Jeszcze w marcu do koszyka darmowych badań dołączą dwa kolejne. „To przełom”

Dwa nowoczesne badania - test HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym - już od 26 marca wejdą do programu profilaktyki raka szyjki macicy. Będą dostępne bezpłatnie, w ramach NFZ. Ministra zdrowia podpisała rozporządzenie w tej sprawie. „To przełom w systemie profilaktyki onkologicznej w Polsce” - ocenia Narodowy Instytut Onkologii.

Publikacja: 23.03.2025 06:51

Dwa nowe badania będą dostępne na NFZ. Dotyczą kobiet

Dwa nowe badania będą dostępne na NFZ. Dotyczą kobiet

Foto: Adobe Stock

Test HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym (LBC) to nowoczesne badania w kierunku raka szyjki macicy, które pozwolą skuteczniej wykrywać zmiany nowotworowe na wczesnym etapie. Zastąpią one tradycyjną cytologię. 

Nowe bezpłatne badania dla pacjentek. Co się zmieni?

Aktualnie w ramach programu profilaktyki raka szyjki macicy podczas wizyt w gabinetach ginekologicznych bezpłatnie wykonywana jest tzw. cytologia konwencjonalna. Po zmianach zamiast niej najpierw wykonywany będzie test molekularny na obecność wysoko onkogennych typów wirusa brodawczaka ludzkiego (HPV). Jeśli wynik testu HPV HR wyjdzie negatywny, będzie powtarzany co 5 lat. Jeśli natomiast wynik będzie dodatni, automatycznie wykonany zostanie rozmaz cytologiczny na podłożu płynnym z tej samej próbki. W przypadku, gdy cytologia wykryje zmiany w szyjce macicy, pacjentka zostanie skierowana na dodatkowe badania w ramach pogłębionej diagnostyki. Nowe badania, podobnie jak obecnie obejmą kobiety w wieku 25-64 lat. Przebieg badania dla pacjentek będzie taki sam jak dotychczas.

Czytaj więcej

700 zł do okularów od NFZ. Jakie warunki trzeba spełnić?

Nowe badania są skuteczniejsze. Na czym polega ich przewaga?

Badania pilotażowe przeprowadzone przez Narodowy Instytut Onkologii potwierdziły, że taka forma diagnostyki jest dwukrotnie bardziej skuteczna w wykrywaniu stanów przedrakowych i raka szyjki macicy w porównaniu do obecnej.

„Wyniki jednoznacznie potwierdziły, że metoda oparta na testach HPV jest dwukrotnie skuteczniejsza, co znajduje odzwierciedlenie w danych światowych” tłumaczy Beata Janik z Zakładu Profilaktyki Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii.

Badania będą wykonywane rzadziej - raz na pięć lat, a nie jak w przypadku tradycyjnej cytologii, co trzy lata - ponieważ test na obecność wirusa HPV pozwala na wykrycie zagrożenia na wczesnym etapie.

Czytaj więcej

Czy liceum i studia wliczają się do emerytury?

Czym różni się zwykła cytologia od tej na podłożu płynnym? „W przypadku konwencjonalnego rozmazu cytologicznego komórki są rozprowadzane na szkiełku podstawowym, utrwalane, odpowiednio barwione i poddane ocenie. W przypadku rozmazu cytologicznego na tzw. podłożu płynnym rozmaz uzyskiwany jest poprzez zastosowanie odpowiedniej maszyny. Próbka pozbawiona jest czynników, które utrudniają analizę tego rozmazu. Stąd ocenia się, że dokładność jest wyższa” - wyjaśnia Narodowy Instytut Onkologii.

Profilaktyka raka szyjki macicy

Rak szyjki macicy jest w pierwszej dziesiątce nowotworów najczęściej występujących u kobiet. Wykryty na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 90 proc. przypadków. Rozwija się bezobjawowo, dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne. Wirus HPV odpowiada za niemal 100 proc. zachorowań na raka szyjki macicy.

Czytaj więcej

Do tych lekarzy nie będzie potrzebne skierowanie. Lista specjalistów się wydłuży

Ochronić przed zakażeniem mogą szczepienia przeciwko HPV. Od września 2024 roku Ministerstwo Zdrowia wraz z Ministerstwem Edukacji umożliwiło organizację szczepień w szkołach podstawowych dla chłopców i dziewczynek w wieku 9 -14 lat. Do początku marca 2025 roku wykonano ich w szkołach ponad 73 tys., a w przychodniach POZ prawie 173 tys.

Od kiedy nowe badania będą dostępne?

Rozporządzenie rozszerzające program profilaktyki raka szyjki macicy o dwa nowe badania zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw 11 marca. Wchodzi ono w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Zmiany zaczną zatem obowiązywać od 26 marca.

Na wykonanie nowych badań będzie trzeba jednak poczekać nieco dłużej. NFZ musi najpierw zawrzeć umowy na ich realizację. Wdrożenie nowego modelu badań wymaga od placówek w całym kraju przygotowania organizacyjnego i dostosowania laboratoriów, co w ocenie Narodowego Instytutu Onkologii, w zależności od miejsca może potrwać kilka miesięcy.

Test HPV HR oraz cytologia na podłożu płynnym (LBC) to nowoczesne badania w kierunku raka szyjki macicy, które pozwolą skuteczniej wykrywać zmiany nowotworowe na wczesnym etapie. Zastąpią one tradycyjną cytologię. 

Nowe bezpłatne badania dla pacjentek. Co się zmieni?

Pozostało jeszcze 94% artykułu
Ochrona zdrowia
Dyrektor szpitala zaatakowanego przez hakerów: „To był tylko ostatni akord”
Materiał Promocyjny
Berlingo VAN od 69 900 zł netto
Ochrona zdrowia
Prof. Wielgoś: Porodówki poniżej 300 porodów rocznie nie powinny funkcjonować
Ochrona zdrowia
Wiceprezes NFZ o dotacji z MZ: „Nie schowamy tych pieniędzy pod kołdrę”
Ochrona zdrowia
Waldemar Malinowski, prezes OZPSP: „Przyjdzie taki czas, że szpitale powiatowe zaczną ogłaszać upadłość”
Materiał Promocyjny
Warunki rozwoju OZE w samorządach i korzyści z tego płynące
Ochrona zdrowia
Do tych lekarzy nie będzie potrzebne skierowanie. Lista specjalistów się wydłuży
Materiał Promocyjny
Suzuki Moto Road Show już trwa. Znajdź termin w swoim mieście