NATO (Sojusz Północnoatlantycki) to sojusz wojskowy powstały 4 kwietnia 1949 roku w Waszyngtonie. Sojusz założyło 12 państw, z USA na czele – a jego głównym celem miała być obrona obszaru transatlantyckiego przed zagrożeniem ze strony ZSRR. NATO opiera się na zasadzie obrony wzajemnej – zgodnie z artykułem 5 Traktatu Północnoatlantyckiego napaść na jednego członka Sojuszu uznawana jest za napaść na wszystkich.
Historia rozszerzania się NATO
Obecnie do NATO należą 32 państwa – już po wybuchu wojny Rosji z Ukrainą o członkostwo w Sojuszu zaczęły się starać neutralne dotychczas Finlandia i Szwecja, które poczuły się zagrożone agresywną polityką Rosji. Finlandia została formalnie przyjęta do NATO 4 kwietnia 2023 roku, Szwecja – 7 marca 2024 roku.
Donald Trump mówił w grudniu 2024 roku, że Stany Zjednoczone mogą opuścić NATO
Przed wybuchem pełnoskalowej wojny Rosji z Ukrainą Kreml stawiał Zachodowi warunki dotyczące m.in. rozmieszczenia sił i infrastruktury wojskowej NATO. Rosja, w czasie gdy przywódcy państw zachodnich starali się ją odwieść od dokonania agresji na sąsiednie państwa, domagała się m.in. nie tylko gwarancji, że Ukraina nie wejdzie do NATO, ale też deklaracji, że wojska Sojuszu i jego infrastruktura wojskowa znikną z terytoriów państw, które przystąpiły do Sojuszu Północnoatlantyckiego po 1997 roku. Dotyczyłoby to więc również m.in. Polski, w której stacjonuje ok. 10 tys. żołnierzy USA, wzmacniających flankę wschodnią NATO.
Porównanie potencjałów militarnych NATO i Rosji