Forum Ekonomiczne

„Rzeczpospolita” na Forum Ekonomicznym w Karpaczu 2024

Polska liderem wzrostu w regionie

Kraje Europy Środkowej zmniejszyły zapóźnienie rozwojowe. Jednak aby się nie zatrzymały, powinny zmienić model gospodarczy.

Publikacja: 04.09.2024 04:30

Uczestnicy prezentacji raportu i towarzyszącej temu debaty (od lewej): Zygmunt Berdychowski, przewod

Uczestnicy prezentacji raportu i towarzyszącej temu debaty (od lewej): Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego, Piotr Wachowiak, rektor i profesor SGH, oraz Teresa Czerwińska, wiceprezes Europejskiego Banku Inwestycyjnego

Foto: materiały prasowe ISW

W ostatnich 20 latach wzrost gospodarczy w 11 krajach Europy Środkowo-Wschodniej był ponaddwukrotnie szybszy niż w całej Unii Europejskiej. Jednak kapitalizm „patchworkowy” – jak się określa czas i rodzaj przemian w regionie – w dłuższym okresie wykazuje „syndrom krótkowzroczności instytucjonalnej”, który sprawia, że kraje regionu mogą stracić swoją przewagę rozwojową. Jak temu można przeciwdziałać – przedstawiają rekomendacje raportu przedstawionego na XXXIII Forum Ekonomicznym w Karpaczu.

Kompendium wiedzy

Prezentacja raportu rozpoczęła obrady Forum. Raport po raz siódmy przygotowali naukowcy ze Szkoły Głównej Handlowej, a współgospodarzem wydawnictwa jest Forum Ekonomiczne.

– Jest to raport kompleksowy, poświęcony najważniejszym zagadnieniom gospodarczym i społecznym w Polsce i w Europie Środkowo-Wschodniej. Jest wiarygodny – oparty na wiarygodnych danych, wobec tego rzetelnie przedstawia sytuację. Przedstawia najnowsze trendy w sposób kompleksowy, pokazując analizę sytuacji oraz rekomendacje. Raport pokazuje trendy, nawet 20-letnie, od 2004 r. – powiedział dr hab. Piotr Wachowiak, rektor i profesor SGH, w czasie debaty towarzyszącej prezentacji raportu.

Podstawa do merytorycznych debat

Opracowanie, które przygotowało 55 naukowców, poświęcone jest 12 dziedzinom życia gospodarczego i społecznego. Począwszy od analizy czynników wzrostu gospodarczego krajów regionu, przez określenie luki czynszowej (czyli zjawiska zbyt niskich dochodów, aby kupić lub wynająć odpowiednie (tj. zaspokajające minimalne potrzeby mieszkaniowe) mieszkanie po cenie rynkowej (i równocześnie zbyt wysokich, aby uzyskać mieszkanie dotowane przez państwo) czy określenie nierówności społecznych, wpływu reform podatkowych na dochody samorządów lokalnych czy pokonanie barier inwestycyjnych przez firmy do wpływu czynników demograficznych i społeczno-ekonomicznych na zdrowie po znaczenie dla rozwoju krajów odnawialnych źródeł energii czy roli technologii blackchain w gospodarce i administracji.

– Cieszę się, że możemy być współgospodarzami tego raportu – powiedział Zygmunt Berdychowski, przewodniczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego.

Jego zdaniem wartością raportu jest analiza tego, co się wydarzyło, pokazanie tempa zmian rozwojowych, ale przede wszystkim możliwość zastanowienia się nad przyszłymi działaniami na jej podstawie.

– Wnioski i rekomendacje zawarte w raporcie powinny być przydatne dla wszystkich osób, które chcą nadawać ton życiu publicznemu w Polsce, które chcą podejmować ważne reformy, dostosowujące nas do zmieniającego się świata – uważa Zygmunt Berdychowski.

Pytania o modele rozwojowe na przyszłość

Drugi rok do analizy polskich naukowców przyłączyli się analitycy z Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), który jest zaangażowany w wydanie publikacji.

– Ten rok jest szczególny, to rok 20-lecia przystąpienia Polski i innych krajów regionu do Unii Europejskiej – powiedziała prof. Teresa Czerwińska, wiceprezes EBI.

Także ona podkreśliła kompleksowość przedstawionych danych. – Raport w sposób trafny porównuje różnego typu tendencje czy trendy na przestrzeni lat i pokazuje różnice w poszczególnych modelach gospodarczych. To kompendium wiedzy, które może posłużyć do dyskusji podczas wielu paneli – dodała. Jej zdaniem raport pokazuje, jak zmieniła się gospodarka i życie społeczne w regionie, ale stawia też pytania o innowacyjność czy o przezwyciężanie barier dla biznesu.

Tak jak zapowiedzieli uczestnicy inauguracyjnej prezentacji raportu, zagadnienia w nim poruszone będą w środę i czwartek tematami wielu paneli dyskusyjnych podczas Forum Ekonomicznego.

Z raportu wynika, że Polska w latach 2004–2023 osiągnęła najszybszy wzrost gospodarczy (3,8 proc.) wśród 11 badanych krajów. Zbliżone pod tym względem wyniki uzyskały jeszcze tylko Rumunia, Słowacja i Litwa. W całej UE wyższe tempo wzrostu było udziałem jedynie Irlandii i Malty.

Kraje regionu po 20 latach członkostwa nadrobiły 29 pkt proc. dystansu rozwojowego w stosunku do średniej unijnej. Równocześnie wyprzedziły pod względem poziomu PKB per capita (według PSN) dwa kraje „starej” Unii – Grecję i (niektóre z nich) Portugalię, odrabiając przy tym większą część dystansu rozwojowego (niemal 41 pkt proc. z 52 pkt proc. w 2004 r.) do całej grupy krajów śródziemnomorskich.

Jednak „syndrom krótkowzroczności instytucjonalnej” zdaniem autorów przejawia się niską zdolnością do innowacji oraz niemożnością zmiany źródeł przewagi konkurencyjnej. Kraje regionu powinny spróbować zmienić system rozwoju na charakterystyczny dla gospodarki zamkniętej: oparty na wiedzy i przyjazny dla środowiska naturalnego, szybko reagujący na wyzwania zewnętrzne.

Partner relacji: ISW

W ostatnich 20 latach wzrost gospodarczy w 11 krajach Europy Środkowo-Wschodniej był ponaddwukrotnie szybszy niż w całej Unii Europejskiej. Jednak kapitalizm „patchworkowy” – jak się określa czas i rodzaj przemian w regionie – w dłuższym okresie wykazuje „syndrom krótkowzroczności instytucjonalnej”, który sprawia, że kraje regionu mogą stracić swoją przewagę rozwojową. Jak temu można przeciwdziałać – przedstawiają rekomendacje raportu przedstawionego na XXXIII Forum Ekonomicznym w Karpaczu.

Kompendium wiedzy

Pozostało 90% artykułu
Forum Ekonomiczne
Tomasz Bogus, PKO Leasing o największych wyzwaniach dla leasingu
Forum Ekonomiczne
Wpływ amerykańskich firm na rozwój polskiej gospodarki
Forum Ekonomiczne
Jan Garncarek: Design kolekcjonerski to odpowiedź na przesyt wzornictwem przemysłowym
Forum Ekonomiczne
Jacek Jassem: Terapia celowana to przełom w onkologii
Forum Ekonomiczne
W zdrowiu kluczowa jest profilaktyka
Materiał Promocyjny
Jak wygląda auto elektryczne