11 proc., co grozi niewypłacalnością kraju. Mimo podniesienia przez bank centralny stóp procentowych do 13 proc. inflacja uparcie utrzymuje się na poziomie 20 proc. w skali roku. A wzrost gospodarczy ma załamać się z ok. 4 proc. w tym roku do ledwie 1 proc. w 2023 r. Rynki finansowe już mocno zaniepokojone rozdawnictwem socjalnych władz przed wyborami parlamentarnymi w kwietniu tego roku, teraz są jeszcze bardziej strapione perspektywą odcięcia Węgier od unijnego wsparcia.

Czytaj więcej

Konflikty zbrojne

Bruksela ma „zrzucać bomby” na Budapeszt? Kontrowersyjna grafika węgierskiego rządu

Na oficjalnym profilu węgierskiego rządu na Facebooku opublikowana została grafika z bombą z podpisem „sankcje” oraz hasłem „Sankcje Brukseli nas niszczą”. To ilustracja nawiązująca do prowadzonych przez gabinet Viktora Orbána ogólnokrajowych konsultacji.

Orbán obiecał więc Komisji Europejskiej wprowadzenie 17 ustaw, które mają ukrócić korupcje i defraudację środków unijnych. Rada UE zgodziła się na odłożenie o dwa miesiące (do 19 grudnia) terminu, do którego Budapeszt musi wykazać, że spełnił oczekiwania unijnej egzekutywy. Poza wspomnianymi 17 ustawami Węgry muszą przed końcem roku uzyskać akceptację KE dla samego programu wykorzystania unijnych funduszy (odpowiednika polskiego KPO). Inaczej stracą ok. 70 proc. środków przyznanych im z tego tytułu.

– Spodziewam się pozytywnej decyzji Brukseli. Co prawda panuje tam ogromne zmęczenie ciągłymi oszustwami węgierskich władz i konsekwentnym niszczeniem przez nie państwa prawa. Ale jednocześnie Orbán potrafił bardzo skutecznie powiązać kwestię wypłaty unijnych funduszy ze zgodą na kolejne pakiety sankcji wobec Rosji. W chwili gdy za granicami Unii trwa wojna, Unia nie może pozwolić sobie na taką blokadę. Nie może też dopuścić do zapaści węgierskiej gospodarki – mówi „Rz” Balint Ablonczy, dziennikarz jednego z ostatnich, niezależnych portali kraju valaszonline.hu.

Poszerzenie NATO

To ocena zbieżna z tą znanego brytyjskiego historyka i politologa Timothy’ego Gartona Asha.

Czytaj więcej

Polityka

Orban mięknie, by dostać pieniądze z UE

Węgry dostały dwa dodatkowe miesiące na wdrożenie reform antykorupcyjnych pod groźbą zamrożenia funduszy UE. Orban publicznie walczy o „suwerenność”, ale ulega presji Brukseli, by ocalić również zagrożone 70 proc. KPO.

– Unia nie będzie rygorystycznie egzekwować praworządności na Węgrzech, bo musi budować jednolity front wobec Rosji. Orbán potrafi też znakomicie wykorzystać fakt, że wszystkie zasadnicze decyzje w sprawach zagranicznych wymagają jednomyślności w Radzie UE. W ten sposób powstał tam rodzaj klubu dżentelmenów, w którym jeden nie chce zrobić krzywdy drugiemu – mówi „Rz”.

Mimo wszystko zielone światło, które zostanie zapewne zapalone na szczycie UE 15–16 grudnia, inaczej niż w polityce zagranicznej kwalifikowaną większością głosów (15 z 27 krajów UE zamieszkanych przez 65 proc. ludności Wspólnoty) będzie obwarowane dodatkowymi warunkami. Chodzi o system ścisłej kontroli wprowadzenia w życie wspomnianych 17 ustaw. Teoretycznie więc Orbán miałby zostać zmuszony do wdrożenia zmian, które ukrócą korupcję. Wielu uważa jednak, że to tylko gest wobec Parlamentu Europejskiego. Deputowani ze Strasburga odnoszą się bardzo krytycznie do unijnej egzekutywy, która nie potrafi przez 12 lat powstrzymać zapaści węgierskiej demokracji.

Wśród wprowadzonych zmian figuruje powołanie niezależnej agencji ds. walki z korupcją ze stałym budżetem, na który nie miałby wpływu Orbán. Ma też zostać zwiększony udział przetargów, w których musi uczestniczyć więcej niż jeden wnioskodawca.