Dziś ostatni dzień Jensa Stoltenberga jako sekretarza generalnego NATO

Po dziesięciu latach ze stanowiskiem sekretarza generalnego NATO żegna się były premier Norwegii (2000-2001 oraz 2005-2013) Jens Stoltenberg. 30 września jest jego ostatnim dniem na czele Sojuszu.

Publikacja: 30.09.2024 11:27

Mark Rutte i Jens Stoltenberg

Mark Rutte i Jens Stoltenberg

Foto: REUTERS/Yves Herman/File Photo

arb

1 października nowym sekretarzem generalnym NATO zostanie były premier Holandii, Mark Rutte. Kadencja Stoltenberga była dwukrotnie przedłużana, ponieważ kraje Sojuszu nie mogły osiągnąć konsensusu co do tego, kto ma zastąpić Norwega.

Sekretarze generalni NATO po 1995 roku

Sekretarze generalni NATO po 1995 roku

PAP

Mark Rutte po raz pierwszy odpowie 1 października na pytania dziennikarzy jako sekretarz generalny NATO

Kadencja sekretarza generalnego NATO trwa cztery lata. Druga kadencja Stoltenberga na stanowisku powinna więc była zakończyć się w 2022 roku. 

Ceremonia przekazania obowiązków Ruttemu odbędzie się 1 października o godzinie 10 w Kwaterze Głównej NATO w Brukseli. Nowy sekretarz generalny NATO zorganizuje pierwszą konferencję prasową 1 października o 11:30.

Długo wydawało się, że następcą Stoltenberga może zostać kobieta – w tym kontekście wymieniało się np. byłą premier Estonii, Kaję Kallas (ostatecznie zostanie szefową dyplomacji UE) i premier Danii, Mette Frederiksen. Ta pierwsza była jednak uważana przez część przedstawicieli NATO za zbyt konfrontacyjną wobec Rosji, ta druga nie zdecydowała się na odejście z rządu w obawie o upadek koalicji rządzącej krajem.

Mark Rutte budził obiekcje m.in. Węgier i Turcji

Kandydatura Ruttego, premiera Holandii w latach 2010-2024, była przyjmowana sceptycznie m.in. przez Turcję i Węgry. Rutte krytykował w przeszłości premiera Węgier, Viktora Orbána,za odchodzenie od standardów praworządności. Jako premier Holandii sugerował nawet, że Węgry powinny wyjść z Unii Europejskiej — takie słowa miały paść w ramach krytyki węgierskiego prawodawstwa zakazującego „propagowania homoseksualizmu”. Przepisy te porównywano do analogicznych przepisów obowiązujących w Rosji.

Czytaj więcej

Zmiana lidera w NATO. Jak skoczyły wydatki wojskowe sojuszu

Jednak po spotkaniu Orbána i Ruttego na marginesie nieformalnego szczytu UE w Brukseli premier Węgier miał wycofać swoje zastrzeżenia wobec kandydatury Ruttego. Były premier Holandii nie musiał przy tym przepraszać premiera Węgier, musiał jednak zagwarantować, że Węgry nie zostaną zmuszone, jako członek NATO, do finansowania pomoc wojskowej dla Ukrainy ani wysyłania na Ukrainę swoich żołnierzy. Ostatnim krajem, który wycofał obiekcje wobec Ruttego, była Rumunia, której prezydent, Klaus Iohannis, oficjalnie zgłosił swoją kandydaturę na nowego sekretarza generalnego, ale ostatecznie wycofał się z wyścigu.

NATO pod rządami Stoltenberga musiało ponownie zacząć przygotowywać się do ewentualnej konfrontacji z Rosją, w związku z nielegalną aneksją Krymu, a następnie wybuchem pełnowymiarowej wojny przeciw Ukrainie. Obecnie większość państw NATO wydaje ponad 2 proc. PKB na obronność, Sojusz zdecydował się przerzucić dodatkowe siły na flankę wschodnią, a ponadto rozszerzył o – długo zachowujące neutralność - Szwecję i Finlandię, co znacznie wydłużyło granicę NATO z Rosją.

1 października nowym sekretarzem generalnym NATO zostanie były premier Holandii, Mark Rutte. Kadencja Stoltenberga była dwukrotnie przedłużana, ponieważ kraje Sojuszu nie mogły osiągnąć konsensusu co do tego, kto ma zastąpić Norwega.

Mark Rutte po raz pierwszy odpowie 1 października na pytania dziennikarzy jako sekretarz generalny NATO

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Nowa Skoda Kodiaq. Liczą się konie mechaniczne czy design?
Materiał Promocyjny
Sieci, czyli wąskie gardło transformacji energetycznej
Tu i Teraz
Nowa Skoda Superb. Komfort w parze z technologią
Dyplomacja
Norwegia może odgrodzić się od Rosji
Dyplomacja
Zełenski ustosunkował się do żądań spikera Izby Reprezentantów. Odmawia
Dyplomacja
Szef MSZ Libanu alarmuje: Istnienie kraju zagrożone. Izrael bombarduje Bejrut