Koronawirus jak Walentynki. Biali przywlekli

Oba kraje są bardzo biedne, w obu liczba stwierdzonych przypadków koronawirusa jest niewielka, oficjalnie zmarło w nich w sumie sześć osób. I w Togo, i w Beninie wprowadzono wiele ograniczeń. Niektóre miasta, w tym stolice, są odcięte, ruch bardzo ograniczony. Szkoły, knajpy, hotele są zamknięte. 

- Ale restrykcje wprowadzano ostrożnie. Ponad połowa ludzi funkcjonuje, jak tu się mówi, w strefie nieformalnej, to sprzedawcy, mechanicy, rzemieślnicy, krawcy, fryzjerzy, taksówkarze i kierowcy moto taxi, czyli motocyklowych taksówek. Gdy nie mogą pracować, to jest kłopot, bo nie mają z czego żyć - opowiada rp.pl Barbara Kwiatek, szefowa fundacji EduAfryka, wspierającej szkoły w Beninie i Togo. 

Od siedmiu lat mieszka na pograniczu, po stronie Beninu, który uchodzi za obiecujący przykład demokracji w tym regionie Afryki. Togo to kraj autorytarny z wybranym w lutym na czwartą kadencję prezydentem Faure Gnassingbé na czele.

Popieraliśmy cię, a teraz nie mamy co jeść

Barbara Kwiatek: - Togo zdecydowało się wprowadzić godzinę policyjną, ograniczenia dla transportu miejskiego, a moto taxi całkowicie zakazano, bo to sprzyja szerzeniu się wirusa, gdy pasażer jest przyklejony do pleców kierowcy. Ten zakaz wywołał protesty, normalnie tam tłumione. Ale ci kierowcy moto taxi wspierali w lutowych wyborach prezydenta i demonstrowali teraz w tych samych koszulkach z jego wizerunkiem, mówiąc: „my cię popieraliśmy, ale teraz nie mamy co jeść, bo nie jeździmy”. I rząd opóźnił, do 11 kwietnia, wprowadzenie zakazu. A w tym czasie wypracował projekt wsparcia o nazwie Novissi [w lokalnym języku „solidarność”], skromny, ale jak dla Togo będący poważnym obciążeniem. 

Taksówkarze moto taxi otrzymają miesięcznie 20 tys. franków CFA (równowartość ok. 140 zł). Za tę sumę są w stanie przebiedować, mówimy o ludziach, dla których najedzenie się każdego dnia jest miarą poradzenia sobie w życiu. Najskromniejsza pensja to w normalnych warunkach 30 tys. franków. 

Reszta sektora nieformalnego ma dostać nieco gorzej niż mototaksówkarze, mężczyżni 10,5 tys. franków, kobiety 12,5 tys. Drobne krawcowe, fryzjerki, panie, które kupią 2 kilogramy cukru i rozsypią do woreczków, by odsprzedawać po 5 dekagramów, ci wszyscy ludzie to dostaną - podkreśla Polka. 

Program dotyczy ponad 3 milionów z niemal 8 milionów mieszkańców Togo. Wcześniej władze oferowały dopłaty do prądu i wody. - To wielki gest, pomoc przewidziana na trzy miesiące, a może więcej w zależności od rozwoju epidemii. To zapewne pozwoli utrzymać spokój w kraju. Powinno starczyć na ryż, mąkę maniokową czy kukurydzianą, widmo głodu raczej zażegnane - dodaje Barbara Kwiatek.

Na końcu

Togo i Benin leżą w Afryce Zachodniej, pierwszy ma powierzchnię jak województwa mazowieckie i podlaskie razem, drugi jest dwa razy większy, czyli też nieduż: na mapie wyglądają jak wąskie paski przyklejone do Zatoki Gwinejskiej, czyli do Oceanu Atlantyckiego. 

Są to kraje bardzo biedne, na liście Banku Światowego, w której liczy się PKB na głowę według wartości nabywczej, Togo jest na 161 miejscu, czyli dziewiątym od końca, Benin na 22 od końca. 

W obu ważne są francuskie wpływy, bo były francuskimi koloniami, rządy prowadzą swoje strony po francusku. I teraz główne informacje dotyczą epidemii koronawirusa. Oficjalnie rząd Togo podaje, że stwierdzono 81 przypadków, 5 osób zmarło, a 45 zostało wyleczonych. 

W Beninie wykryto tylko 35 przypadków, 1 osoba zmarła, a 18 zostało uleczonych. Do 27 kwietnia kordonem sanitarnym otoczonych jest 15 miast i rejonów, w tym stolica administracyjna Porto-Novo i najważniejsze miasto, stolica gospodarcza Kotonu. Wszystko, jakby epidemia miała znacznie większy zasięg, ale niewykryty.

W tym regionie zarazy nie są rzadkością. Kilka lat temu Benin ogłosił epidemię gorączki Lassa. 

Targi pustoszeją

Szefowa polskiej fundacji EduAfryka od lat krążyła między Beninem i Togo, ale teraz jest to niemożliwe. Trzy tygodnie temu Togo zamknęło granice, za nią pozostała firma zajmująca się zaopatrzeniem w urządzenia medyczne, której Polka jest współwłaścicielką. 

Jeszcze wcześniej w regionie zamknęła się Ghana. Togo, Benin i Ghana mają północną granicę z Burkina Faso, regionalnym epicentrum Covid-19. Tam - w warunkach, które jak by się wydawało, powinny nie sprzyjać wirusowi: temperatura w dzień jest regularnie ponad 40 stopni C - zmarły 32 osoby, wykrytych zakażonych jest ponad pół tysiąca. I władze zdecydowały się na coś, czego gdzie indziej nie odważono się zrobić, zamknęły targi, w stolicy Wagadugu - wszystkie.

Targ, jak podkreśla Barbara Kwiatek, jest tym dla Afryki Zachodniej czym supermarket dla Europy. Zamknięcie targu jest ostatecznością, bo nie ma gdzie zrobić najbardziej podstawowych zakupów.

- W Beninie widzę, że jest coraz mniej ludzi na targach i mają coraz skromniejszą ofertę. Ale nie ma paniki, coraz więcej ludzi nosi maseczki, zazwyczaj nonszalancko, usta zakryte, nos niekoniecznie. Przed sklepikami stoją wiaderka z kranikiem i ludzie karnie myją ręce. W aptekach są maseczki w cenie regulowanej przez państwo 200 franków CFA (1,40 zł)