Krzysztof Ziemiec: Dzisiejsze szkoły są jak kamieniołomy

Uzmysłowiłem sobie, że jeżeli nie chcemy być narodem głupków, to jest ostatni moment, żebyśmy coś z tym zrobili.

Od kilku miesięcy toczą się burzliwe spory wokół reformy edukacji. Związki nauczycielskie boją się trzęsienia ziemi, jakie przynosi każda poważna zmiana, i można im tylko współczuć. Szkoda tylko, że nikt nie współczuje dzieciom. To o nie powinien toczyć się bój, a nie tylko o etaty i pensje pedagogów.

Współczesna szkoła jest jak praca w kamieniołomach. Lekcje do godz. 15–16 to norma, a w tym czasie niewiele wiedzy trafia do dziecięcych głów. Potem, po szybkim obiedzie, znów lekcje – domowe wkuwanie. Podstawa programowa jest tak napisana, że czasu nie starcza na wiele. Tylko: pytanie – odpowiedź. Test za testem. Tabela i jedna z czterech możliwych odpowiedzi. Temat za tematem. Przedmiot za przedmiotem. A doba ma tylko 24 godziny, więc na pomoc muszą przyjść rodzice.

Czytaj więcej:

"Dobra zmiana" hoduje tępych koniunkturalistów

Niestety, skutkiem jest to, że dzieci muszą od mamy i taty wysłuchać sporo brzydkich słów pod adresem zarówno tych, którzy to wszystko wymyślili, jak i tych którzy napisali tak durne, bo niezrozumiałe nawet dla dorosłych, podręczniki, a także i tych, którzy nauczają bez sukcesu w szkole. I ratują się zrzucaniem ciężaru przyswojenia wiedzy na dzieci – czyli de facto na rodziców.

No bo jak wymagać od pierwszoklasisty, by wiedział, jak po angielsku nazywa się romb, skoro nawet po polsku w tym wieku nie wie, co to jest. Jak od nieco starszych uczniów wymagać skomplikowanej choćby z powodu nazewnictwa wiedzy o czasach starożytnych, skoro dziecko nie ma pojęcia, o czym mowa, bo nikt na lekcji nawet nie powiązał tego z antyczną mapą świata?

A zarazem pozwala się na opuszczenie murów gimnazjum siedemnastolatkom bez ugruntowanej wiedzy choćby na temat najnowszej historii świata, dziejów III RP, na temat podstaw ekonomii czy zjawisk zachodzących w przyrodzie. Gdzie jest miejsce na wychowanie młodych przez historię? Gdzie czas na doświadczenia, na rozwój potencjału, który istnieje dzięki codziennemu obcowaniu z internetem? Gdzie wreszcie czas na hobby, na książkę, spotkania z rówieśnikami, na kino czy po prostu na nudę... Nie ma ani na nic czasu, ani wiedzy w głowie.

Dzisiejsza szkoła jest zła. Z jednej strony poprzez wszechobecne testy niby nowoczesna, a z drugiej przestarzała – bo skostniała w swoim schemacie nauczania oddzielnych przedmiotów jeszcze z czasów początku XX wieku. A przecież biologia łączy się z chemią i fizyką, a historia z polityką, socjologią czy literaturą. A wszystko to pomaga zrozumieć matematyka.