GUS maluje fałszywy obraz inflacji?

Podejrzenia, że inflacja jest wyższa, niż pokazuje CPI, pojawiają się w debacie publicznej od dawna. Rok temu o niskiej wiarygodności tych danych mówił prof. Jerzy Hausner. Jak tłumaczył, trudno jest zrozumieć, dlaczego inflacja pozostaje niska pomimo najszybszego od dekady wzrostu gospodarki i płac.

Ostatnio inflacja wyraźnie przyspieszyła (choć gospodarka traci impet). W lipcu wyniosła 2,9 proc. rok do roku, najwięcej od października 2012 r., po 2,6 proc. w czerwcu. Ten odczyt wyraźnie przebił prognozy większości ekonomistów, co rzuca cień wątpliwości na tezę, że GUS próbuje ukryć przed opinią publiczną rzeczywistą skalę wzrostu cen.

Inflację napędzały w ostatnich miesiącach głównie zwyżki cen żywności, w szczególności warzyw i mięsa. Poseł Brejza wraz z innymi parlamentarzystami PO rozpowszechniał w lipcu tabelkę sugerującą, że w ciągu czterech lat rządów PiS żywność podrożała o niemal 63 proc.

– Ceny żywności według naszych obliczeń zmieniają się podobnie, jak pokazują oficjalne dane GUS – powiedział jednak „Rzeczpospolitej" Adam Śmietanka, analityk z CASE. Ten ośrodek badawczy od kilku lat oblicza CPI bazujący na informacjach zbieranych w internecie. Wskaźnik ten pokazuje, że w pierwszych siedmiu miesiącach roku żywność w Polsce podrożała o 5,4 proc. Dane GUS wskazują na wzrost cen towarów z tej kategorii o 5,9 proc.

Świat się zmienia

Czytaj to co naprawdę ma znaczenie
już za 99 zł rocznie

SUBSKRYBUJ

To, że za ostatni skok inflacji odpowiadają głównie zwyżki cen produktów, które kupowane są często, może sprawiać, że w odczuciu konsumentów jest ona wyższa, niż pokazuje CPI. W takich warunkach teza o rzekomych manipulacjach GUS pada na podatny grunt. – Rozbieżności między inflacją postrzeganą a oficjalnymi danymi to zjawisko normalne – przyznaje jednak w rozmowie z „Rz" Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu.

Na wpis posła Brejzy na Twitterze GUS odpowiedział, że „metodologia badań cen konsumpcyjnych jest spójna z Europejskim Systemem Statystycznym". – Właściwe pytanie brzmi: czy ta metodologia nadąża za zmianami w gospodarce. Ja mam co do tego wątpliwości – powiedział Jankowiak. Według niego na całym świecie statystycy mają problemy z uchwyceniem takich zjawisk, jak zmniejszanie przez producentów objętości bądź wagi produktów przy zachowaniu ich ceny. – Tego typu problemy metodologiczne nie występują tylko w Polsce, ale u nas mogą być szczególnie dotkliwe z powodu niedoinwestowania GUS – dodał.