Łukasz Turkowski: Kryzys stwarza tyle zagrożeń, ile szans

Kilkadziesiąt spółek z udziałem Skarbu Państwa i... rusza program Synergia w Ministerstwie Aktywów Państwowych (MAP). Co to za pomysł? Jaki jest cel programu?

Spółki Skarbu Państwa (SSP) będą tymi, na których będzie spoczywał główny ciężar odbudowy gospodarki po pandemii. Dlatego program Synergia to maksymalizacja wykorzystania zasobów w domenie publicznej. Zorganizowaliśmy skuteczną platformę wymiany informacji pomiędzy SSP, która ma pomóc we wszystkich możliwych dziedzinach działalności przedsiębiorstw: nawiązywaniu relacji biznesowych, wymianie doświadczeń i dobrych praktyk, inicjacji nowych projektów biznesowych, badaniach oraz rozwoju, marketingu i sponsoringu, działalności społecznej czy edukacji menedżerskiej. Decyzje o zawiązaniu współpracy biznesowej są oczywiście autonomiczne i leżą w rękach zarządzających, którzy muszą działać w interesie spółki i zgodnie z prawem, ale w dobie pandemii powinien być jeden ośrodek koordynujący. Miejsce, gdzie spółki mogą się wymieniać informacjami i znajdować obszary współpracy, często jeszcze na wstępnym, choć bardzo istotnym etapie planowania. Wszystko w duchu patriotyzmu ekonomicznego, ze świadomością, że odpowiedzialność za państwo to też codzienne decyzje – również te biznesowe.

Ile spółek z udziałem Skarbu Państwa uczestniczy dzisiaj w tym programie? Czynią to dobrowolnie czy z małym przymusem ministra?

Pomysł na program Synergia w zasadzie trafił do nas z „rynku". Regularnie pojawiały się pytania, czy nie można by zrobić czegoś, żeby spółki Skarbu Państwa mogły efektywniej wymieniać się doświadczeniami i ściślej ze sobą współpracować. Ze strony przedstawicieli zarządów spółek mieliśmy deklaracje poparcia dla powstania takiego przedsięwzięcia, jeśli skoordynuje je MAP. Przygotowaliśmy więc koncepcję programu Synergia. Projekt zyskał poparcie wicepremiera Sasina, który we wrześniu ubiegłego roku ogłosił powołanie Synergii na spotkaniu prezesów największych spółek w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Od tamtego spotkania zespół się powiększa, chęć partycypacji w tworzeniu tego programu zgłaszają same spółki bez potrzeby kierowania do nich specjalnych zachęt. Liczba podmiotów w programie przekroczyła już 30. Zgłosiły się spółki o różnej skali: największe, ale także te mniejsze, choć równie istotne z punktu widzenia wkładu w gospodarkę narodową.

Czy w programie Synergia biorą udział spółki podlegające innym ministerstwom? Czy jednak widać resortową rywalizację?

Program Synergia działa z dala od bieżącej polityki. Udało nam się wypracować unikalne rozwiązanie, które ma po prostu działać, a nie być przedmiotem politycznych sporów. Zespół powiększa się z miesiąca na miesiąc o kolejne podmioty będące w domenie publicznej, również te, które nie znajdują się pod nadzorem Ministerstwa Aktywów Państwowych. Informacja o powołaniu zespołu była publiczna i przedstawiciele tych instytucji samodzielnie zgłosili się z deklaracją, że chcieliby co najmniej mieć możliwość zaprezentowania się na tym forum, a najchętniej braliby udział w pracach zespołu na stałe. Inne resorty wykorzystują program Synergia jako „single point of contact" w niektórych sytuacjach. Przykładem jest inicjatywa Polskiego Cyfrowego Operatora Logistycznego (PCOL) prowadzona przez Giełdę Papierów Wartościowych. Udało nam się doprowadzić do współpracy w ramach PCOL z Ministerstwem Klimatu i Środowiska oraz Krajową Administracją Skarbową. A to nie koniec naszych rozmów z innymi resortami.

Jak to wygląda w praktyce: kto reprezentuje spółki i jak często się spotykacie?

Spółki oddelegowały pełnomocników zarządów. To przedstawiciele wyższej kadry kierowniczej, tacy jak dyrektorzy biura zarządu, departamentów strategii czy sprzedaży. Zależało nam na tym, by nie angażować czasu najważniejszych menedżerów z zarządów, ale jednak współpracę oprzeć na osobach, które są bardzo sprawne, doskonale orientują się w biznesie i sytuacji spółki, a jednocześnie mają szybki dostęp do głównych decydentów. Spotkania są intensywne. W ich trakcie odbywają się prezentacje ofert, case studies projektów uzupełnione o sesje pytań i odpowiedzi. Następnie pełnomocnicy mają dostęp do repozytorium takich dokumentów oraz do listy kontaktowej pełnomocników. Staram się, by spotkania pełnomocników odbywały się maksymalnie dwa razy w miesiącu, przy czym prace w spółkach trwają cały czas. Ich przedstawiciele nawiązują kontakty, gdy dostrzegają wspólny interes. Staramy się pośredniczyć i wspierać takie kontakty oraz pomagać na poziomie administracji rządowej.

Polski Cyfrowy Operator Logistyczny to pierwszy pomysł zrodzony w ramach Synergii. Skąd pomysł? Jaki jest cel? Kiedy start?

PCOL, opracowany i koordynowany przez GPW, to pierwsze wdrożenie, które jest efektem działalności w programie Synergia. To też dowód, że państwo jest w stanie efektywnie wspierać sensowne i prorynkowe projekty, i to poza bieżącą polityką. Wspieramy PCOL przy kontaktach na poziomie administracji, bo poza biznesową działalnością GPW pełni on bardzo ważne funkcje dla państwa. Projekt może pomóc uszczelnić system podatkowy i identyfikować wwożone do Polski transporty odpadów, może też pomóc w implementacji rozporządzenia unijnego nakazującego cyfryzację dokumentów w logistyce. Celem PCOL jest też ochrona polskiej gospodarki poprzez zapobieganie odpływowi do zagranicznych podmiotów wielomiliardowego kapitału w postaci marż i wrażliwych informacji o transportach poza granice kraju. Polski rynek transportu, spedycji i logistyki jest wart ok. 140 mld zł rocznie. Wartość marż, które mogłyby zostać wytransferowane z Polski, przy ich wysokości często na poziomie 20–30 proc., może sięgać nawet kilkudziesięciu miliardów złotych. Zbierane dane, takie jak lokalizacja floty przewoźników czy dane o przewożony towarze, to nieoceniony zasób wiedzy, który powinien być chroniony i zostać w kraju. Biorąc pod uwagę wielkość rynku i wrażliwość przetwarzanych danych, to projekt ważny z punktu widzenia bezpieczeństwa transportowego Polski.

Co dalej? Jakie pomysły są brane pod uwagę, analizowane, możliwe w przyszłości?