Dwie ścieżki zmniejszenia strat firm wychodzących z Rosji

Rosyjska agresja na Ukrainę skłoniła wiele firm na świecie do wyprowadzenia biznesu z kraju agresora albo przynajmniej do zawieszenia działalności. Poniesione straty mogą zmniejszyć ubezpieczeniem albo postępowaniem arbitrażowym. Obie ścieżki nie są proste

Publikacja: 24.03.2022 12:13

Dwie ścieżki zmniejszenia strat firm wychodzących z Rosji

Foto: Bloomberg

Zwykła polisa ubezpieczeniowa nie obejmuje zagrożeń politycznych, ale firmy mogą dokupować taką klauzulę podczas starania się o kredyt handlowy, przy ubezpieczaniu nieruchomości, transportu lotniczego. Klauzula obejmuje konfiskatę majątku przez rząd drugiego kraju, wymuszone opuszczenie go, cofnięcie licencji na działalność w nim i brak możliwości zamiany miejscowej waluty na dewizy. Polisa dotyczy zwykle projektów w energetyce i infrastrukturze, jest długoterminowa, ale mogą ją kupować również podmioty z innych sektorów. Zawarte w niej warunki są tajemnicą handlową, a ewentualne spory rozwiązuje się drogą prywatnego arbitrażu.

Unia Berneńska, zrzeszenie ubezpieczycieli od ryzyka politycznego szacuje na podstawie najbardziej aktualnych danych, że w 2020 r. wykupiono za miliard dolarów nowe polisy od ryzyka politycznego w Rosji. Wiele takich ubezpieczeń wystawiają urzędy niekomercyjne, np. amerykańska Korporacja Prywatnych Inwestycji Zagranicą (OPIC) czy Agencja Wielostronnych Gwarancji Inwestycyjnych (MIGA) należąca do Banku Światowego — pisze Reuter.

Firmom, które zaprzestają działalności w Rosji i wychodzą z niej, a rząd w Moskwie nie podejmuje żadnych działań, by przejąć kontrolę nad ich aktywami, będzie bardzo trudno otrzymać wypłatę ubezpieczenia — twierdzą specjaliści od prawa. — Są takie firmy, które ogłaszają: wychodzimy, bo popieramy Ukrainę. Wtedy pojawia się pytanie, czy polisa ubezpieczeniowa pokrywa wyjście z własnej woli — stwierdziła Micah Skidmore z kancelarii prawnej Haynes and Boone. Ponadto, towarzystwa ubezpieczeniowe będą zapewne wypłacać w rublach poniesione straty w przychodach, a rosyjska waluta nie jest teraz wymienialna.

Rosjanie mogą podjąć działania uzasadniające twierdzenia firm zagranicznych, że chcą konfiskować ich aktywa. W ubiegłym tygodniu Władimir Putin podpisał ustawę, która pozwala wprowadzać do rosyjskiego rejestru samoloty wypożyczone w firmach zagranicznych. Air Lease Corp stwierdziła wcześniej, że ta ustawa świadczy o chęci Moskwy konfiskowania samolotów, sama zamierza podjąć działania pozwalające na wypłatę jej ubezpieczenia. Sankcje dały firmom leasingowym czas do 28 marca na zerwanie powiązań z rosyjskimi przewoźnikami. Jeśli nie uda im się odzyskać ponad 400 samolotów, to cały sektor poniesie straty prawie 10 mld dolarów.

Rządząca partia Jedna Rosja ogłosiła na początku marca, że rozważa propozycję znacjonalizowania firm zagranicznych opuszczających Rosję. Jeśli do tego dojdzie, to ofiarom takiej decyzji będzie łatwiej ubiegać się o wypłatę odszkodowania.

Firma zagraniczna może też przyjrzeć się porozumieniom handlowym podpisanym przez Rosję, które przewidują postępowanie arbitrażowe, jeśli działania rządu szkodzą inwestycjom zagranicznym. Kancelaria prawna Steptoe & Johnson poinformowała swych klientów, że klasyczny arbitraż międzynarodowy dotyczy braku ochrony praw do własności intelektualnej, odmowy oddania samolotu i wywłaszczenia z aktywów.

Co najmniej 9 firm z Ukrainy wykorzystało porozumienia handlowe, by starać się w arbitrażu z Rosją o miliardy dolarów po aneksji Krymu w 2014 r. Takie postępowanie może trwać lata, a Rosja nie kwapi się z płaceniem. Franz Sedelmayer, któremu Rosjanie odebrali w 1996 r. firmę sprzętu ochronnego, wygrał w 1998 r. arbitraż przyznający mu 2,3 mln dolarów, ale później przez ponad 10 lat walczył w wielu sądach o te pieniądze. Firma występująca o arbitraż nie może ubiegać się o odszkodowanie.

Zwykła polisa ubezpieczeniowa nie obejmuje zagrożeń politycznych, ale firmy mogą dokupować taką klauzulę podczas starania się o kredyt handlowy, przy ubezpieczaniu nieruchomości, transportu lotniczego. Klauzula obejmuje konfiskatę majątku przez rząd drugiego kraju, wymuszone opuszczenie go, cofnięcie licencji na działalność w nim i brak możliwości zamiany miejscowej waluty na dewizy. Polisa dotyczy zwykle projektów w energetyce i infrastrukturze, jest długoterminowa, ale mogą ją kupować również podmioty z innych sektorów. Zawarte w niej warunki są tajemnicą handlową, a ewentualne spory rozwiązuje się drogą prywatnego arbitrażu.

Pozostało 82% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Nowa Skoda Kodiaq. Liczą się konie mechaniczne czy design?
Materiał Promocyjny
Sieci, czyli wąskie gardło transformacji energetycznej
Tu i Teraz
Nowa Skoda Superb. Komfort w parze z technologią
Biznes
Qair wspiera realizację celów klimatycznych
Biznes
Gubernator Kalifornii zablokował przełomowy projekt ustawy o bezpieczeństwie AI
Biznes
Podcast „Twój Biznes": Dług publiczny na granicy, inflacja wraca, powódź i miliardowe straty