Dworzec Centralny został zabytkiem

– Chronimy miejsca ważne dla polskiej kultury i tożsamości. Zachowujemy dla kolejnych pokoleń obiekt, z którym emocjonalnie związani są nie tylko mieszkańcy Warszawy, ale także bardzo wielu turystów – powiedziała prof. Magdalena Gawin, wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, Generalny Konserwator Zabytków.

– Obecność na tej uroczystości wiceministra infrastruktury, prezesa PKP, Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz mnie pokazuje, że wpis Dworca Centralnego do rejestru zabytków przebiegał przy pełnym porozumieniu wszystkich stron. To znaczy, że potrafimy wspólnie dostrzec wielką wartość polskiego modernizmu oraz że tak potrzebny rozwój infrastruktury może przebiegać w szacunku dla dziedzictwa kulturowego – podkreśliła prof. Magdalena Gawin.

– Wpis ten był moją inicjatywą. Wynikała ona z przekonania, że jest to jeden z najcenniejszych zabytków z I połowy XX wieku i jako taki powinien podlegać szczególnej ochronie konserwatorskiej. Dworzec Centralny jest wyjątkowym obiektem architektury kolejowej oraz przykładem estetyki późnomodernistycznej. Wpis do rejestru pozwoli na prowadzenie wszelkich prac na podstawie zezwolenia konserwatora zabytków i pod jego nadzorem – powiedział prof. dr hab. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Lider w ruchu pasażerskim

Według danych Urzędu Transportu Kolejowego, z dworca Warszawa Centralna korzysta rocznie ponad 15 mln pasażerów (2017 rok). Najwięcej w kraju podróżnych obsługuje połączona z Dworcem Centralnym stacja kolei podmiejskiej Warszawa Śródmieście (19,4 mln).

– Polska kolej patrzy w przyszłość. Modernizuje tak szlaki kolejowe, jak i dworce. W ramach Krajowego Programu Kolejowego jest 70 mld zł, w ramach Programu Inwestycji Dworcowych są to 2 mld zł. Modernizacja obejmuje ok. 200 dworców, z czego ponad połowa jest objęta ochroną konserwatorską – przypomniał Andrzej Bittel, wiceminister infrastruktury.

– A to oznacza, że oprócz tego, że patrzymy w przyszłość, nie odwracamy się od przeszłości. Bo etos kolejarski jest zbudowany na wieloletniej tradycji (…). Oczywistym jest więc to, że chcemy chronić obiekty kolejowe, których wartość potwierdzają wpisy do rejestrów zabytków – podkreślił wiceminister.

Dodał jednocześnie, że kolej wprowadza elementy nowoczesne, niezbędne dla codziennego funkcjonowania tych obiektów, umożliwiające np. dostęp do nich dla osób niepełnosprawnych.

– W zasobach PKP znajduje się bardzo wiele zabytkowych, pięknych, powstałych w różnych epokach dworców. Niektóre z nich wybudowane zostały jeszcze w XIX wieku i pamiętają czasy początków kolei na ziemiach polskich – przypomniał Krzysztof Mamiński, prezes PKP S.A.

– Do tej pory jako zabytki bezsprzecznie klasyfikowane były np. dworce neogotyckie czy budowle w stylu dworkowym. Dzisiejsze wydarzenie świadczy o tym, że coraz większe uznanie zyskują także inne formy architektonicznie, takie jak modernistyczny Dworzec Centralny. Cieszmy się także, że w obiekcie objętym ochroną konserwatorską będziemy mogli korzystać z dobrodziejstw nowoczesnej techniki i nowoczesnych form obsługi pasażerów – podkreślił Krzysztof Mamiński.

Z niebiesko-białą szachownicą

Dworzec Centralny został oddany do użytku 5 grudnia 1975 roku, stając się główną stacją stolicy obsługującą ruch dalekobieżny. Budowa bardzo nowoczesnego na owe czasy obiektu trwała trzy lata i była jedną ze sztandarowych inwestycji lat 70.

Dzięki temu na dworcu pojawiły się niespotykane wcześniej w Polsce rozwiązania i urządzenia, np. ruchome chodniki na pochylniach czy nowoczesne ruchome schody produkcji już nie radzieckiej, a francuskiej oraz automatycznie otwierane drzwi.