Nadia Calviño, prezes EBI: Dwa satelity dla Polski to początek

Europejski Bank Inwestycyjny (EBI) sfinansuje kwotą 300 mln euro polski projekt kosmiczny podwójnego zastosowania. Co to będzie dokładnie?

Bardzo się cieszę, że wspólnie z premierem Tuskiem ogłosiliśmy podpisanie umowy na finansowanie dwóch nowych satelitów zapewniających Polsce możliwości obserwacji powierzchni Ziemi. To inwestycja, która ma podwójne zastosowanie, zarówno cywilne, jak i związane z bezpieczeństwem. To pierwszy projekt ogłoszony po przyjęciu przez nas w EBI nowego planu działań w zakresie bezpieczeństwa i obronności.

Czy polskie firmy mogą brać udział w tym projekcie?

Finansowanie odbywa się za pośrednictwem Banku Gospodarstwa Krajowego, a projektem kieruje polski rząd.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Lekka poprawa w europejskim przemyśle i usługach

Wstępne majowe odczyty indeksów koniunktury PMI z Europy Zachodniej pokazują złagodzenie recesji w przemyśle i ożywienie w sektorze usług.

Jakie będą kolejne kroki w nowym obszarze zainteresowań EBI obejmującym obronność i bezpieczeństwo?

Dwa tygodnie temu nasza rada dyrektorów zatwierdziła nowy plan działań oznaczający bardzo istotną aktualizację definicji podwójnego zastosowania [finansowanych projektów – red.]. Do tej pory wymagaliśmy, aby ponad 50 proc. przyszłych przychodów [projektu – red.] pochodziło z użytku cywilnego. I ten wymóg został usunięty. Poszerza to więc definicję podwójnego zastosowania i powiększa zakres naszych inwestycji. Umożliwi to grupie EBI zwiększenie wsparcia dla europejskiego przemysłu obronnego i bezpieczeństwa oraz finansowanie projektów, które są obecnie priorytetami europejskich przywódców, takich jak kontrola granic, kosmos, badania i rozwój czy mobilność wojskowa. A także remonty i renowacje obiektów wojskowych. Technologie przeciwdziałające zakłóceniom cyfrowym, urządzenia do rozminowywania i odkażania.

Ile zamierzacie zainwestować w te projekty?

Mamy specjalny instrument, a w nim 8 mld euro przeznaczone na bezpieczeństwo i obronę. Do tej pory zainwestowaliśmy tylko 2 mld euro, mamy więc jeszcze do dyspozycji około 6 mld euro. Stworzyliśmy w EBI Biuro Bezpieczeństwa i Obrony, aby skupić się na przyspieszeniu i usprawnieniu inwestycji za owe 6 mld euro. Spodziewam się więc, że do końca roku pojawi się długa lista projektów, które będą finansowane przez EBI. Oprócz ponownego zdefiniowania podwójnego zastosowania rozszerzyliśmy także dostęp do programów przeznaczonych dla małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), które już prowadzą działalność w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony.

Jakie to programy? Rozwój nowych technologii?

Mamy np. szereg programów zapewniających gwarancje instytucjom finansowym, dzięki czemu mogą one udzielać pożyczek MŚP. Do tej pory firmy z sektora MŚP, które zajmowały się bezpieczeństwem i obronnością, nie mogły być finansowane przez banki. Od teraz zyskają dostęp do przeznaczonych do tego programów. Stworzyliśmy też specjalny instrument z kwotą 175 mln euro na inwestycje w kapitał (Instrument Kapitału Obronnego) – innowacyjne start-upy i MŚP w obszarach bezpieczeństwa i obronności. Zatem grupa EBI wyraźnie zwiększa swoje wsparcie dla europejskiego przemysłu bezpieczeństwa i obrony.

Czytaj więcej

Dane gospodarcze

Inflacja odpuściła. Polacy ruszyli na zakupy

Sprzedaż detaliczna (w cenach stałych) wzrosła o 4,1% r/r w kwietniu 2024 r., podał Główny Urząd Statystyczny (GUS). W ujęciu miesięcznym odnotowano spadek o 1,8%.

Które kraje mogłyby skorzystać z tego programu?

