Polski patriotyzm przez wiele dekad kształtował odpowiedzialność za wspólnotę narodową i miał kluczowe znaczenie dla odzyskania niepodległości Polski. Pod rządami PiS trwa proces zawłaszczania tego pojęcia przez obóz władzy, który posługuje się nim instrumentalnie w walce politycznej dla dzielenia społeczeństwa. W reakcji na to zjawisko zyskał na znaczeniu nurt łączący krytykę obecnej władzy z zakwestionowaniem tradycji narodowej i myślenia w kategoriach interesu narodowego. Reprezentuje go przede wszystkim radykalna lewica, ale wpływ tego nurtu widoczny jest także w szerszych kręgach o orientacji liberalno-lewicowej. Obecnie przejawia się zwłaszcza w radykalnej krytyce roli odrywanej przez polski Kościół, teraz i w przeszłości, całościowej dyskwalifikacji tradycji polskiej prawicy i przedstawianiu powojennego podziemia niepodległościowego jedynie w czarnych barwach.