Trybunał Konstytucyjny na drodze do naprawy. Pakiet Bodnara oceniają prawnicy
Teza 1: Proponowane zmiany przez Ministerstwo Sprawiedliwości dadzą gwarancje niezależności i bezstronności Trybunałowi Konstytucyjnemu teraz i w przyszłości.
Propozycje Ministerstwa Sprawiedliwości nie tworzą żadnych nowych gwarancji niezależności TK, które nie istniałyby już w 2015 roku. Jak wiadomo, istniejące wówczas gwarancje zawiodły, bo Trybunał został opanowany w całości przez jedną partię. Jedyną nowością jest schodkowy mechanizm wyboru nowych sędziów, który jednak nie stanie na przeszkodzie zdominowaniu Trybunalu przez jeden obóz polityczny, jeśli będzie on rządził przez dwie kadencje (jak PiS w latach 2015-2023) lub dłużej.
Teza 2: Tzw. sędziowie dublerzy nie będą mogli orzekać i powinni ustąpić miejsca poprawnie wybranym sędziom TK.
Tzw. dublerzy zostali wybrani z naruszeniem art. 194 ust. 1 Konstytucji, bo zostali wybrani na miejsca już prawidłowo obsadzone przez Sejm VII kadencji (2011-2015). Natomiast przyjęta niedawna uchwała sejmowa stwierdzająca bezprawność wyboru tzw. dublerów stanowi jedynie polityczną rezolucję i jako taka nie wywołuje żadnych skutków prawnych. Prawidłowym sposobem rozwiązania problemu byłoby skorzystanie przez Sejm z kompetencji przewidzianej w art. 190 ust. 4 Konstytucji, pozwalającej mu na wznowienie postępowania w sprawie wyboru wadliwie powołanych sędziów w ramach wykonania wyroków TK w sprawach K 34/15 i K 35/15. Skorzystanie z tej ścieżki wymagałoby jednak uchwalenia ustawy określającej szczegóły procedury wznowieniowej w przypadku wyboru sędziego TK, którego wadliwość została potwierdzona wyrokiem Trybunału.
Teza 3: Wybór przez Sejm sędziów TK większością kwalifikowaną 3/5 głosów zapewni niezależność Trybunału.
Mechanizm wyboru sędziów TK większością 3/5 głosów miałby sens, gdyby zmuszał on obóz rządzący i opozycję do porozumienia w celu wyłonienia akceptowalnego dla wszystkich kandydata. Tymczasem propozycja MS przewiduje możliwość odstąpienia od tego mechanizmu na rzecz wyboru bezwzględną większością głosów, co w praktyce oznaczałoby, że cały skład TK mógłby wybrać jeden obóz polityczny.
