Europa przygotowuje się do otwarcia granic zewnętrznych

12 czerwca KE ogłosiła Wytyczne dotyczące skoordynowanego etapowego wznowienia operacji wizowych. Wytyczne dotyczą możliwości pozyskania wiz wjazdowych do krajów Europy przez obywateli państw trzecich. Zdaniem Komisji skoordynowana współpraca państw członkowskich umożliwi sprawne wznowienie międzynarodowych podróży, działalności gospodarczej, turystyki i kontaktów międzyludzkich, które są niezbędnym elementem europejskiego stylu życia, przy jednoczesnym ograniczeniu w jak największym stopniu zagrożeń dla zdrowia.

Decyzja o swobodnym przywróceniu ruchu na granicach zewnętrznych Unii jeszcze nie zapadła. Jednak wraz z poluzowaniem ograniczeń na granicach zewnętrznych, stopniowym wznawianiem międzynarodowych połączeń transportowych i łagodzeniem przez państwa trzecie ograniczeń w przemieszczaniu, konieczne jest przystąpienie do ponownego zapewnienia podróżnym dostępu do usług wizowych w państwach trzecich.

Obywatele 105 państw mają obowiązek uzyskać wizy przed wjazdem na obszar UE+. Obszar „UE+” obejmuje wszystkie państwa członkowskie strefy Schengen (w tym Bułgarię, Chorwację, Cypr i Rumunię), a także cztery państwa stowarzyszone w ramach Schengen. Obejmuje on również Irlandię i Zjednoczone Królestwo, jeżeli państwa te zdecydują się na dostosowanie.

W niemal wszystkich państwach trzecich na całym świecie wnioski wizowe można składać w konsulatach państw członkowskich. W normalnych okolicznościach, co roku wydaje się 15 mln wiz w ramach zharmonizowanej unijnej polityki wizowej dotyczącej pobytów krótkoterminowych, stosowanej przez 26 państw członkowskich Schengen . W ramach walki z pandemią COVID-19 większość państw członkowskich postanowiła zawiesić rozpatrywanie wniosków wizowych dotyczących podróży, które nie są niezbędne, w wielu przypadkach na czas nieokreślony. Komisja podała, że w maju 2020 państwa członkowskie wydały mniej niż 2 proc. średniej łącznej liczby wiz, które zwykle wydają w jednym miesiącu.

Z uwagi na fakt, że średnio 90 proc. wszystkich wniosków wizowych jest składane za pośrednictwem usługodawców zewnętrznych państwa członkowskie powinny ściśle monitorować wszystkie aspekty wznowienia działalności przez usługodawców.

Komisja podkreśla, że polityka wizowa nie jest pierwszym narzędziem polityki zdrowotnej, dlatego kontrole stanu zdrowia nie powinny odbywać się w momencie składania wniosku wizowego, (wniosek wizowy składa się co najmniej 15 dni przed planowaną podróżą) a może nastąpić do 6 miesięcy wcześniej (9 miesięcy w przypadku marynarzy).

Zachęca się państwa członkowskie do niezwłocznego opracowania nowych protokołów przyjmowania osób ubiegających się o wizę i wniosków, które to protokoły powinny obejmować zarówno usługodawców zewnętrznych, jak i konsulaty. Protokoły winny obejmować zalecenia w zakresie środków higieny, trybu składania wniosków nie wymagającego bezpośredniego kontaktu, możliwości opłat w sposób bezdotykowy, a w odniesieniu do zasady pobierania odcisków palców co 59 miesięcy - systematyczne sprawdzanie czy dane biometryczne osoby ubiegającej się o wizję znajdują się już w wizowym systemie informacyjnym, co ograniczyłoby potrzebę fizycznej obecności wnioskującego o wizę.

Komisja przypomina, że podstawą wydawania wiz powinny być przepisy ogólne kodeksu wizowego. Należy wydawać wizy jednolite, ważne dla w całej strefie Schengen, nie ma podstaw prawnych do wydawania wiz o ograniczonej ważności terytorialnej. Państwa członkowskie nie powinny ograniczać okresu ważności wiz, ponieważ wiza nie jest narzędziem do walki z Covid -19. Wiza nie daje posiadaczowi absolutnego prawo przekraczania granicy zewnętrznej, ponieważ warunki wjazdu na podstawie kodeksu granicznego Schengeen będą ponownie zweryfikowane w momencie podróży. Wizy o długim okresie ważności zmniejszą obciążenie konsulatów na przyszłość. Istotna jest również właściwa komunikacja państwa z obywatelami jak i pomiędzy państwami członkowskimi.

Należy wrócić też do stosowania porozumień o reprezentacji lub szybko zawrzeć takie porozumienia i ad hoc. Chodzi o możliwość pozyskania w państwie zamieszkania wizy do państw członkowskich, które w danej lokalizacji nie ma swojej placówki ani nie jest reprezentowane. Komisja zaleca też aby państwa członkowskie, w miarę możliwości, zobowiązały się do wznowienia działań jednocześnie we wszystkich lokalizacjach.

Komisja wyciągnęła wnioski z doświadczeń ostatnich miesięcy, stwierdziła że nie można wykluczyć drugiej fali pandemii COVID-19 lub innego zagrożenia dla zdrowia w skali światowej. Wydawanie wiz wielokrotnego wjazdu o długim okresie ważności w odniesieniu do wszystkich kwalifikującym się osób ubiegających się o wizę, a w szczególności kluczowych pracowników sektora transportu, takich jak kierowcy samochodów ciężarowych, maszyniści oraz załogi statków powietrznych i morskich, będzie służyło jako środek awaryjny. Pomoże to uniknąć ponownego wystąpienia wąskich gardeł administracyjnych utrudniających uzyskanie wizy przez osoby odbywające podróż niezbędną. Zdaniem Komisji stosowanie ogólnych zasad kodeksu wizowego będzie też środkiem zapobiegającym zjawisku „visa shopping” lub innym możliwym nadużyciom.

Unia Europejska (UE)