Wolontariat zwiększa radość z życia nie tylko u młodych ludzi

Prawie trzykrotnie zwiększył się w ciągu ostatnich siedmiu lat odsetek dużych firm, które prowadzą programy wolontariatu pracowniczego. W 2012 r. mogło się nimi pochwalić tylko sześć na sto dużych przedsiębiorstw, ale w ubiegłym roku już 16 proc. Ponad jedna czwarta tych firm, które takich programów nie mają, przymierza się do ich wprowadzenia – wynika z raportu Forum Odpowiedzialnego Biznesu, który podsumowuje III ogólnopolskie badania wolontariatu pracowniczego w Polsce.

Karol Krzyczkowski, ekspert FOB, zwraca uwagę, że w ostatnich kilku latach wzrost popularności wolontariatu pracowniczego (WP) wyraźnie przyspieszył – aż 42 proc. dużych firm z programem WP działa w tym obszarze nie dłużej niż pięć lat. Ma to również związek z koniunkturą na rynku pracy, m.in. rosnącą konkurencją o specjalistów.

Oczekiwania młodych

Chcąc przyciągnąć i zatrzymać dobrych pracowników, firmy muszą zadbać nie tylko o podstawowe warunki (konkurencyjne wynagrodzenie, benefity i możliwości rozwoju), ale również o dodatkowe motywatory. Wśród nich zaczyna wyróżniać się zaangażowanie firm w CSR, rozumiany ostatnio coraz częściej jako działania na rzecz zrównoważonego rozwoju.

Według najnowszych badań portalu rekrutacyjnego Pracuj.pl prawie sześciu na dziesięciu kandydatów do pracy nie tylko chciałoby pracować w firmach zaangażowanych w CSR, ale zależy im szczególnie na organizacjach, które dają swoim pracownikom możliwość wsparcia takich prospołecznych działań.

Konstancja Zyzik, menedżer ds. rekrutacji w Pracuj.pl, ocenia, że takie nastawienie widać szczególnie wśród kandydatów z pokolenia Y i Z, czyli 30- i 20-latków. To oni najczęściej chcą pracować dla firm akcentujących swoje zaangażowanie w działania prospołeczne i redukujące negatywny wpływ na środowisko – uważa Konstancja Zyzik.

W powszechnej opinii to młodzi ludzie przeważają wśród uczestników firmowych programów wolontariatu, w które – średnio – angażuje się nieco ponad jedna piąta pracowników. Ponad 90 proc. wolontariuszy w dużych spółkach to pracownicy średniego i niższego szczebla, co wpływa też na strukturę wiekową tej grupy.

Według badania FOB prawie jedną trzecią firmowych wolontariuszy stanowią osoby do 30 lat, prawie połowa to pracownicy w wieku 30–40 lat, czyli nieco starsi milenialsi. Nie oznacza to, że w wolontariat pracowniczy nie angażują się dojrzałe osoby – ponad jedna piąta wolontariuszy ma więcej niż 40 lat.

Karol Krzyczkowski twierdzi, że w zainteresowaniu wolontariatem pracowniczym nie widać znaczących różnic pokoleniowych – większe znaczenie ma struktura wiekowa pracowników firmy. W młodych branżach, jak telekomy, IT, centra usług biznesowych, wolontariusze są młodzi. Z kolei w firmach produkcyjnych, ze starszą załogą, średni wiek uczestników wolontariatu jest wyższy.

Doświadczeni mają moc

Według Doroty Szostek-Rusteckiej, prezes Fundacji Citi Handlowy im. Leopolda Kronenberga, która od ponad 15 lat prowadzi najstarszy w Polsce program wolontariatu pracowniczego w spółkach grupy Citi, ponad jedna trzecia jego uczestników (w 2019 r. – 4,2 tys. osób) stanowią pracownicy w wieku 36–40 lat. Aktywni wolontariusze po czterdziestce (41–45 lat) to 15-proc. grupa. – Mamy też wielu wychowanków naszego programu, bo wolontariuszami są już od 10–15 lat. To aktywność, która wciąga – twierdzi Dorota Szostek-Rustecka i dodaje, że wolontariusze z kilkunastoletnim doświadczeniem mają największą moc pozytywnego zarażania swoją aktywnością nowych i młodszych pracowników. Z badań fundacji wynika, że trzy czwarte wolontariuszy czuje większe zadowolenie z życia i ma większe poczucie szczęścia niż pracownicy, którzy do tej grupy nie należą.

Podobne wyniki przynoszą badania Stowarzyszenia Wiosna, organizatora akcji Szlachetna Paczka, która przed świętami Bożego Narodzenia mobilizuje tysiące firmowych wolontariuszy. – Aż 75 proc. osób zaangażowanych w wolontariat pracowniczy wskazuje na poprawę samopoczucia w pracy. A jeszcze więcej, bo 87 proc., potwierdza, że ta inicjatywa wpłynęła na ich ogólne zadowolenie z życia – podkreśla Dominika Langer-Gniłka, dyrektor w Stowarzyszeniu Wiosna.

Jak wynika z raportu FOB, korzyści z programu wolontariatu pracowniczego jest więcej. Badani pracodawcy wskazywali najczęściej na integrujący i motywujący wpływ programu na pracowników, którzy poprzez wspólne działania na rzecz innych wzmacniają więzi emocjonalne z firmą. Nie bez znaczenia są też kwestie wizerunkowe – wolontariat pomaga budować wizerunek firmy jako odpowiedzialnej i zaangażowanej społecznie.

Nic więc dziwnego, że w większości firm cele wolontariatu określa strategia, a wyznaczają je centrala lub dział HR. W co piątej spółce odpowiada za to fundacja korporacyjna. Karol Krzyczkowski zaznacza, że fundacje mają duże znaczenie dla rozwoju wolontariatu. Jako osobne podmioty, z własną księgowością, mogą szybciej uruchamiać i rozliczać dotacje na działania społeczne niż księgowość korporacyjna.

Poryw serca czy kompetencje

Jest to tym ważniejsze, że polski wolontariat – także ten pracowniczy – najczęściej jest „akcyjny". Większość działań to jednorazowe projekty z porywu serca. Nadal niewiele jest przykładów wolontariatu kompetencji, który pozwala wykorzystać specjalistyczną wiedzę i doświadczenie pracowników. Tak robi np. grupa Orange, której wolontariusze prowadzą zajęcia dla dzieci i młodzieży o zasadach bezpiecznego internetu, o przeciwdziałaniu hejtowi w sieci, o oszczędzaniu energii.

W badaniu FOB zarówno pracownicy, jak i pracodawcy twierdzą, że wolontariat pracowniczy pomaga doskonalić przydatne w pracy umiejętności i kompetencje. Uczy komunikowania się, współpracy w zespole, zarządzania projektami, rozwiązywania problemów, a nawet zarządzania ludźmi.