Marek Domagalski: Jaka profesja, taka toga

Marsz Tysiąca Tóg wywołał dyskusje, czy uczestniczący w nim prawnicy nie nadużyli swego stroju urzędowego. Tymczasem sąsiadka zapytała mnie, czy jej znajoma jest sędzią czy adwokatką, bo miała togę jakby fioletowo-granatową.

Aktualizacja: 25.01.2020 18:14 Publikacja: 25.01.2020 00:01

Marek Domagalski: Jaka profesja, taka toga

Foto: Fotorzepa, Marian Zubrzycki

Zacząłem od tego, że na pewno nie jest adwokatką, ale być może radcą prawnym, czyli prawie jak adwokatem, lub sędzią, jeśli toga ma elementy fioletowe.

Jedno jest pewne. Wszystkie togi są czarne, a tylko lamówki i żaboty mają różne kolory, odpowiednio do poszczególnych profesji prawniczych, a doliczyłem się ich sześciu.

Czytaj także: Umiar adwokata zawsze w cenie

Wygląd togi, a nawet materiał, z jakiego winna być uszyta, regulują odpowiednie rozporządzenia ministra sprawiedliwości. Toga, cytuję, jest suknią fałdzistą z lekkiego czarnego materiału wełnianego lub wełnopodobnego, sięgającą powyżej kostek, około 25 cm od ziemi. U góry ma odcinany karczek szerokości 21 cm. Bywają też togi jedwabne.

To, co je istotnie różni, to właśnie te kolorowe dodatki, tj. wypustki szerokości 0,5 cm wokół kołnierza i na dole rękawów, a przy kołnierzu (pod szyją) żabot w tym samym kolorze co wypustki długości 21 cm, szerokości u dołu 28 cm, ułożony w 13 kontrafałd, zapinany z prawej strony togi na guziczek.

Dodatki na togach sędziowskich wszystkich szczebli, poczynając od sądu rejonowego do Sądu Najwyższego oraz sądów administracyjnych, są właśnie fioletowe. Jeśli w składzie orzekającym jest ławnik lub ławnicy, to mają na sobie taką samą togę sędziowska. Tylko sędziowie SN mają nadto całe kołnierze w kolorze fioletowym.

Na togach adwokackich wypustki i żaboty są zielone, ale czasem, raczej wbrew przepisom, wpadają w odcień oliwkowy. Z kolei u radców są one niebieskie. Togi prokuratorskie mają te elementy w kolorze czerwonym,

Rzadziej można w sądach spotkać – bo togi w zasadzie powinno się zakładać tylko w sądach, więcej, tylko na sali sądowej – radców Prokuratorii Generalnej RP, a ich togi mają wykończenia w kolorze srebrzystym. Wreszcie sędziowie Trybunału Konstytucyjnego mają wypustki na togach biało-czerwone.

Sędziowie SN, TK i Naczelnego Sądu Administracyjnego mają nadto birety, które wkładają, kiedy wchodzą na salę rozpraw oraz ogłaszają wyrok.

Podsądni czy osoby będące na sali sądowej w charakterze publiczności powinni nadto wiedzieć, że kiedy sąd (a może być nim także jeden sędzia) wchodzi na salę czy wychodzi z niej, kiedy zwraca się do konkretnej osoby lub ogłasza wyrok, trzeba wstać, czego zresztą sędziowie wymagają. Tak samo wymagają od innych prawników biorących udział w rozprawie właściwego, czyli z respektem, noszenia tóg, by były np. zapięte także pod szyją i wyprasowane.

Natomiast przebiegiem rozprawy kieruje i dba o porządek na sali sędzia przewodniczący, który jako jedyny ma na sobie pozłacany łańcuch z orłem.

Sądy i trybunały
Rezygnacja Julii Przyłębskiej to jest czysta kalkulacja
Materiał Promocyjny
Transformacja w miastach wymaga współpracy samorządu z biznesem i nauką
W sądzie i w urzędzie
Upoważnienie do konta bankowego na wypadek śmierci. Jak zrobić to zgodnie z prawem?
Podatki
Pułapka na frankowiczów: po ugodzie może być PIT
Konsumenci
Jak otrzymać ulgę na prąd? Kto może mniej zapłacić za energię? Ekspert odpowiada
Materiał Promocyjny
Przewaga technologii sprawdza się na drodze
Nieruchomości
SN: kiedy mieszkanie u rodziców prowadzi do zasiedzenia
Walka o Klimat
„Rzeczpospolita” nagrodziła zasłużonych dla środowiska