W teatrze Variétés opisanym przez Bułhakowa w „Mistrzu i Małgorzacie” podawano „jesiotra drugiej świeżości”. Ale, jak słusznie zauważył Woland: „Druga świeżość to nonsens! Świeżość bywa tylko jedna – pierwsza i tym samym ostatnia. A skoro jesiotr jest drugiej świeżości, to oznacza to po prostu, że jest zepsuty”.
Ten cytat przyszedł nam do głowy, gdy usłyszeliśmy wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego na temat gorszego sortu Polaków - pokłosia złych uwarunkowań genetycznych. Jeśli coś jest gorsze, to znaczy, że do niczego się nie nadaje, a zatem jest nikomu niepotrzebne. Przed skreśleniem paru milionów obywateli warto jednak zadać pytanie, kiedy ich stan tak się pogorszył, że zdaniem prezesa rządzącej partii stali się nieprzydatni do użytku.
Jeszcze na długo przed ostatnimi wyborami parlamentarnymi, przemawiając w dniu 11 listopada 2013 r. na Placu Teatralnym w Krakowie, Jarosław Kaczyński twierdził, że ocaliliśmy niepodległość i zbudowaliśmy wielkie europejskie państwo tylko dlatego, że byliśmy jednością, oraz że trzeba odrzucić wszelkiego rodzaju koncepcje, które prowadzą do różnicowania Polaków, i że my Polacy potrafimy być w bardzo trudnych sytuacjach razem. Jednak, jak w dramacie Wyspiańskiego, „tak by się nam serce śmiało do ogromnych wielkich rzeczy, a tu pospolitość skrzeczy”, bowiem dwa lata później, tuż po zwycięstwie w wyborach parlamentarnych, ten sam Jarosław Kaczyński nie widzi już problemu w stosowaniu koncepcji różnicujących obywateli Rzeczpospolitej w praktyce (i to eugenicznych!). Przypisując części Polaków genetyczną niższość prezes wpisał się w kontrowersyjną narrację.
