Mogą być problemy z uchwałą

Zaplanowane na 2 września posiedzenie Izby Cywilnej Sądu Najwyższego może nie przynieść frankowej uchwały. Kłopoty mogą być też z wyjściem awaryjnym, czyli składem siedmiu sędziów.

Aktualizacja: 19.08.2021 11:40 Publikacja: 18.08.2021 21:00

Mogą być problemy z uchwałą

Foto: Fotorzepa, Marta Bogacz Marta Bogacz

Izba Cywilna Sądu Najwyższego od początku roku próbuje odpowiedzieć na sześć pytań prawnych dotyczących hipotek frankowych postawionych przez Małgorzatę Manowską, pierwszą prezes SN.

Potencjalne ryzyka

Pierwotnie miała zostać wydana już w marcu, później parokrotnie przekładano termin jej publikacji. Najbliższe posiedzenie wyznaczono na 2 września, ale nasi rozmówcy w bankach wskazują, że niewielkie są szanse na jej wydanie tego dnia.

– Rośnie prawdopodobieństwo, że uchwały Izby Cywilnej teraz nie będzie. I choć nie oznacza to, że szanse na jej wydanie we wrześniu są pomijalne, to wyraźnie wyższe są, że do tego nie dojdzie – mówi jeden z bankowców chcący zachować anonimowość.

Powodem opóźniania wydania uchwały jest konflikt z Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczący Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego i Krajowej Rady Sądownictwa. Chodzi o sposób wyboru i podważanie legalności wyboru tzw. nowych sędziów Izby Cywilnej, których jest dziesięciu (spośród 28 wszystkich sędziów wchodzących w jej skład). Niedawno pisaliśmy, że awaryjnym planem Manowskiej jest porzucenie pomysłu wydania uchwały przez całą Izbę Cywilną i skierowanie pytań prawnych do składu siedmiu sędziów. Jednak i tu może być problem. Jeśli do składu dobrano by tylko nowych sędziów, wtedy istniałoby ryzyko podważania legalności wydanej przez nich uchwały. Argument ten mogłaby podchwycić ta strona, dla której decyzja siedmiu sędziów byłaby niekorzystna (jest mało prawdopodobne, aby zadowoliła i banki, i frankowiczów). Druga opcja, czyli wybór do siódemkowego składu tylko starych sędziów, też jest ryzykowna. Z nieoficjalnych informacji wynika, że nie chcą oni współpracować z pierwszą prezes Sądu Najwyższego, więc tak skonfigurowany skład mógłby nie wydać uchwały.

– Uważam, że dążenie przez Małgorzatę Manowską do wydania frankowej uchwały przez całą Izbę Cywilną było zbyt ambitnym posunięciem, biorąc pod uwagę spory o działanie Izby Dyscyplinarnej i Krajowej Rady Sądownictwa. Można było od początku próbować rozwiązać tę sprawę składem siedmiu sędziów. Uchwała całej izby jest potrzebna, gdy siódemkowe składy mają rozbieżne zdania i ma ona je wyjaśnić. W przypadku franków tak nie było. Można się zastanawiać, na ile dążenie do uchwały Izby Cywilnej było umotywowane politycznie – mówi jeden z naszych rozmówców, prawnik.

Manowska mogła liczyć, że starzy sędziowie w Izbie Cywilnej nie odważą się na odmowę współpracy z nowymi, biorąc pod uwagę, jak ważnym problemem są franki dla wielu osób (jest prawie 450 tys. takich kredytów). Gdyby starzy sędziowie w pełnym składzie Izby Cywilnej podjęli frankową uchwałę ramię w ramię z nowymi sędziami (których legalność wyboru jest kwestionowana), mogłoby to być potraktowane jako legitymizacja i uwiarygodnienie nowych sędziów.

Czekanie na TSUE?

– Porządkowanie orzecznictwa może odbywać się za pomocą uchwał siedmiu sędziów. Nie jest jednak ono tak szybkie, jak decyzja całej Izby Cywilnej. Wydanie uchwały siódemkowej i nadanie jej mocy zasady prawnej będzie wiązać inne składy Sądu Najwyższego i sądy powszechne, lecz proces wpływania na orzecznictwo będzie wolniejszy. Wolałbym przemyślaną uchwałę pełnej Izby Cywilnej, która byłaby kompromisem i łączyłaby cele dyrektywy 93/13, chroniącej konsumentów ze zdrowym rozsądkiem. To skróciłoby wyjaśnianie wątpliwości frankowych i okres niepewności kredytobiorców i banków – mówi jeden z bankowców.

Może się pojawić także inny argument (czy raczej pretekst) za odłożeniem wrześniowej uchwały Izby Cywilnej. To pytania skierowane właśnie do TSUE przez warszawski sąd rejonowy, które dotyczą kluczowej kwestii – opłaty za korzystanie z kapitału w razie unieważnienia umowy frankowej (jedno z sześciu pytań skierowanych do Izby Cywilnej dotyczy tego zagadnienia).

Banki
Drogie kredyty w Polsce? To nie wina banków – przekonuje ZBP
Banki
EBC podjął decyzję w sprawie stóp procentowych
Banki
Jest apetyt na kredyty mieszkaniowe. Padł nowy rekord
Banki
Fala wsparcia biznesów kobiet. EBI rzuca obligacje, pożyczki i szkolenia aż 25 banków
Materiał Promocyjny
Sześćdziesiąt lat silników zaburtowych Suzuki
Banki
Alior obiecuje 50 proc. dywidendy z ubiegłorocznych zysków