Obcy układ z niespodzianką

Nieznana planeta pozasłoneczna może znajdować się zaledwie 6,6 roku świetlnego od Ziemi — twierdzą astronomowie.

Publikacja: 27.12.2013 10:56

Artystyczna wizja układu brązowych karłów Luhman 16AB / Janella Williams, Penn State University

Artystyczna wizja układu brązowych karłów Luhman 16AB / Janella Williams, Penn State University

Foto: materiały prasowe

Jeżeli odkrycie uda się potwierdzić będzie to jedna z najbliższych nam egzoplanet. — Znajduje się w takiej odległości, że dociera tam teraz program telewizyjny nadawany w 2006 roku — mówi Kevin Luhman z Uniwersytetu Stanowego Pensylwanii, który w połowie tego roku odkrył istnienie dwóch gwiazd będących centrum układu Luhman 16AB (oficjalna nazwa to WISE J104915.57-531906). Ale amerykański astronom zobaczył tylko parę brązowych karłów — sam nie odkrył żadnego globu.

Udało się to dopiero zespołowi Henri'ego Boffina z European Southern Observatory (ESO), który przez teleskop w Paranal w Chile prowadził bardzo dokładne pomiary nowego obiektu. — Obserwacje były tak precyzyjne, że można to porównać do osoby w Paryżu określającej położenie drugiej osoby w Nowym Jorku z dokładnością do 10 centymetrów — mówi Boffin.

Jego zespół ustalił, że podwójny układ brązowych karłów ma masę 30 do 50 mas Jowisza (nasze Słońce jest wielokrotnie masywniejsze). Niewielka masa układu sprawia, że pełny obrót wokół siebie zajmuje im ok. 20 lat.

Dla obserwatora z Ziemi ma to jednak pewne zalety. Można dość łatwo zmierzyć wzajemne oddziaływanie grawitacyjne obiektów i wykryć wszelkie jego zaburzenia. Tak było i tym razem. Astronomowie zaobserwowali pewną nieregularność ruchu — na brązowe karły działał jeszcze jeden obiekt. Wszystko wskazuje na to, że jest to planeta.

- Kolejne obserwacje potwierdzą, czy mamy do czynienia rzeczywiście z egzoplanetą — mówi Boffin. — Ale równie dobrze może się okazać, że mamy do czynienia nie z układem podwójnym, ale potrójnym!

Układ Luhman 16AB znajduje się blisko Ziemi, ale nie jest nam najbliższy. Zaledwie 4,4 roku świetlnego od nas znajduje się układ Alfa Centauri. W 2012 roku udało się odkryć planetę w tym układzie — Alfa Centauri Bb. Ma ona co prawda masę zbliżoną do Ziemi, jednak znajduje się zbyt blisko macierzystej gwiazdy (w tym przypadku Alfa Centauri B), aby mogło istnieć na niej życie.

Kosmos
Przełom w badaniach nad Marsem? Na Czerwonej Planecie mógł kiedyś padać deszcz i śnieg
Kosmos
Na odległej planecie istnieje życie? Badacze mówią o przełomie: To najsilniejszy dowód
Kosmos
Nowa, „zielona” kometa na niebie. Wiadomo, kiedy będzie najlepiej widoczna
Kosmos
W Drodze Mlecznej odkryto układ dwóch białych karłów. Obiekty są skazane na zderzenie
Kosmos
Pochodzenie i kształt asteroidy, która miała uderzyć w Ziemię, zaskoczyły naukowców