Adam Glapiński coraz bliżej Trybunału Stanu

Nawet sugestie, że prezes NBP mógłby zostać postawiony przed Trybunałem Stanu, stanowią zamach na niezależność banku centralnego – powiedział w piątek premier Mateusz Morawiecki, zapowiadając, że o planach postawienia Adama Glapińskiego przed TS zaalarmuje instytucje międzynarodowe, takie jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Europejski Bank Centralny. Wcześniej takie działania obronne zapowiedział już sam NBP.

Czytaj więcej

Opinie Ekonomiczne

Armagedon Adama Glapińskiego. Za co prezes NBP mógłby trafić przed Trybunał Stanu

Po co szefowi banku centralnego agencja PR, która ma wkraczać do akcji za każdym razem, gdy ktoś...

Łatwa linia obrony

Morawiecki odniósł się do wtorkowej wypowiedzi lidera PO Donalda Tuska, że opozycja ma już w Sejmie większość, która pozwala postawić prezesa NBP przed Trybunałem Stanu. – Analizujemy tę kwestię, bo chcemy w sposób odpowiedzialny używać tego bardzo poważnego narzędzia dyscyplinującego do odpowiedzialności politycznej, czasami też karnej polityków i funkcjonariuszy najwyższego szczebla – podkreślił Tusk w Sejmie.

Postawienie przed Trybunałem Stanu Adama Glapińskiego to jedna z programowych zapowiedzi Koalicji Obywatelskiej, która znalazła się wśród „100 konkretów na pierwsze 100 dni rządów”. Wystąpienie Tuska, wskazujące na to, że opozycja traktuje ten postulat poważnie, wywołało w NBP popłoch. W czwartek biuro prasowe banku centralnego opublikowało obszerny komunikat, w którym przekonuje, że „bezpodstawne są wszelkie zarzuty kierowane pod adresem Prezesa NBP”. Dzień wcześniej prezesa bronił w swoim pierwszym publicznym wystąpieniu (w studio PAP) nowy rzecznik prasowy NBP Wojciech Andrusiewicz.

Czytaj więcej

Banki

Glapiński zatrudnił rzecznika prasowego NBP. Po raz pierwszy od trzech lat

Wojciech Andrusiewicz, wcześniej pełniący funkcję rzecznika prasowego w ministerstwie zdrowia, do...

Zarówno premier Morawiecki, jak i przedstawiciele NBP odnoszą się jednak tylko do dwóch zarzutów, jakie formułowane są pod adresem Glapińskiego. Jednym z nich jest to, że pod jego kierownictwem NBP nie dość zdecydowanie walczył z inflacją, a więc nie realizował swojego podstawowego, konstytucyjnego zadania, jakim jest dbanie o wartość pieniądza. Drugim jest złamanie przez NBP konstytucyjnego zakazu finansowania deficytu budżetowego. Ale opozycja stawia jeszcze jeden zarzut: twierdzi, że prezes Glapiński zniszczył niezależność banku centralnego.

Koncentracja obrońców NBP na dwóch pierwszych zarzutach jest zrozumiała: nawet część krytyków prezesa Glapińskiego uważa, że stosunkowo łatwo je odeprzeć. Polski bank centralny, choć rzeczywiście bagatelizował problem inflacji, to jednak zaczął zaostrzać politykę pieniężną wcześniej niż większość innych takich instytucji, a skala tego zaostrzenia nie była radykalnie mniejsza. Poza tym, jak podkreślał Andrusiewicz, o kształcie polityki pieniężnej w Polsce nie decyduje jednoosobowo prezes NBP, tylko Rada Polityki Pieniężnej, której on jedynie przewodniczy. Co więcej, ani instytucje międzynarodowe, ani Najwyższa Izba Kontroli nie dopatrzyły się nieprawidłowości w decyzjach RPP z ostatnich lat – pomijając 2022 r., gdy wnioski z kontroli NIK były krytyczne.

Czytaj więcej

Banki

Prezes NBP Adam Glapiński: Kto mnie atakuje, szkodzi Polsce

Atak na prezesa Narodowego Banku Polskiego to atak na cały bank, na Polskę – przekonywał w piąte...

Do odwołania daleko

Tę linię obrony można zastosować też w przypadku zarzutu, że NBP złamał zakaz finansowania deficytu, prowadząc w latach 2020–2021 strukturalne operacje otwartego rynku (SOOR), w ramach których skupował na rynku wtórnym obligacje Skarbu Państwa i gwarantowane przez Skarb Państwa. NBP argumentuje, że bank centralny nie może kupować obligacji bezpośrednio od rządu, a skup pośredni praktykowało w ostatnich kilkunastu latach wiele banków centralnych. – SOOR były zgodne z prawem. RPP zgodnie z konstytucją prowadzi politykę pieniężną w Polsce i nigdzie nie jest napisane, że ma się to sprowadzać wyłącznie do oddziaływania na krótszy koniec krzywej dochodowości poprzez ustalenie stopy referencyjnej. Rada ma prawo w szczególnych okolicznościach oddziaływać również bardziej bezpośrednio na dłuższy koniec krzywej dochodowości, na te dłuższe stopy procentowe, i my to zrobiliśmy – tłumaczył niedawno na antenie Parkiet TV prof. Łukasz Hardt, członek RPP w latach 2016–2022.

Czytaj więcej

Banki

Były doradca Dudy idzie na wojnę z Adamem Glapińskim. Poważne oskarżenia

Szef Narodowego Banku Polskiego dość szybko może stracić możliwość pełnienia swojej funkcji. Post...

– Moim zdaniem, prowadząc SOOR, NBP złamał konstytucję – mówi nam jednak jeden z członków RPP wcześniejszej kadencji, proszący o anonimowość. Jak tłumaczy, problemem było to, że NBP kupował obligacje w dużej mierze od banków, które są pod kontrolą Skarbu Państwa, a do transakcji dochodziło niemal natychmiast po tym, gdy banki te kupiły papiery dłużne od Ministerstwa Finansów. Część obecnych i byłych członków RPP, a także członek zarządu NBP Paweł Mucha wytykają Glapińskiemu również to, że na różne sposoby utrudniał pracę Rady, co osłabia argument, że to ona ponosi odpowiedzialność za ewentualne błędy banku centralnego, a nie prezes. – Nic nie stoi na przeszkodzie, aby tym sprawom przyjrzeli się prawnicy – ocenia nasz rozmówca. Zarówno on, jak i wielu innych krytyków NBP za potencjalnie najgroźniejszy zarzut pod adresem Glapińskiego uważa jednak upolitycznienie banku centralnego.