Wszystkie kraje mogą z niego skorzystać. I wyraźnie widzę, że Polska jest tym, który skorzysta na wsparciu EBI w zakresie bezpieczeństwa i obronności. Jest ona kluczowym partnerem EBI, a EBI jest kluczowym partnerem Polski. Polska to historia sukcesu. To jaskrawy przykład korzyści płynących z członkostwa w Unii Europejskiej.

Ile już u nas zainwestował EBI?

Zainwestowaliśmy w Polsce blisko 100 mld euro.

Przygotowujecie jakieś nowe inwestycje w Polsce oprócz satelitów?

Nie mogę komentować analizowanych projektów.

Ale jako dziennikarz muszę o nie zapytać.

Jest kilka sztandarowych projektów, które zna każdy mieszkaniec Polski. Finansowaliśmy morską farmę wiatrową Baltic Power na Bałtyku, która jest obecnie jedną z największych na świecie. Drugą linię metra w Warszawie. Nowy most dla pieszych, także w Warszawie.

Drugą linią metra jeżdżę co najmniej dwa razy dziennie.

Inwestowaliśmy też w drogi, autostrady i linie kolejowe na terenie całego kraju. Byliśmy, jesteśmy i nadal będziemy zaufanym partnerem Polski, zapewniającym postęp i dobrobyt wszystkim obywatelom i przedsiębiorstwom.

Jako nowa prezes EBI ma pani swoje priorytety. Co zmieni się w przypadku Polski?

Odbyłam bardzo produktywne spotkanie z premierem Tuskiem i ministrem finansów Domańskim. Spotkałam się także z ministrem Sikorskim. Spotkania te pozwoliły nam potwierdzić, że nasze priorytety są w pełni spójne. W przyszłości grupa EBI może przyczynić się do realizacji priorytetów kraju w zakresie sieci energetycznych, efektywności energetycznej i przejścia na zieloną energię. Musimy wspierać rolników, przemysł i obywateli przy podnoszeniu efektywności energetycznej ich domów i przystępności cenowej [energii – red.], bezpieczeństwa i obronności, a także oczywiście innowacji oraz badań i rozwoju.

Właśnie odwiedziłam innowacyjną firmę Scope Fluidics. Jet bardzo imponująca. Są nam tam bardzo wdzięczni, bo nasze finansowanie pojawiło się w kluczowym momencie, który pozwolił im opracować metody diagnostyki oporności na antybiotyki, co obecnie rozwijają. Ale pomogliśmy im w diagnostyce infekcji, chorób zakaźnych. Są na najwyższym poziomie.

To imponujące, co Polska osiągnęła przez te ostatnie 20 lat. Prosiliście, abyśmy wsparli te sektory, te regiony, które najbardziej dotyka zielona transformacja. Ma to kluczowe znaczenie dla konkurencyjności, bo oprócz dobrobytu obywateli oznacza posiadanie tańszych technologii, taniej i najczystszej energii. Tu nie chodzi o ideologię, tu chodzi o obniżenie kosztów rachunków za energię dla obywateli.

Mam w ogródku fotowoltaikę, więc nie trzeba mnie przekonywać. Ale przyznaję, że transformacja energetyczna to duża inwestycja dla rodzin.

Jeśli chcemy odnieść sukces, musimy zapewnić przystępny koszt transformacji ekologicznej. A to oznacza wspieranie obywateli i rolników w tym przedsięwzięciu, abyśmy mogli obniżyć koszty i zapewnić bardziej zrównoważoną, ale także bardziej konkurencyjną gospodarkę.

Skoro mówimy o rolnictwie w Polsce, to rolnicy boją się konkurencji ze strony Ukrainy.

Nie chcę się w to zagłębiać, ponieważ nie leży to w kompetencjach EBI. Rozumiem, że Komisja Europejska się tym zajmuje i prowadzi rozmowy z Polską i Ukrainą. Mogę powiedzieć, że EBI jest zdeterminowany wspierać sektor rolnictwa i cały łańcuch wartości przemysłu rolno-spożywczego, aby był konkurencyjny, rentowny i bardziej zrównoważony.

Czy EBI angażuje się w Ukrainie lub planuje to w przyszłości?

Zainwestowaliśmy w Ukrainie już 2 mld euro. Miesiąc temu podpisałam protokół ustaleń z premierem Szmyhalem. Mam nadzieję podpisać konkretne projekty już 11 czerwca podczas spotkania w Berlinie.