„Dom otwarty”: Hałaśliwi, znakomici

Krystyna Janda przygotowała „Dom otwarty” Michała Bałuckiego w Teatrze Polskim w Warszawie na 111. rocznicę tej sceny. Andrzej Seweryn znów zaprosił byłą żonę do reżyserowania. Z „Wiśniowym sadem” Czechowa udało się znakomicie.

Publikacja: 11.02.2024 18:30

„Dom otwarty”, reż. Krystyna Janda, Teatr Polski w Warszawie

„Dom otwarty”, reż. Krystyna Janda, Teatr Polski w Warszawie

Foto: Karolina Jozwiak

"Dom otwarty” miał premierę w roku 1883. Bałucki zastrzelił się na krakowskich Plantach w roku 1901: „Został zaszczuty przez awangardę” – to znamienny komentarz Jandy. Złośliwości zwolenników młodopolskiej cyganerii wobec jego mieszczańskich komedii ujawniają względność takich starć. Wartość była po obu stronach. Skądinąd jedynym wtrętem reżyserki jest wprowadzenie na scenę, w roli niemego świadka, samego pisarza – z nawiązaniem do jego smutnego końca.

I jakby w akcie niezgody na jego „zaszczucie” ta inscenizacja to popis teatru tradycyjnego, gdzie mamy wierność intencjom autora, gdzie nie przebiera się aktorów we współczesne ubrania. Choć scenografia Macieja Preyera i kostiumy Elżbiety Terlikowskiej są rozkosznie bombastyczne, przedrzeźniające epokę. To przerysowanie jest logiczne. Bo Janda, wbrew klasyfikacji tego tekstu do kategorii „ramotek”, odnajduje w XIX-wiecznych dialogach, błyskotliwych i celnych, sporo nadprogramowego szaleństwa. Zwłaszcza w groteskowym drugim akcie, gdy w mieszkaniu urzędniczej, krakowskiej rodziny Żelskich odbywa się niszczycielski bal. Kiedy galopuje raz po raz wariacki korowód do kakofonicznej muzyki Piotra Łabonarskiego – wszak przygrywa orkiestra wojskowa.

19 zł za pierwszy miesiąc czytania RP.PL

Rzetelne informacje, pogłębione analizy, komentarze i opinie. Treści, które inspirują do myślenia. Oglądaj, czytaj, słuchaj.

„Rzeczpospolita” najbardziej opiniotwórczym medium października!
Plus Minus
Co można wyczytać z priorytetów prezydencji przygotowanych przez polski rząd? Niewiele
Plus Minus
Po co organizowane są plebiscyty na słowo roku? I jakie słowa wygrywały w innych krajach
Plus Minus
Gianfranco Rosi. Artysta, który wciąż ma nadzieję
Plus Minus
„Rozmowy o ludziach i pisaniu”. Dojmujące milczenie telefonu w domu
Plus Minus
„Trojka” Izabeli Morskiej. Tożsamość i groza w cieniu Rosji